سه شنبه ۲۳ آذر ۹۵ شماره ۴۸۲
روشنک مشتاق
وقایع استان
معضلاتی که روزانه با آنها رو به رو هستیم، گاهی اوقات بر اثر تکرار و تعدد دیگر به عنوان یک معضل به آن نگاه نمی کنیم و برایمان پدیده ای همانند دیگر پدیده ها به حساب می آید. گویی عادت کرده ایم که هر وقت پشت چراغ قرمز می ایستیم و یا از پل عابر عبور می کنیم، کودکی با تعدادی فال، گل و یا دستمال جیبی به دستگیره ماشین تکیه دهد و یا بند کیفمان را بگیرد و بگوید:”خاله فقط یه دونه بخر، عمو ناهار نخوردم”. آن قدر به این تصاویر عادت کرده ایم که دیگر جزیی از زندگی روزمرهمان شدهاند و اگر نباشند، جایشان خالی است.
هر جامعهای با توجه به فرهنگ و ویژگیهای اقتصادی و اجتماعیاش با انواعی از مسائل و مشکلات مواجه است که این انحرافات تاثیرات مخربی بر روی رشد و پیشرفت جامعه دارد. آگاهی، شناخت و تلاش برای رفع این مشکلات میتواند به سلامت جامعه کمک کند.
آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد رسمی و غیر رسمی جامعه، محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبهرو میشود. به همین دلیل، کجروان سعی دارند کجرویها خود را از دید ناظران قانون، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان کنند؛ زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی، تکفیر اخلاقی، طرد اجتماعی مواجه میشوند.
آسیب اجتماعی، همان طور که از اسمش پیداست فقط فرد آسیب دیده را درگیر نمی کند، بلکه دامن اجتماع را نیز میگیرد. آسیب اجتماعی یکی از مهم ترین مشکلات جامعه امروزی است. باتوجه به وسعت گسترده این موضوع و گسترش روزافزون آن، توجه به این پدیده از مهم ترین موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. آسیب های اجتماعی تاثیر مستقیمی برعملکرد فرد و جامعه دارد و اثرات منفی و جبران ناپذیری بر حوزه اقتصاد، سلامت فرد و جامعه می گذارد.
نگاهی به آمار برخی آسیب های اجتماعی در ایران
متاسفانه اعتیاد نقش پررنگی در بسیاری از جرائم دارد. آمارها نشان میدهد ۹۵ درصد درگیریهایی که صورت میگیرد، ۹۵ درصد گروگانگیریها، ۶۷ درصد زندانیان بهطور مستقیم و غیر مستقیم، ۶۵ درصد همسرآزاریها، ۵۵ درصد طلاق، ۳۰ درصد کودکآزاریها، ۲۵ درصد قتلها، ۲۳ درصد نزاعها، ۲۰ درصد جرائم منکراتی، ۱۷ درصد تصادفات جادهای و ۱۰ درصد جرائم مالی به دلیل اعتیاد است. بنابراین میتوانیم با ارائه راهکارهای درست و پیشبرد راهبرد کاهش آسیب به سمت مدیریت و مهار این آسیبها حرکت کنیم.آمارها و بررسیهای مسوولان و پژوهشگران معضلات اجتماعی را به گونهای طبقهبندی میکند، اما این ترکیبات همیشه با آنچه در ذهن شهروندان است، مطابقت کامل ندارد. اما “در حال حاضر مهمترین آسیب اجتماعی از نظر شما چیست؟” این سوالی است که روزنامه “وقایع استان” این شماره از ۱۰۰ شهروند اراکی پرسیده است. در این گفتوگو ۵۰ زن و ۵۰ مرد در ۴ نقطه از شهر اراک شرکت کردند.
مهمترین آسیب های اجتماعی از دیدگاه ۵۰ شهروند زن اراکی به ترتیب اولویت عبارتند از:
گفت و گوی “وقایع استان” با ۵۰ شهروند زن اراکی نشان می دهد، از نظر زنان مهم ترین معضل اجتماعی جامعه امروز جامعه طلاق و کم اهمیت ترین آن حاشیه نشینی است.
مهم ترین آسیب های اجتماعی از دیدگاه ۵۰ شهروند مرد اراکی به ترتیب اولویت عبارتند از:
گفت و گوی “وقایع استان” با ۵۰ شهروند مرد اراکی نشان می دهد، از نظر مردان مهم ترین معضل اجتماعی جامعه امروز طلاق و کم اهمیت ترین موضوع حاشیه نشینی است.
براساس بررسی کلید، مشخص شد مهم ترین آسیبهای اجتماعی از دیدگاه ۱۰۰ شهروند زن و مرد اراکی به ترتیب اولویت عبارتند از:
گفتوگو “وقایع استان” با ۱۰۰ شهروند اراکی نشان می دهد، از نظر آنان مهم ترین معضل اجتماعی جامعه امروز بیکاری و کم اهمیت ترین حاشیه نشینی است.
مهم ترین علل به وجود آمدن آسیب های اجتماعی
۱۰۰ شهروند اراکی مهم ترین علت به وجود آمدن آسیب های اجتماعی را بیکاری دانستهاند و معتقدند با وجود این که بیکاری خود نوعی آسیب اجتماعی است، اما می تواند زمینه ساز دیگر معضلات اجتماعی نیز باشد.
– بیکاری
-شیوه های نادرست تربیتی والدین
-فقر خانواده ها
-دوستان نامناسب
-اختلاف والدین
-نابرابری های اجتماعی و اقتصادی
مناسب ترین راه حل برای کاهش آسیب های اجتماعی
۱۰۰ شهروند اراکی مناسبترین راه حل برای کاهش آسیبهای اجتماعی را آگاه سازی خانواده ها از پیامد معضلات اجتماعی در تلویزیون و نیز برگزاری کارگاه های آموزشی در سطح محله ها و مـــدارس می دانند.
-آگاه سازی خانواده ها از پیامد معضلات اجتماعی در تلویزیون
-برگزاری کارگاه های آموزشی در سطح محله ها و مدارس
-افزایش امنیت اجتماعی
-افزایش برنامه های تفریحی سالم برای جوانان
-برپایی تشکل های دولتی وغیر دولتی برای اوقات فراغت جوانان
-اعمال قوانین سنگین برای مبارزه با معضلات اجتماعی
آسیبها و معضلات اجتماعی در چهارگوشه شهر
ویدا ۳۲ ساله، کارشناس پرستاری است. او می گوید:” به نظر من مهم ترین معضل اجتماعی اعتیاد جوانان است. وجود اعتیاد در هر خانواده ای نه تنها به فرد مصرف کننده آسیب می رساند، بلکه کل خانواده را درگیر این معضل می کند. یکی از دوستانم، برادرش معتاد بود، اعتیاد او نه تنها تمام زندگی اش را نابود کرد، بلکه بر روی ازدواج خواهرش هم تاثیر گذاشت. البته طلاق هم آسیب زیادی بر روی فرد، خانواده و جامعه می گذارد. “
ویدا معتقد است:” مساله طلاق پدیده ای خارجی است که متاسفانه در ایران هم رواج پیدا کرده است، در چند سال قبل وقتی در خانواده ای طلاق صورت می گرفت، اعضای خانواده از بازگو کردن این پدیده خجالت می کشیدند، اما در چند سال اخیر این پدیده آنقدر گسترش یافته و عادی شده است که گاهی زوجین برای پایان دادن به ازدواجشان جشن می گیرند. جشن طلاق پدیده ای است که با آن زوجین دیگران را هم از رها شدن از زندگی متاهلی آگاه می سازند.”
“بیکاری خطرناک ترین معضل جامعه است.” امیرعلی ۲۵ ساله کارشناس آمار و در جست و جوی کار است. او می گوید:” نزدیک به ۶ ماه است که دنبال کار می گردم، اما کاری متناسب با رشته تحصیلی و در خور شخصیتم پیدا نمیکنم. فردی که لیسانس دارد که نمی تواند سر ساختمان برود و آجر بالا بیندازد. “
امیرعلی که صفحه نیازمندی های روزنامه را در دست گرفته و بر روی نیمکت پارک نشسته است، میگوید:” بعد از خدمت سربازی، کار هر روز من این شده است که راس ساعت ۸ صبح از خانه بیرون بزنم و به دکه روزنامه فروشی بروم و به دنبال کار بگردم. چند وقتی در یک رستوران کار می کردم، خجالت می کشم که بگویم لباس عروسک به تن می کردم. آن دوره شبیه یک دلقک جلوی مغازه بچهها را تشویق به غذا خوردن می کردم و در نهایت بعد از دو هفته کار را رها کردم، اما هنوز بیکار هستم.”
امیر علی در حالی که با خودکار قرمز دور برخی آگهی ها را خط می کشد، ادامه می دهد:” بیکاری ریشه دیگر مشکلات و معضلات اجتماعی است. وقتی جوانان کار نداشته باشند، به سراغ اعتیاد و خودکشی می روند. تاخیر در ازدواج و فقر هم ریشه در بیکاری دارد.”