گفتگو با وحید رفیعی کارگردان نمایش اسکیس/یـک برزخ واقعـی

پنجشنبه ۲۷ آبان ۹۵ شماره ۴۶۷

سمیه انصاری فر
وقایع استان

نمایش اسکیس به نویسندگی جابر رمضانی و کارگردانی وحید رفیعی از ابتدای آذرماه در دلیجان به روی صحنه خواهد رفت. این نمایش قبل از این نیز به کارگردانی خود جابر رمضانی در تهران به روی صحنه رفته و با استقبال خوبی هم رو به رو شده بود، به نظر می آید اسکیس متنی است که می تواند اجرای متفاوت دیگری با ایده و خلاقیت یک کارگردان دیگر داشته باشد و حالا وحید رفیعی در نظر دارد از منظر خود به داستان افراد این نمایش بپردازد، به همین منظور وقایع استان گفتگویی با کارگردان جوان این اثر داشته است.
رفیعی در مورد انتخاب این متن می گوید: قلم و متون آقای رمضانی همیشه حرفه ای و جذاب است؛ اولین مواجهه من با این اثر نزدیک به پنج سال پیش در اجرای پایان نامه یکی از دانش آموختگان تئاتر بود؛ ولی بعد از آن یک اجرا نیز به کارگردانی خود جابر رمضانی داشته است.
وی افزود: اسکیس برگزیده تندیس بهترین نمایشنامه جایزه استاد اکبررادی از چهاردهمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهیان ، همچنین منتخب در نخستین جشنواره نمایشنامه‌نویسی نشر افراز و بهترین نمایشنامه در دومین جشنواره کانون نمایشنامه‌نویسان استان قم بوده است.
رفیعی با بیان اینکه تاکنون سابقه همکاری با جابر رمضانی نیز داشته است، اظهار کرد: در ابتدا قرار بود این نمایش برای جشنواره استانی آماده شود؛ ولی متاسفانه فرصت و زمان در اختیار نبود اما هم اکنون برای شرکت در بخش مرور جشنواره تئاتر فجر ارسال شده است که امیدورایم مورد توجه قرار بگیرد.
وی در مورد داستان این نمایش گفت: داستان اسکیس در مورد دختر و پسری است که در مکانی نامشخص کنار هم هستند و قرار است برای چند روز با هم باشند. دخرتی که می خواهد به هر طریقی از کشور خارج شود و پسری که شغلش ازدواج صوری با دختران مهاجر است.
کارگردان جوان دلیجانی اضافه کرد: هر دوی این شخصیت ها نقاش هستند، بنابراین در طی مدتی که با هم هستند مدل یکدیگر شده و از همدیگر نقاشی می کردند. دختر و پسر نمایش هر دو رویاهایی دارند و در پایان نمایش در اتفاقی عجیب و نادر هر دو به آرزوهایشان می رسند.
رفیعی توضح داد: آرزوی پسر نقاشی از لحظه مرگ یک نفر و آرزوی دختر سفر به سرزمینی رویایی برودکه در دو صحنه آخر با برآورده شدن این آرزوها مواج یم شویم و این دقیقا نقطه ایست که شاید مخاطب انتظارش را نداشته است.
وی ادامه داد: این نمایش ابتدا یک اثر رئالیستی است و فضا و آدم ها نماینده دنیای امروزی هستند اما هرچه جلوتر می رویم این شخصیتها خود وارد فضایی عجیب می شوند در واقع مکان یک اتمسفر فعال است.
رفیعی ادامه داد: با توجه به ویژگی های متن که در ظاهر داستانی رئال دارد و به ناگاه دچار تغییر ماهیت می شود اجرای این اثر کمی سخت به نظر می رسید خصوصا در طراحی صحنه با توجه به اهمیت مکان در این اثر با چالش هایی رو به رو بودیم.
وی اضافه کرد: به همین دلیل من متن را در اختیار مهدی محمدی قرار دادم تا هم بعنوان مشاور و همطراح صحنه در کنار کار باشد که بعد از بررسی ایده های مختلف در نهایت یک صحنه خاص و سنگین برای این نمایش در نظر گرفته شد.
رفیعی با اشاره به تغییر ماهیت فضای داستان از رئال به سمت و سویی برزخی، افزود: با توجه به مسیر ماجرا، صحنه این نمایش چرخان در نظر گرفته شد یعنی تمام سازه ها چرخ دارد و حرکت می کند.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به نام نمایش اسکیس که به معنی طراحی سریع است و به عنوان طرح اولیه در معماری و نقاشی استفاده می شود، ما در نمایش با اسکلت هایی شیشه ای رو به رو هستیم که روی آن ها طرح هایی کشیده شده که مدام پاک می شود و جایش را نقاشی دیگری می گیرد.
رفیعی تصریح کرد: این پاک شدن نقاشی ها به بی ثباتی شخصیت پسر نمایش نیز اشاره دارد زیرا این پسر نقاش با همکاری دوستش بعنوان همسر صوری دخترهایی که قصد خروج از کشور را دارند با آن ها ازدواج می کند و این ازدواج های هفتگی بر این ناپایداری در هویت و شخصیت او اثر داشته است.
وی در پاسخ به این سوال که این اثر در شهرهای دیگر استان نیز به روی صحنه خواهد رفت، گفت: برای اجرا در تهران تمهیداتی اندیشیده شده است؛ ولی برای اجرا در دیگر شهرهای استان با توجه به مشکلاتی چون سالن و رفت و آمد و ازهزینه بالای کار و دکور، در حال حاضر این امکان فراهم نیست.
رفیعی بیان کرد: هم اکنون برای این نمایش تبلیغات لازم انجام شده و به نظر می رسد که اهالی دلیجان نیز از آن استقبال کنند زیرا تجربه موید علاقه اهالی این شهر به تئاتر است و قطعا اگر اثری خوب باشد با اقبال بیشتری رو به رو خواهد بود.
وی در تاکید این موضوع که با توجه به ویژگی های متن باید رویکرد و برخورد کارگردان نیز خاص باشد، گفت: قطعا برخورد با این متن باید برخورد خاصی باشد در واقع در روبه رو شدن با یک متن کارگردان نیز باید با اثر ارتباط برقرار کرده و بهتر بگویم شگرد و شیوه نویسنده را بشناسد. من اعتقاد دارم با توجه به نوع نگاه جابر رمضانی بهترین کارگردانی از آثارش را خودش می تواند انجام دهد.
رفیعی با اشاره به اهمیت متن در یک اثر نمایشی گفت: آن چیزی که هم اکنون به نظر می رسد خیلی از سوی کارگردان ها به آن توجه نمی شود و متاسفانه در جشنواره استانی تئاتر هم مشهود بود بی توجهی به انتخاب متن بود وگرنه کارهایی بودند که در کارگردانی و تصاویر خوب بودند ولی از این جنبه رنج می بردند.
وی ادامه داد: هر کارگردانی باید نمایشنامه ای را استفاده کند که حداقل استانداردهای نمایشنامه نویسی را داشته باشد تا بتواند اثر بهتری ارائه دهد زیرا هرچه متن بهتر و قوی تر باشد دست کارگردان برای ارائه ایده و نگاهش بازتر است.
رفیعی تاکید کرد: در واقع نمایشنامه های قوی و ساختارمند را حتی اگر کارگردان ضعیف هم اجرا کند باز اثر متوسطی می شود؛ ولی قطعا برای نمایشنامه ضعیف بهترین و حرفه ترین کارگردان نیز با چالش رو به رو خواهد شد.
این کارگردان جوان در پاسخ به این سوال که هم اکنون پاشنه آَشیل تئاتر استان چیت، گفت: عوامل متعددی در ایستایی تائاتر استان تاثیر دارند و نمی توان به تنهایی یک عامل را دلیل آن دانست.
رفیعی افزود: من احساس می کنم رفتن و مهاجرت خیلی از اهالی تئاتر استان به تهران باعث ایجاد یک فقدان و خلا در تئاتر ما از لحاظ پشتوانه تجربی شد به طوریکه به فاصله پنج تا شش سال در مقایسه کیفیت آثار با افت قابل توجهی رو به رو هستیم.
وی ادامه داد: مسئله دیگر ضعف در حوزه کارگردانی و نمایشنامه نویسی در استان و نبود رویکرد علمی در این زمینه است البته این مسئله در مورد کارگردانی مشهودتر است زیرا در حوزه نمایشنامه نویسی گاه شاهد برخی متون خوب بومی هستیم، البته نباید از این موضوع چشم پوشید که در زمینه بازیگری خوشبختانه استان ما از پتانسیل خوبی برخوردار است.
رفیعی گفت: خروجی های جشنواره ها در سال های اخیر موکد این موضوع است که ما در حوزه کارگردانی و نمایشنامه نویسی از لحاظ علمی عقب هستیم و می طلبد که اداره کل ارشاد و انجمن نمایش استان در این زمینه تمهیدی عاجل بیندیشند.
نمایش اسکیس به نویسندگی جابر رمضانی و کراگردانی وحید رفیعی با بازی علی رفیعی، علی علیزاده و معصومه باقری کاری از گروه تئاتر هستی با همکاری گروه نمایشی دیالوگ و تن ها در دلیجان به روث صحنه خواهد رفت.