یکشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۰  شماره ۱۵۰۹

گفت و گو با «پوریا رضایی» بازیگر و کارگردان تئاتر استان مرکزی به بهانه اجرای یکی از نمایش هایش در تهران

باشد به قدر همتِ تو اعتبارِ تو

سمیه انصاری فر

پوریا رضایی را از نمایش «حبس» در سال ۸۹ به یاد دارم در نقش کارآگاهی که مدام لیمویی را بو می کشید و نقشش تغییر می کرد. بعدها از او بازی های بیشتر و بی نظیری دیدم در تئاترِ کارگردان های متعدد استان و حتی در فیلم ها و سریال ها. او سال هاست که در تئاتر استان بعنوان یک بازیگر تمام عیار حضور دارد و با آن بازی طنازانه و رندانه خود اعتباری برای هر نمایش است. چند سالی است که رضایی علاوه بر بازی در حوزه کارگردانی نیز فعال است و از قضا در این حوزه هم چون بازیگری عملکرد خوبی داشته است. او علاوه بر تجربه سالیان به صورت آکادمیک نیز این رشته را دنبال کرده است و به معنای واقعی کلمه بی پروا دلباخته ی تئاتر است. به تازگی نمایش «من عاشق صدا هستم» به کارگردانی او در عمارت نوفل لوشاتو تهران به روی صحنه رفت. نمایشی که عنوان برگزیده جشنواره «دانشجویی مونولوگ افرا» را نیز از آن خود کرده بود. به این بهانه گفت و گویی با او داشته ایم.

از نمایش «من عاشق صدا هستم» بگویید. اینکه چرا این نمایشنامه را برای اجرا انتخاب کردید؟
نمایش تک گویی زنی به اسم سمیرا است کـــه دردها و رنج هایش را بازگو می کند. متن نوشته «محسن رحمانی» است. بار اول با این نمایشنامه نویس در ورک شاپ های نمایشنامه نویسی حوزه هنری آشنا شدم. بعد از خواندن چند نمایشنامه از او نمایشنامه «من عاشق صدا هستم» مورد توجه ام قرار گرفت و دنبال فرصتی مناسب برای اجرای آن بودم که جشنواره مونولوگ افرا این فرصت را برایم مهیا کرد. متن تک پرسوناژ و یک درام اجتماعی جذاب است. خوشبختانه متن در مرحله بازخوانی جشنواره پذیرفته شد.
این نمایش بیانگر رنج ها و دردهای کاراکتری به اسم سمیرا است. زنی که شوهر معتاد خود را به قتل رسانده و حالا دچار عذاب وجدان شده است و هرچه لباس ها و دست های خود را می شوید احساس می کند خون ها پاک نمی شود. این وجه از نمایش ما را به یاد آثار شکسپیر به ویژه لیدی مکبث می اندازد.
نمایش مونولوگ سمیرا است به طوریکه گویی دستگیر شده و در حال بازجویی است. او بازیچه یک رابطه شده است و دست به انتقام زده است. در این نمایش صداها از اهمیت خاصی برخوردار هستند و بخشی از زندگی شخصیت اصلی است. صدای خرد شدن، شکسته شدن و صدای تمام رنج و عذاب هایی که کشیده است. او به این صداها وابستگی پیدا کرده است به طوریکه اگر آن صداها نباشند دچار خلا می شود.

اجرای کار مونولوگ به دلیل تک پرسوناژ بودن کمی سخت است و از حساسیت بیشتری برخوردار است از انتخاب گروه اجرایی به ویژه بازیگر کار بگویید.
بعد از انتخاب متن خیلی برایم مهم بود که بهترین مجموعه و گروه را برای این کار انتخاب کنم از موسیقی تا طراحی صحنه نورپردازی و بازیگر. بدون شک بازیگر در این کار از اهمیت خاصی برخوردار بود. دنبال بازیگر توانمندی بودم که از پس ۴۵ دقیقه مونولوگ بربیاید و بتواند ایده های من را اجرایی کند. نفیسه مهری از بازیگران شناخته شده تئاتر استان با توجه به توانمندی ها و تجربه اش بهترین گزینه برای این کار بود و خوشبختانه او نیز بر روی صحنه به بهترین شکل سمیرا را زندگی و حق مطلب را ادا کرد. اعتماد من جواب داد به طوری که وی بازیگری او جشنواره افرا را نیز از آن خود کرد.

از اجرای در تهران بگویید و اینکه آیا اجرای در پایتخت برای گروه های شهرهای دیگر می تواند فرصت مناسبی باشد یا نه؟
نمایش ما در جشنواره مونولوگ دانشجویی افرا علاوه بر جایزه اول بازیگری، دیپلم افتخار و تندیس اثر برگزیده را نیز از آن خود کرد. به همین واسطه هشت اجرای عموم در عمارت نوفل لوشاتو از هشتم تا پانزدهم آذر به نمایش ما داده شد.
اجرای در تهران مطمئنا موثر است ولی من معتقدم برای اجرای عمومِ خوب باید از شهر خود شروع کرد. ما باید هدفمان اجرای عموم به شکل حرفه ای باشد. اگر کانسپت و گروه خوب، تمرین و تلاش، ایده و اندیشه پشت کار باشد خروجی هم خوب خواهد بود. این اتفاق باید از شهر خودت شروع بشود. بعد از آن، فرصتِ اجرای در پایتخت هم می تواند بستر مناسبی برای معرفی هنرمندان باشد و چالش خوبی برای گروه های شهرهای دیگر است. ولی نکته مهم این است که اجراها محدود نباشد و تعداد اجرای بالاتری به گروه های دانشجویی و شهرستانی داده شود. تا مخاطب بیشتری فرصت تماشای نمایش را داشته باشند. من تقسیم بندی تهرانی و شهرستانی را قبول ندارم کما اینکه اغلب تئاتری های کشور که در پایتخت فعال هستند از شهرهای دیگر به تهران کوچ کرده اند. در ضمن این تصور که تمام اجراهای تهران قوی و حرفه ای هستند اشتباه است. در تهران نیز کارهای ضعیف به روی صحنه می روند چه در جشنواره ها و چه در اجراهای عموم. نمایش هایی ۳۰ تا ۶۰ شب اجرا می روند که نسبت به نمایش هایی که در شهرهای دیگر بر روی صحنه می روند ضعیف تر هستند. در نهایت اعتقادم این است که کاری که خوب باشد دیده می شود.
شنیده ایم که یکی از نمایش های شما به نام «سوپ موش» هم به جشنواره «لاله های سرخ اندیمشک» راه پیدا کرده درباره این جشنواره و نمایش بگویید.
نمایش سوپ موش را افق ایرجی نوشته و من کارگردانی کردام. این نمایش در فضایی ابزورد نگاهی به آدم های آسیب دیده و باقی مانده از جنگ دارد. این کار تِم ضدجنگ دارد و یک نمایش پر پرسوناژ است. سوپ موش در جشنواره استانی تئاتر در سال ۹۹ جوایز متعددی را از آن خود کرد. جشنواره لاله های سرخ اندیمشک جشنواره ای ملی است که از ۲۰ تا ۲۳ آذرماه برگزار می شود. این جشنواره محدودیت موضوعی دارد با اولویت جنگ دارد البته بخش آزاد نیز دارد. نمایش ما در روز ۲۱ آذر در این جشنواره به روی صحنه خواهد رفت.

وضعیت تئاتر استان و اجراهای عموم بعد از کم شدن محدودیت های کرونا چگونه است؟
در دو سال اخیر کرونا ضربه اساسی به تئاتر زد. تئاتر بدون مخاطب دیگر تئاتر نیست. بازیگر بدون تماشاگر معنایی ندارد. ما تئاتری ها عادت کردیم ری اکشن را در همان لحظه ببینیم ولی این امکان به دلیل کرونا از دست رفته بود. خوشبختانه مدتی است با اجازه ستاد مقابله با کرونا و وزارت بهداشت و هماهنگی اداره ارشاد استان اجراهای عموم آغاز شده و استقبال مخاطب نیز از نمایش ها بد نبوده است.
بعنوان یکی از اهالی تئاتر فکر می کنید آسیب های حوزه تئاتر به خصوص در استان ما چیست؟
از منظرهای مختلف باید آسیب های تئاتر را بررسی کرد زیرا پاشنه آَشیل های متعدد دارد. بحث بودجه بسیار در تئاتر مهم است. کارگردانی که دغدغه مالی دارد هر چقدر ایده و کانسپت مناسبی داشته باشد باز نمی تواند آنچه را می خواهد اجرایی کند و ناچار است به هرچیزی برای راه انداختن کارش متوسل شود که این قطعا کیفیت نهایی کار را پایین می آورد.
داشتن اسپانسر و تهیه کننده در تئاتر بسیار مهم است. یک تئاتر حرفه ای نیاز به تبلیغات حرفه ای و روابط عمومی دارد تا در کنار تهیه کننده پشت کار باشند. باید اعتراف کنم نمایش ما بدون این دو نمی توانست در تهران اجرا برود.
حضور اسپانسر و تهیه کننده در تئاتر استان ما می تواند از اجرای دقیق دکور مورد نظر تا دستمزد بازیگران، طراحی گریم، طراحی پوستر و غیره موثر باشد زیرا عوامل وقتی دستمزد بگیرند با علاقه و رغبت بیشتری کار می کنند و کار بهتری ارائه می شود. زیرا تئاتر یک مجموعه است که برای خروجی بهتر باید تمام اجزایش مناسب و حرفه ای باشد.
نکته دیگر که بسیار مهم است عملکرد شورای نظارت است. من فکر می کنم شورای نظارت باید با وسواس و سخت گیری بیشتری برای اجرای عموم به آثار مجوز بدهد تا بچه های تئاتر استان جدی تر به کارهایشان نگاه کنند.
در نهایت نکته ای که من به آن اعتقاد دارم این است که با تمام مشکلات آن که بخواهد کار کند و کار خوب ارائه دهد تمام تلاش خود را خواهد کرد. برای مــا تئاتری ها مسجل است که هرگز از لحاظ مالی تامین نخواهیم شد و حتی آنچه از جیب داده ایم هم برنخواهد گشت پس حالا که با عشق و علاقه کار می کنیم و وقت و هزینه می گذاریم چرا همه تلاشمان را به کار نبریم تا بهترین خودمان باشیم. البته نباید از این مسئله غافل بود که ما نمی توانیم حتی با بهترین کار نیز تمامی مخاطبان را راضی نگاه داریم چون سلیقه بسیار در این میان نقش دارد. ولی نباید از کوشش برای ارائه کار حرفه ای و استاندارد غافل شد.