شنبه ۱ آذر ۱۳۹۹ شماره ۱۳۴۸

تجربه های بیماران کرونایی از دوران قرنطینه

۱۴ روزِ سخت

مریم رسولی

همه ی ما در دوره ای از زندگی خود دچار بیماری شدید جسمی و روحی می شویم که هم بیماری و هم درمان آن می تواند طرز فکر و احساس ما را تحت تأثیر قرار دهد. ارتباطات،کار، عقاید مذهبی و چگونگی روابط اجتماعی با دیگران همگی ممکن است تحت تأثیر بیماری ما قرار گرفته و تغییر کنند. بیماری شدید جسمی می تواند به روی احساس غم، ترس، نگرانی یا عصبانیت ما اثر بگذارد. بیماری ارتباط مستقیمی با اعصاب و روان فرد دارد و گاهی می تواند بیمار را به کام افسردگی شدید و یا مرگ برساند. در طول بیماری داشتن همراه و هم پای مناسب می تواند نقش بسزایی در روند بهبودی بیمار داشته باشد. تغذیه مناسب، خوردن داروی به موقع و تامین کردن محیط و شرایط مناسب برای بیمار که به عهده همراه و خانواده بیمار است نقش مهمی در بهبودی دارد. همراه بیمار غیر از درد و رنجی که ناشی از بیمار بودن یکی از عزیزانش را تحمل می کند، باید شرایط مناسب را هم محیا سازد.
درحال حاضر که در کشور ما بیماری کرونا همه گیر شده و متاسفانه با شرایط موجود ابتلا شدن به آن اجتناب ناپذیر می باشد و هرکدام از ما یا اعضای خــانواده مان ممکن است در معرض این ویروس قرار بگیرند، باید دید بهترین کاری که بعد از مبتلا شدن خودمان یا یکی از عزیزان مان به ویروس می توانیم انجام دهیم چه کاری است.
هم اکنون که این مطلب را می خوانید بسیاری از خانواده ها با این ویروس منحوس دست و پنجه نــرم می کنند و شاهد قربانی شدن و از دست رفتن عزیزان خود هم هستند.
داغ از دست دادن عزیز از یک سو و دوری کردن از اطرافیان و تنهایی پیشه کردن و قرنطینه شدن از سوی دیگر بیشتر به افسرده شدن فرد دامن میزند.
خانواده هایی که با بیمار کرونایی سرو کار دارند یا به اجبار یا به ترس و یا به علت نبود جا و کمبود امکانات لازم در بیمارستان مجبور به قرنطینه بیمار خود در منزل می شوند که باید علاوه بر تحمل وضعیت سخت به وجود آمده کارهای لازم را هم برای قرنطینه شدن بیمار در منزل انجام دهند. کارهایی از قبیل ضدعفونی کردن اتاق بیمار، یا جدا کردن و الکل پاشی وسایل شخصی مثل سرویس بهداشتی. حال سوال این است که خانواده هایی که شرایط این را ندارند باید چه کنند؟
جواب بسیار ساده است. با مبتلا شدن یک فرد در خانواده و با نداشتن امکانات لازم برای قرنطینه مثل مشترک بودن سرویس بهداشتی، کل خانواده به کرونا مبتلا می شوند. از سویی دیگر دورهمی های خانوادگی هم همچنان رواج دارد و این عوامل باعث شده است که کرونا به صورت خانوادگی در حال پیش روی و شیوع باشد.
محققان موسسه ملی تحقیقات سلامت و دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با انتشار مطلبی نکاتی را در خصوص مراقبت از بیماران مبتلا به کرونا مطرح کردند. آن‌ها می‌گویند: بهتر است بیمار مبتلا به کووید-۱۹ در یک اتاق مجزا از سایر افراد خانه مراقبت شود. اتاقی که بیمار در آن مراقبت می‌شود، باید تهویه مناسب داشته باشد و در و پنجره آن باز باشد. همچنین حرکت بیمار در منزل محدود و حداقل شود.
محققان می افزایند: بهتر است فضاهای مشترک مانند حمام و سرویس بهداشتی فرد مبتلا از سایر اعضای خانواده جدا شود. در صورتی که امکان این کار وجود ندارد این فضاها از تهویه مناسب برخوردار باشند. سایر اعضای خانواده در اتاق دیگری باشند و در صورت عدم امکان حداقل دو متر با فرد بیمار فاصله داشته باشند. این نکته باید در خصوص سایر اعضای خانواده که در معرض خطر کووید-۱۹ هستند (مانند افراد مسن یا افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای) بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
به طور کلی پیشنهاد می‌شود حداقل موارد زیر برای مراقبت از بیمار مبتلا به کرونا در منزل وجود داشته باشد: ماسک‌های ساده (جراحی) یک بار مصرف- دستکش یک بار مصرف- سطل زباله دردار و کیسه‌های زباله یک بار مصرف- عینک محافظت از چشم-حوله‌های کاغذی یک بار مصرف- دماسنج طبی- داروهای تب‌بر مثل استامینوفن(پاراستامول)- مایع ضدعفونی‌کننده حاوی الکل ۷۰ درصد- صابون برای شست‌وشوی دست- مایع ظرفشویی و لباسشویی- دستمال مرطوب الکلی و مایع سفیدکننده(هیپوکلریت سدیم پنج درصد) و یک ظرف جداگانه برای رقیق‌سازی( یک درصد سفیدکننده به ۹ درصد آب).
این محققان توصیه کرده‌اند فرد مراقبت‌کننده از بیمار دارای کووید-۱۹ نیز نکاتی را رعایت کنند مثلا تعداد مراقبان از بیمار مبتلا به کووید-۱۹ تا حد امکان محدود شود و شخصی که این کار را انجام می‌دهد خود از سلامت کافی برخوردار بوده و بیماری زمینه‌ای نداشته باشد. مراقبت‌کننده باید بعد از هر گونه تماس با بیمار یا محیطی که بیمار در آن حضور دارد، قبل و بعد از تهیه غذا، بعد از استفاده از سرویس بهداشتی و هر زمان که دست‌ها کثیف به نظر می‌رسند، دست‌های خود را با آب و صابون بشوید. علاوه بر آن، فرد مراقبت ‌کننده از بیمار دارای کووید-۱۹ هنگام شستن دست‌ها با آب و صابون، بهتر است از دستمال کاغذی برای خشک کردن دست استفاده کند. در غیر این صورت استفاده از حوله تمیز نیز امکان‌پذیر است به شرط آن که آن را مرتب تعویض کرده و شست‌وشو دهند. بیمار باید در ظروف شخصی غذا بخورد و پس از هر بار غذا خوردن ظروف بیمار باید به طور کامل شسته شود.
ملحفه یا پتوی مورد استفاده برای بیمار نیز باید از سایر اعضای خانواده مجزا باشد. مراقبت کننده باید در نظر داشته باشد که از تماس مستقیم با مایعات بدن، به خصوص ترشحات دهان، بینی و مدفوع بیمار خودداری کند و در صورت ضرورت تماس، حتما از دستکش و ماسک یک بار مصرف استفاده کند.
مراقبت‌کننده از بیمار کووید-۱۹ با علائم خفیف نیز باید نکاتی را رعایت کند مثلا سعی کند از بقیه افراد خانواده جدا باشد چون ممکن است ناقل بیماری باشد. بیمار نیز باید از ماسک پزشکی استفاده کند. با این حال اگر نمی‌تواند ماسک را تحمل کند باید حتما در هنگام سرفه یا عطسه، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی بپوشاند و سپس دستمال را به طور مناسب دور بیاندازد و دست‌ها را با آب و صابون بشوید.
برای دور انداختن ماسک استفاده شده، باید ضمن خودداری از دست زدن به قسمت جلوی ماسک، آن را داخل یک کیسه پلاستیکی قرار داده و پس از بستن کیسه در داخل سطل زباله دردار انداخته شود و بلافاصله دست‌ها با آب و صابون شسته شوند. نباید از ماسک یا دستکش مجددا استفاده شود.
این پژوهشگران درباره نکاتی که باید در خصوص از بین بردن ماسک و نظافت سطوح و اجسام مورد توجه قرار گیرد می‌گویند: سطوح مختلف اتاقی که بیمار در آن استراحت می‌کند و نیز حمام و توالت باید به طور روزانه تمیز و ضدعفونی شوند. بهترین تمیزکننده آب و صابون و بهترین ضدعفونی‌کننده، محلول خانگی مایع سفیدکننده یک درصد است. لباس، ملحفه و حوله‌های استفاده شده توسط بیمار را باید با استفاده از صابون‌های معمولی و آب و یا ماشین لباسشویی در دمای ۹۰-۶۰ درجه سانتی‌گراد شست‌وشو داد و کاملا خشک کرد.
در صورتی که علائم هشدار اضطراری برای بیمار مبتلا به کرونا ایجاد شود باید بیمار فورا توسط پزشک معاینه شود. این علائم عبارتند از: تنگی نفس، گیجی یا آشفتگی ذهنی، درد مداوم یا فشار در قفسه سینه و متمایل شدن رنگ لب یا صورت به رنگ آبی.
داروهای بیماران مبتلا به کرونا، علاوه بر بیمارستان‌ها در داروخانه‌هایی که توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی هر استان، معرفی شده‌اند عرضه می‌شود. دارو فقط به بیمارانی که اطلاعات آن‌ها در سامانه سیب وزارت بهداشت ثبت شده، تعلق می‌گیرد. بیماران مبتلا به کرونا به هیچ عنوان نباید از قرنطینه خانگی (مدت زمان اعلام شده به بیمار از سوی پزشک معالج) خارج شوند و اطرافیان بیمار باید جهت دریافت نسخه دارویی به داروخانه‌های اعلام شده مراجعه کنند.
البته یک نکته قابل بحثی که موجود است این است که ما باید به جنبه های روانی که این بیماری هم روی جامعه هم روی مبتلایان و اعضای خانواده هـــایشان می گذارد توجه کنیم. طبق تحقیقاتی که شده و طبق آنچه که در اطرافمان می بینیم. درصد افرادی که دچار کرونا می شوند بعد از بهبود دچار افسردگی و بیماری روحی می شوند.
یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که تعدادی از بیماران بهبودیافته از کرونا علائم بیماری روحی و روانی را بروز داده‌اند.
براساس نتایج تحقیق دانشگاه آکسفورد از هر ۵ بیمار بهبودیافته‌ کرونایی که در این مطالعه شرکت کرده‌اند یک نفر در ۹۰ روز پس از بهبودی، علائمی از یک یا چند نوع بیماری روحی و روانی را از خود بروز داده‌اند. براساس این تحقیق، ۲۰ درصد بهبودیافتگان کرونایی نشانه‌ای از استرس، بی‌خوابی یا افسردگی را از خود نشان داده‌اند. این محققان می‌گویند ابتلا به کووید۱۹ خطر ابتلا به زوال عقل را نیز افزایش می‌دهد.
دکتر پاول هریسون استاد روانشناسی دانشگاه آکسفورد می‌گوید: چیزی که در این تحقیق مشخص شده این است که بیمارانی که از کووید ۱۹ جان سالم به در برده‌اند در خطر ابتلا به انواع بیماری‌های روحی و روانی هستند. وی از محققان در سرتاسر جهان خواسته در مورد علل این رخداد و همچنین راه‌های درمان آن تحقیق کنند.
گفتنی است دانشگاه آکسفورد برای انجام این تحقیق اطلاعات ۶۹ میلیون نفر از جمله ۶۲ هزار بیمار کرونایی را در آمریکا مورد بررسی و تحقیق قرار داده است.
تجربه های کرونایی ها
خبرنگار وقایع در گفتگو با بیماران کرونایی و بعضی از خانواده ها از تجربه های ۱۴ روزه آنها در روزهای قرنطینه پرسیده است.
بهار که خود دچارکرونا شده بود، گفت: خیلی روزهای سختی بود غیر از درد و سختی که می کشیدم دوتا نگرانی هم همراه من بود یکی اینکه اعضای خانواده ام مخصوصا مادرم که از من مراقبت می کرد دچار کرونا نشود . و یکی اینکه احساس مــی کردم خیلی بـــه مرگ نزدیک شده ام و مرگ را در چند قدمی خودم حس می کردم. فکر می کردم دنیا به آخر رسیده و همه چیز دارد تمام می شود.
وی افزود: اینکه همش به این فکر می کردم چه شد که به کرونا مبتلا شدم مدام در ذهنم بود. نگرانی برای خودم و خانواده ام در کنار رنجی که می کشیدم پروسه بیماری را برایم سخت تر کرده بود. در حال حاضر هم که دیگر بیماری ام تمام شده اما هنوز ترس و استرس همراهم است و در مراقبت از خودم دچـــار وسواس شده ام چون دوباره امکان این هست که مبتلا بشوم، و کسی را مبتلا کنم.
علی هم یکی از اعضای خانواده ای بود که به صورت خانوادگی کرونا گرفته بودند. وی به خبرنگار وقایع گفت: برادر من وقتی به باشگاه رفت مبتلا به کرونا شد و بعد از او پدر و مادرم مریض شدند چون مراقبت از آنها به عهده من بود من هم بطور خفیف به کرونا مبتلا شدم. برادرم در بیمارستان زیر دستگاه اکسیژن بود و ما هم چون خانوادگی کرونا داشتیم نمی توانستیم به بیمارستان برویم و مراقب او باشیم مدام نگران بودیم مدام از اخبار خبر مرگ هموطنانمان را می شنیدیم و این یک پرسه عذاب آوربود بشدت هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ جسمی آدم را ضعیف میکند. امیدواریم هرچه زودتر این ویرورس تمام بشود. کاش بتوانیم با رعایت پروتکل های بهداشتی خطر ابتلا به کرونا را کم کنیم.