روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۲۲ آذر ۹۵ شماره ۴۸۱
روشنک مشتاق
وقایع استان
وقتی واژه اوقات فراغت به گوشمان می خورد، ناخودآگاه با خود می گوییم فراغت از چه چیزی؟ فراغت از کار، شغل، خانواده، خواب و یا تحصیل؟ یا مطابق آن چه سال‌ها آموخته‌اند یک زنگ تفریح است در میان همه مشغله‌های روزمره؟ هر چند اوقات فراغت به معنای بیکاری، وقت مرده و یا تلف شده نیست؛ بلکه می تواند فرصتی طلایی برای زندگی فرد باشد. فرصتی طلایی که بعضی میان خستگی‌های روزمره آن را به خواب و استراحت می‌پردازند یا پناه می‌برند به همه دوست‌داشتنی‌هایی که در روزهای هفته فرصتی برای آنها نیست. اوقات فراغت یکی از مهم ترین، حساس ترین و ارزشمندترین لحظات زندگی آدمی است و بخش عمده ای از زمان زندگی فرد را به خود اختصاص می دهد. زمانی که برنامه‌ریزی برای گذران آن در عین حال که مهم است، سخت نیز هست. این اوقات می تواند به شکل مثبت و منفی بر زندگی فرد تاثیر گذارد و این بستگی به برنامه ریزی فرد برای چگونگی گذران اوقات فراغت دارد. این برنامه‌ریزی هم مطابق با علایق، سلایق و امکانات هر فردی متفاوت است.
اوقات فراغت جوانان و چگونگی گذران آن، هم می تواند معرف وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه و هم می‌تواند به عنوان منبع تهدید و شکاف بین نسلی باشد.“ اوقات فراغت به معنای بیکاری نیست. چون در اوقات بیکاری فرد کاری برای انجام دادن ندارد ولی در اوقات فراغت کارهای متعددی می‌تواند داشته باشد که تفاوت آن با اوقات دیگر که در آنها نیز به انجام کار و فعالیت مشغول است در هدفی است که از این کارها و فعالیت ها دارد. هدف از فعالیت های اوقات فراغت کسب آرامش و لذت روانی است. فرد کاری را نه از روی اجبار و نه به خاطر منافع مادی انجام می‌دهد. این لحظات به خود فرد اختصاص دارد و تنها با هدف مرتبط با شخص و آرزوها و خواست‌های او انجام می‌شود.”
در فرهنگ عمید نیز درباره تعریف اوقات فراغت چنین آمده است: “فراغت در فارسی به معنی آسایش و آسودگی از کار و شغل است. فرد در این اوقات می‌خواهد به اشتغالی بپردازد که با کمال میل به آنها علاقه نشان می‌دهد، خواه به منظور استراحت خواه برای ایجاد تنوع.
مطالعه علایق فراغتی میان ۵ هزار جوان ۱۵ تا ۲۹ ساله که از سال ۹۲ تا ۹۴ صورت گرفته است، نشان می دهد اوقات فراغت جوانان به طور متوسط چهار ساعت است و آنان بیشتر گرایش دارند که اوقات فراغت خود را در محیط‌های سربسته و همراه خانواده سپری کنند. بر اساس این مطالعه که توسط مرکز پژوهش‌ها و مطالعات راهبردی وزارت ورزش و جوانان صورت گرفته است، علایق و نیازهای جوانان برای گذران اوقات فراغت بین سه قشر پایین، متوسط و بالای جامعه تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. جوانان از وضعیت گذران اوقات فراغت راضی نیستند و تفاوتی بین رضایتمندی زنان و مردان وجود ندارد. طبق این پژوهش بین شیوه گذران اوقات فراغت اختلاف‌هایی وجود دارد که مهم‌ترین آن نبود وقت و فرصت لازم است.
گذراندن اوقات فراغت با توجه به عواملی از قبیل سن، شغل، میزان تحصیلات، علاقه، وضعیت درآمد، محل زندگی، تعداد اعضای خانواده، دسترسی به امکانات گذران اوقات فراغت و عوامل مختلف دیگر تاثیر گذار، تغییر می کند.
“وقایع استان” این شماره به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت در بین ۱۰۰ شهروند اراکی پرداخته است. در این بررسی “وقایع استان” با ۵۰ زن و ۵۰ مرد در ۵ نقطه از شهر اراک گفت‌وگو کرده است تا رابطه متغیرهای سن، جنسیت و محل زندگی را با نحوه گذران اوقات فراغت بررسی کند.
این بررسی در میان شهروندان نشان می دهد ۶۵ درصد افراد ۱۵ تا ۳۰ ساله بیشتر زمان فراغت خود را در خانه می گذرانند.
بیشترین زمان فراغت افراد به وسیله‌ی تلویزیون و سپس اینترنت پر می‌شود. مردان بیشتر از زنان اوقات فراغت خود را با دوستان می‌گذرانند و میزان استفاده از تلویزیون و اینترنت در بین زنان و مردان تقریبا برابر است.
۶۰ درصد از شهروندان پاسخگو که در این گفت و گو شرکت کردند، حدود ۵ ساعت در روز اوقات فراغت دارند.
کوه
گروهی چهار نفره از دختران جوان هستند که برای رفتن به کوه ساعت ۶ صبح در جلوی پارک ایستاده اند و منتظر یکی از دوستانشان هستند. وقتی در مورد اوقات فراغت از آن ها می پرسم، مریم که از بقیه علاقه بیشتری به پاسخگویی نشان می دهد، می گوید:” من در روز ۵ الی ۶ ساعت وقت آزاد دارم که آن را با دوستانم پر می‌کنم، با هم به سینما، تئاتر، کافه یا مهمانی می روم، اما اصولا این فعالیت آخر هفته‌های من است و در روزهای هفته بیشتر وقت فراغتم را با خانواده می گذرانم. “
مریم دانشجوی رشته حقوق است و ادامه می دهد:” هر هفته صبح های دوشنبه با دوستانم به کوه می رویم .دنیا با پالتویی کوتاه، شلوار جین و کوله پشتی تمام مدت به مریم خیره شده و در ادامه حرف های مریم می گوید:” در تابستان بیشتر اوقات فراغتم با دوستانم به مهمانی، استخر، کنسرت و رستوران می گذرد. اما در زمستان ترجیح می دهم در خانه تلویزیون ببینم.”وقتی از آن ها در مورد جایگاه اینترنت در اوقات فراغتشان می پرسم. ثنا می گوید:” من دانشجوی رشته زبان انگلیسی هستم، برای مطالعه برخی درس هایم به اینترنت نیاز دارم، اما در طول روز بیشتر از ۳ ساعت صرف اینستاگرام و وایبر و … می شود.”
ثنا ادامه می دهد:” من بیش از ۶ ساعت در روز اوقات فراغت دارم که در طول هفته بیشتر این وقت را با دوستان و در آخر هفته با خانواده می گذرانم.”
سمیرا که در تمام طول مصاحبه با موبایلش مشغول حرف زدن است، می گوید:” کلاس موسیقی، صحبت با دوستان و تماشای فیلم های بالیوودی تمام فراغت من را پر می کند، البته گاهی اوقات با خانواده به بیرون می روم. هرچند من ماندن در خانه و تماشای فیلم را بر همه چیز ترجیح می دهم، به نظرم آلودگی و ترافیک شهر بیشتر باعث افزایش خستگی در افراد می شود و بعد از گذراندن فراغت در بیرون از منزل چند ساعتی باید در خانه صرف رفع خستگی بکنم، پس چه بهتر که در خانه بمانم.”
سینما
منتظر شروع فیلم در سالن سینما ایستاده اند، در میان همهمه صدای چند پسر جوان از همه بلندتر است با اشتیاق درباره فیلم بحث می کنند. وقتی از آن ها درباره اوقات فراغت می پرسم. سعید که ۲۸ سال دارد و عکاس است، می گوید:” بهترین روش برای گذران اوقات فراغت برای من عکاسی است، عکاسی هم شغل من است و هم در وقت آزاد به آن می پردازم. شاید تمام موفقیت کاری من به این دلیل باشد که در وقت فراغتم هم بیشترین سعی خود را می کنم تا در حرفه ام پیشرفت کنم.
البته اینترنت هم بخش مهمی از وقت آزاد من را تشکیل می دهد.”
مهرداد ۲۵ ساله کارگردان تئاتر است و می گوید:” دیدن فیلم های کشورهای دیگر، رفتن به سینما و خواندن نقد فیلم ها عمده فعالیت اوقات فراغت من را تشکیل می دهد. من هم مانند سعید همیشه سعی می کنم زمان فراغتم را صرف پیشرفت در کارم بکنم.”
شیدا با عینک بزرگ مشکی رنگ بر صورتش و موهایی که مدام از زیر شال زرد رنگش جلوی چشم هایش را می گیرد، می گوید:” ترجیح می دهم هر شب ۲ الی ۳ ساعت را همراه خانواده ام تلویزیون نگاه کنم. همچنین بهترین تفریح جمعه من این است که در حیاط خانه همراه با پدر، مادر و برادرم جوجه کباب درست کنم و لذت ببرم. شاید یک روز حسرت این روزها را بخورم. به نظرم هر چیز جای خود دارد، من دو هفته ای یک بار با دوستانم قرار بیرون می گذارم اما از خانواده ام هیچ وقت غافل نمی شوم.”
