روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
چهارشنبه ۱۵ شهریور ۹۶ شماره ۶۷۴
***
وقایع استان
سحر یاری
***
در سینمایی ایران فیلم هایی هستند که هرگز اجازه اکران پیدا نکردند فیلم های توقیفی که سال ها از ساخت آن ها می گذرد و به دلایل مختلف از جمله شرایط اجتماعی و سیاسی زمان تولید و اکرانشان و اشاراتی که احتمالا در فیلم بوده است، مهر توقیف خورده اند. بعد از اولتیماتوم تعیین تکلیف فیلم های توقیفی توسط وزیر ارشاد در دولت قبل تعدادی از این فیلم ها بعد از سال ها نمایش داده شدند. فیلم هایی چون « پریناز»، « مادر قلب اتمی» و « زادبوم» از جمله آن ها هستند.
فیلم سینمایی «زادبوم» بعد از هشت سال اجازه اکران پیدا کرد و هم زمان با سینماهای ایران هم اکنون در سینما عصر جدید اراک بر روی پرده است. این فیلم را «ابوالحسن داوودی» در سال ۸۷ ساخته است؛ ولی بعد از نمایش موفق در جشنواره فیلم فجر و به دست آوردن سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مردم و بهترین فیلمنامه در همان سال توقیف شد که البته بیشتر کنایات سیاسی و نمادهای عیان آن از شرایط جامعه علت این توقیف عنوان می شود. داوودی بعد از این فیلم «رخ دیوانه» را ساخت؛ که در اکران بسیار موفق و به دلیل نوع روایت بسیار مورد توجه بود؛ هرچند زادبوم به روانی و جذابیت فیلم رخ دیوانه نیست و این دلیل که سال ها قبل از آن ساخته شده این موضوع را توجیه می کند؛ ولی در کلیت و ساختار، فیلم قابل قبولی است.
زادبوم داستانی است که می خواهد شرایطی از زندگی نسل هایی از ایرانیان را در ارتباط با یک مسئله زیست شناسی مطرح کند. لاک پشت ها بعد از سی سال به خانه برمی گردند و همین نکته دستاویز روایت داستان یک خانواده است که هر کدام در نقطه ای از جهان هستند و در نهایت باز به زادگاه خود ایران باز می گردند. داوودی در این فیلم لاک پشت ها را نمادی از مردمان ایران از هر قشری قرار داده که هر کدام به علتی از این کشور مهــاجرت کرده اند از جمله یک افسر بازنشسته دوران شاهنشاهی و یا یک دانشجوی نابغه.
هرچند هر فیلمی که از ساختش نزدیک به یک دهه بگذرد در اکران نمی تواند شانس زیادی داشته باشد حتی اگر توقیف و دیدن یک فیلم پرممیزی برای مخاطب جالب باشد باز هم در رقـــــابت با فیلم های روی پرده ممکن است جا بماند.
اما زادبوم با وجود این فاصله همچنان می تواند فیلم جذابی باشد و شاید دلیل اول آن نمادپردازی نویسنده و کارگردان در آن باشد. روایت این فیلم هم در دیده شدنش می تواند موثر باشد. در فیلم زادبوم با سه نسل همراه می‌شویم. سه نسل با خصوصیات، باورها و آرمان‌هایی متفاوت از هم. که در واقع اعضای خانواده مردی هستند که جایگاه سیاسی خاصی در کشور دارد و نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیز بوده است. او با پدر مهاجرش که در زمان انقلاب از کشور فرار کرده است هیچ ارتباطی ندارد چون نمی خواهد شرایط کنونی و جایگاهش را از دست بدهد.
او با همسرش هم که دانشمند زیست شناس است و از قضا بر روی بازگشت لاک پشت ها به سرزمینشان تحقیق می کند روابط سردی دارد و جدا از یکدیگر زندگی می کنند. از طرفی پسر خانواده به خاطر نوع نگاه پدرش از او گریزان است و در آلمان یک دانشمند موفق است. دختر خانواده نیز به صلاحدید پدرش، با یک آقازاده ازدواج کرده است و در دبی با او زندگی ناموفقی دارد.
روایت موازی زندگی این افراد و در نهایت گردهم آمدنشان به بهانه بیماری پدر خانواده که در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده و همزمانی آن با بازگشت لاک پشت ها بعد از سی سال هم نقدی به مهاجرت و هم اشاره ایست بر ایجاد شرایط بازگشت این افراد به زادگاهشان که به هر دلیلی بعد از انقلاب از ایران مهاجرت کرده اند. در نقدی در سلام سینما در خصوص این فیلم آمده است: « فیلم زادبوم اثری است که باید به لایه ها و مفاهیم پنهان آن توجه داشت تا پی به خوب بودن آن برد. زادبوم مثل فیلم اژدها وارد می شود نیست که اگر مفاهیم سیاسی آن را در نیابید هم فیلم جذابی باشد. برای مخاطب خاص تر ساخته شده و دیدن آن بعد از این همه سال، اکران عمومی آن نویدبخش خبر خوبی برای فیلم های توقیفی است.»
این فیلم بر اساس طرحی از رضا میرکریمی توسط فرید مصطفوی نوشته شد و رویا تیموریان، مسعود رایگان، عزت الله انتظامی، بهرام رادان، پگاه آهنگرانی، هوشنگ توکلی و احمد کاوری از مهمترین نقش آفرینان این فیلم هستند.
