روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
یکشنبه ۷ آذر ۹۵ شماره ۴۷۲
روشنک مشتاق
وقایع استان
«هفته ای دو بار از پدرم کتک می خوردم تا راضی شوم به خواسته هایش تن دهم و مجبور بودم برای تامین مواد پدرم آزار و اذیت شدن از سوی دوستان پدرم را قبول کنم تا پدرم بتواند زندگی کند. همه زندگی ام فدای خماری و نشئگی پدرم شد. فرار کردم تا با دوست پسرم ازدواج کنم اما بعد از ۳ ماه که در خانه اش زندگی می کردم رهایم کرد اما از چاله به چاه افتادم و برای گذران زندگی مجبورم تن فروشی کنم. برای دختران فراری تن فروشی و موادفروشی تنها را زندگی است.»
«سالانه ۱۰ تا ۱۵ درصد از دختران بین ۱۴ تا ۱۸ سال از منزلشان فرار می کنند. ۹۰ درصد علت فرار دختران در خانه و ۱۰ درصد علل بیرونی است و مهم ترین علت فرار آنها عدم وجود عشق در خانواده ، خشونت خانگی ، اعتیاد و یا کنترل شدید است و این فرار در خانواده های کم سواد بیشتر از دیگر خانواده ها اتفاق می افتد.» این آمار را حبیب ا… فرید معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در سال جاری گفته است که این آمار در جامعه ایران نگران کننده است.
امروزه فرار دختران از خانه و مشکلات ناشی از آن از جمله مسائل اجتماعی است که بسیاری از کشورها همانند ایران با آن دست و پنجه نرم می کنند و آمارها و اطلاعات موجود از بحرانی شدن این مسئله در ایران خبر می دهد.هنگامی که کودکان و نوجوانان نتوانند با افراد خانواده رابطه درستی برقرار کنند ممکن است تنها راه را فرار از خانواده تشخیص دهند.
دکتر سهیلا میرزایی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد در گفت و گو با «وقایع استان» می گوید:« برای اینکه فردی در زمره فراریان قرار بگیرد باید حداقل یک شب از خانه غیبت داشته باشد و والدین یا سرپرست قانونی از این مسئله اطلاع نداشته باشند. پدیده فرار دختران در سال های اخیر با روند رو به رشدی در ایران رو به رو بوده است. دلیل این امر می تواند به علت شرایط در حال گذار در جامعه ایران باشد، جامعه ایران در حال گذار از جامعه سنتی به مدرن است که در آن کانون خانواده اهمیت و قداست خود را از دست داده است و جای آن محافل دوستی، سبک جدید ازدواج و فردیت و آزادی اهمیت یافته است. در گذشته نظام پدرسالاری هیچ گونه سرپیچی از دستورات خانواده را مجاز نمی دانست اما امروزه از شدت این اقتدار کاسته شده است.
دختران به علل مختلف از خانه فرار می کنند، از جمله این علل می توان به نابسامانی خانواده، آزار و سواستفاده جنسی در خانواده، کنترل شدید، لذت طلبی و آزادی، دوستان و همسالان، فقر، فرار و امید به ازدواج نام برد.این مسئله اجتماعی مشکلات فراوانی به همراه دارد که از مشکلات و پیامدهای فرار از خـــــانه می توان بی پناهی، عدم امنیت، ارتباط های جنسی برای بقا، روسپیگری و درگیر شدن با بیماری های جنسی، پیوستن به باندهای اغفال دختران، اعتیاد و فروش موادمخدر نام برد. تحقیقات گوناگون نشان می دهد که یکی از ویژگی های فراریان سن پایین آنهاست برای مثال گزارش زهرا حقیقت دوست یا رسول کاظم زاده نشان می دهد که بیشتر فراریان در ایران در سن ۱۵ تا ۱۸ سال هستند. همچنین فرار در خانواده های فقیر بیشتر است چراکه فقر یکی از عوامل بی سوادی و اعتیاد است و در نتیجه فرار دختران در خانواده های فقیر، بی سواد و معتاد بیشتر اتفاق می افتد. دختران فراری که در سنین پایین قرار دارند نسبت به بدن خود کم اطلاع هستند که این امر آنها را آسیب پذیرتر می کند و منجر به بارداری های ناخواسته، بیماری های خطرناک از جمله ایدز و افزایش فحشا می شود.
علاوه بر این ها برخورد نامناسب نیروهای پلیس، مددکاران، و خانواده با دختران فراری و عدم حمایت از آنان مشکلات این افراد را چند برابر خواهد کرد. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش آسیب پذیری دختران فراری تغییر نوع نگاه جامعه به آنها از فردی آسیب زا به آسیب دیده و ایجاد سرپناه برای اسکان آنها و حمایت برای رفع مشکلاتشان می باشد. اگرچه فرار از منزل در میان پسران هم وجود دارد اما توجه نهادها و سازمان ها به فرار دختران بیشتر است چراکه دختران آسیب پذیرتر هستند و امکان سواستفاده از دختران و اغفال آنها در باندهای فساد بیشتر است.»
میرزایی افزود:«راهکار در زمینه فرار دختران در دو زمینه پیشگیری و دفاعی است.در زمینه پیشگیری باید اقدامات لازم قبل از فرار انجام شود تا مانع از فرار آنها شود اما در زمینه دفاعی به بعد از فرار و برنامه ریزی و تلاش برای بازگرداندن دختران به کانون خانواده توجه می شود.آموزش پلیس و مددکاران در زمینه برخورد با دختران، ایجاد مراکز خیریه برای تامین سرپناه؛ غذا و خدمات درمانی، افزایش ظرفیت مراکز بهزیستی، مجازات سواستفاده کنندگان از دختران، سرمایه گذاری دولت در زمینه مبارزه با این پدیده، اختصاص ساعت های آموزشی در مدارس برای معلمان در زمینه مشاور دختران نوجوان، افزایش خدمات سرای محله در هر منطقه برای مشاوره به دختران و تغییر دیدگاه مردم و مسوولان به دختران فراری از فرد مجرم به فردی که نیازمند کمک و یاری است. در حال حاضر اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است به طور مثال در حال حاضر ۳۱ خانه سلامت برای دختران وجود دارد که حدود ۱۰۰۰ نفر در آنها سالیانه پذیرش می شود که باید این اقدامات در سال های آینده با سرعت بیشتر و به صورت دقیق تر مورد بررسی مسوولان قرار گیرد.»
