حمایت، آگاهی و دیگر هیچ

یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳  شماره ۱۸۱۳

گفتگوی وقایع استان با یک روانشناس بالینی درباره اختلال اوتیسم

فاطمه چاپاری: از سال ۲۰۰۸روز دوم ماه آوریل به عنوان روز جهانی آگاهی اوتیسم تعیین شد و هر ساله رسانه ها، NGO ها و… از این تاریخ تا یکماه به افزایش آگاهی عموم از این اختلال می پردازند چراکه تشخیص این اختلال تا ۳ سالگی در روند درمان موثر خواهد بود و گذشته از این از آنجا که افراد دارای اختلال اوتیسم در تعاملات اجتماعی با مشکل مواجه اند نیاز به حمایت خانواده و جامعه دارند و هر چه آگاهی ما نسبت به این اختلال افزایش یابد در مدیریت مشکلات افراد مبتلا و خانواده هایشان در جامعه سهیم تر خواهیم بود، از همین رو وقایع استان در گفت و گو با نیره امیری مدیرعامل اوتیسم نیره امیری روانشناس بالینی و مدیر عامل انجمن اتیسم استان مباحثی را پیرامون چیستی اوتیسم، تشخیص و درمان آن و نحوه درست مواجهه با این اختلال عنوان کرده که در ادامه خواهید خواند.

اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که در سال‌های اولیه رشد به صورت نقص در تعاملات اجتماعی، اختلال در گفتار و زبان، الگوهای کلیشه‌ای رفتار، داشتن نشانه‌های شبیه اختلالات بیش فعالی، کاهش توجه، نشانه‌های اضطرابی به شکل وسواس جبری، محدودیت‌های شناختی و عقبماندگی ذهنی از درجه ضعیف تا شدید دیده می شود.
این اختلال از چه سنی بروز می کند و مادران چگونه می توانند از علایم آن مطلع شوند؟
گاهی اوقات کودک علائم اختلال را در مدت کوتاهی بعد از تولد نشان می‌دهد و نشانه‌های آن شامل فقدان واکنش‌های قابل پیش‌بینی نسبت به در آغوش گرفتن، لبخند زدن و ارتباط چشمی ضعیف می‌باشد. در بعضی موارد کودک تا سنین ۲ تا ۳ سالگی طبیعی به نظر می‌رسد و سپس پس رفت کرده و مهارت های قبلی خود را از دست می دهد و در مواردی هم علائم بعد از سه سالگی ظهور پیدا می کند بنابراین هر گونه تاخیر در رشد باید مورد توجه و ارزیابی قرار بگیرد.

آیا این اختلال قابل درمان است با چه روش هایی؟
اوتیسم درمان قطعی ندارد و درمان به دو بخش دارویی و غیردارویی تقسیم می‌شود، دارودرمانی جهت مشکلات خواب، وسواس، اضطراب، پرخاشگری، مشکلات گوارشی و غیره انجام می‌شود و درمان غیردارویی همان مداخلات توانبخشی شامل گفتار درمانی، کاردرمانی، رفتار درمانی و .. می باشد.

این اختلال چه تاثیری در زندگی افراد مبتلا خواهد داشت؟
وجود این اختلال مانعی برای ارتباطات اجتماعی و یادگیری انواع مهارت‌ها می‌باشد و متاسفانه فرد را در تمام مدت زندگی نیازمند حمایت خانواده می‌کند، فرد دارای اختلال اوتیسم با درجه خفیف با توانبخشی مناسب می‌تواند تقریباً به شکل عادی در جامعه زندگی کند.

اگر مادری احتمال ابتلای کودک به این اختلال را داشت باید چه کند و به کجا مراجعه کند؟
اولین مراجعه باید نزد پزشک متخصص مغز و اعصاب اطفال باشد و سپس یک تیم توانبخشی خوب شامل خانواده، روانشناس، کاردرمانگر و گفتاردرمانگر می تواند کمک کند.

مادران دیگری که در فضاهای عمومی با کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم روبرو می شوند چه برخوردی باید داشته باشند، روش مواجهه درست با این موقعیت چیست؟
معمولاً مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ترجیح می‌دهند که فرزندانشان را در تنهایی و انزوا نگهداری کنند، از آنجایی که اطلاعات و آگاهی جامعه در مورد این اختلال کم هست طبیعتاً برخورد مناسبی هم در مواجهه با ایشان صورت نمی‌گیرد، ما باید در صورتی که در مکان‌های عمومی رفتار متفاوتی از کودکی دیدیم واکنش سریع نشان ندهیم صبورانه و مادرانه برخورد کنیم شاید این کودک دارای اختلال طیف اوتیسم باشد و یا مثلاً اگر در جامعه بی‌قراری و به هم ریختگی یک کودک را دیدیم از والدینش بپرسیم که آیا نیاز به کمک دارند در غیر این صورت محل را ترک کنیم تا خود خانواده مشکل را مدیریت کنند.
مرکز اوتیسم رضوان چند نفر را در پوشش خدمات خود دارد؟
آیا بودجه این مرکز و توان کارکنان برای خدمات دهی کافی است؟ انجمن خیریه اوتیسم استان ۲۱۰ نفر از افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم را در لیست خود دارد و مرکز توانبخشی اوتیسم رضوان به ۴۵ کودک ۳ تا ۱۸ سال خدمات توانبخشی ارائه می‌دهد. متاسفانه هزینه‌های درمانی و نگهداری افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم خیلی زیاد است و قطعاً برای خانواده‌ها مشکلات اقتصادی زیادی را به همراه دارد انجمن اوتیسم تلاش می‌کند در حد بضاعت در کنار خانواده‌ها باشد قطعاً هرچه توان مالی انجمن بیشتر باشد ارائه خدمات هم بهتر خواهد بود.

ارگان ها و مردم چطور می توانند به فعالیت بهتر این مرکز کمک کنند؟
به عنوان یک واقعیت مشکلات اوتیسم را باید پذیرفت. مشکل اوتیسم به قدری بزرگ است که نباید مورد غفلت قرار بگیرد و در جنبه‌های مختلف نیاز به حمایت ارگان‌های مرتبط دارد که اگر این حمایت‌ها نباشد قطعاً زندگی برای خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم خیلی خیلی سخت‌تر خواهد بود و در ارتباط با مردم همین که آگاهی و شناخت جامعه نسبت به اوتیسم بالا برود قطعاً همدلی و همدردی مردم با جامعه اوتیسم را خواهیم داشت.