شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۶ شماره ۷۳۴
***
وقایع استان
سحر یاری
***
ایدز همچنان در باور مردم و در تمامی جوامع یکی از خطرناک ترین و مرگ آورترین بیماری ها است. از زمانی که ویروس ایدز شناخته شد تاکنون تعداد زیادی از مردم دنیا به واسطه ابتلا به آن جان خود را از دست دادند. از آنجاییکه بیشترین علل ناشناخته ماندن این بیماری و راه های پیشگیری از آن در برخی از جوامع به ویژه جوامع سنتی خط قرمز محسوب می شد و می شود هم راه های پیشگیری از آن و هم مبتلایان به آن به دلیل انگ های اجتماعی ناشناخته می ماندند. از سال ۱۹۸۸میلادی (۱۳۶۸شمسی) به منظور افزایش بودجه ها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض ها، اول دسامبر هر سال روز جهانی ایدز نامیده شد. هفته اطلاع رسانی ایدز همزمان از دهم تا شانزدهم آذرماه در ایران نیز برگزار می شود. آموزش و اطلاع رسانی در زمینه HIV و ایدز یکی از استراتژیهای مهم برنامه کشوری پیشگیری از HIV در هر کشور است. در کشور ما نیز در یک دهه اخیر پرداخت به این بیمــاری و نگاه های به آن متفاوت شده است و اطلاع رسانی در خصوص آن بازه گسترده تری پیدا کرده است. آگهی در زمینه ایدز و پیشرفت های دارویی باعث شده تا امید به زندگی در میان مبتلایان به این بیماری افزایش بیابد همچنین انجام برخی آزمایش ها قبل از ازدواج و در زمان بارداری احتمال ابتلا افراد به این بیماری را کمتر کرده است.
آخرین اطلاعات برنامه مشترک ملل متحد (UNAIDS) در زمینه ایدز حاکی از آن است که بیش از نیمی از جمعیت مبتلا به HIV تحت درمان هستند. در آخرین اطلاعات برنامه مشترک ملل متحد در رابطه با بیماری ایدز آمده است: پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه درمان HIV طی مدت ۱۵ سال گذشته انجام گرفته و حدود ۵۷ درصد تمامی مبتلایان به HIV در سراسر جهان در حال حاضر تحت درمان هستند.
تعداد کودکان (۰-۱۴ ساله) که از بیماری های مرتبط با ایدز جان می دهند تقریبا قطع شده است. با افزایش دسترسی به درمان ضد رتروویروسی کاهش شدید عفونت های جدید HIV در میان کودکان نیز نقش مهمی را بازی می کند. علاوه بر این درمان زنان باردار مبتلا به HIV با سرعت بالایی موارد جدید ابتلا به عفونت HIV را در میان کودکان کاهش داده است. با دستیابی به هدف جهانی برای متوقف کردن و معکوس کردن گسترش اچ آی وی، رهبران جهان در سال ۲۰۲۰ اهداف «سریع پیگیری» را برای تسریع پاسخ ایدز و پایان ایدز تا ۲۰۳۰ تعیین کرده اند.
طبق جدیدترین آمار اعلامی وزارت بهداشت، ۳۶هزار و ۳۹ تن مبتلا به اچ آی وی در کشور شناسایی و ثبت شدهاند و تزریق مشترک در مصرف کنندگان مواد، همچنان در صدر علل ابتلا قرار دارد. در خصوص مبتلایان به ایدز در استان مرکزی آمار تازه ای در دست نیست. طبق آخرین آمار که در سال ۱۳۹۴ اعلام شده نزدیک به ۲۰۰ نفر در استان به این ویروس مبتلا بودند. البته این عدم اطلاع رسانی از سوی مراجع مسئول قابل تامل است و به نظر می رسد هنوز نگاه واقع گرایانه ای به این بیماری ندارند.
نگرانی از شیوع بیماری ایدز در میان زنان و تغییر الگوی انتقال آن از تزریق مشترک به روابط پرخطر و جنسی، مدت زیادی است مطرح شده و دستگاههای مسئول ضمن هشدار نسبت به آن، راهکارهای مختلفی را نیز پیشنهاد میدهند؛ مبحثی که «آموزش» در آن نقش اصلی را دارد و در عین حال به عنوان مهمترین چالش این حوزه نیز شناخته میشود.
ایران متعهد شده است که تا سال ۲۰۲۰، ۹۰ درصد موارد مبتلا به این بیماری را شناسایی کند، ۹۰ درصد افراد شناسایی شده تحت درمان داروهای ضد رتروویروس قرار گیرند و ۹۰ درصد افراد تحت درمان، بار ویروس در بدنشان به قدری کاهش یابد که قدرت انتقال به سایرین به حداقل ممکن برسد.
در هر حال بنابر اعلام دکتر پروین افسر کازرونی رئیس اداره کنترل ایدز و بیماریهای آمیزشی وزارت بهداشت آخرین آمار ابتلا به این بیماری مزمن در کشور ۳۶ هزار و ۳۹ نفر تا پایان خردادماه ۹۶ است؛ آماری که طبق اظهارات مسوولان وزارت بهداشت تنها ۳۰ درصد موارد مبتلا را شامل میشود و ۷۰ درصد آنها شناسایی نشده و از ابتلای خود آگاهی ندارند و طبق برآورد وزارت بهداشت بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار نفر در کشور به این ویروس مبتلا هستند و بسیاری از آنان هنوز شناسایی نشدهاند.
در آمار رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت ۸۴ درصد این عدد را مردان و ۱۶ درصد را زنان تشکیل میدهند. ۵۲ درصد موارد ثبت شده نیز در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال هستند.
همانطور که گفته شد آمار ابتلای زنان به بیماری ایدز در سال های اخیر رو به افزایش است از آنجاییکه زنان در نقش هایی چون همسر و مادر در جامعه حضور دارند بنابراین در صورت ابتلا می توانند ناقل این بیماری به همسران و فرزندان خود باشند. در واقع احتمال مادری که مبتلا به HIV است؛ در دوران بارداری، زایمان و شیردهی میتواند؛ ویروس را به نوزاد خود منتقل کند، ولی در صورتی که ابتلای مادر به این بیماری مشخص شود و تحت مراقبت و درمان دارویی قرار بگیرد این انتقال بسیار کاهش پیدا میکند و به کمتر از دو درصد خواهد رسید.
با توجه به اهمیت سلامت مادران در کنترل این بیماری طرح پیشگیری انتقال بیماری مادر به کودک در دستور کار قرار گرفته است. به گزارش وقایع استان به نقل از ایلنا رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت در این باره گفته است: طرح پیشگیری انتقال بیماری مادر به کودک از سال ۹۳ در برخی دانشگاه ها، آغاز شده و مادران باردار تحت مراقبت در اولین مراجعه از آنها تست اچ آی وی گرفته شده که البته این امر به آنان اطلاع داده شده است. اچ آی وی مثبت به افرادی گفته می شود که این ویروس در بدن آنها شناسایی شده است، ایدز فاز بیماری است. افراد زیادی هستند که با وجود ویروس HIV در بدنشان در صورت تشخیص به موقع و شروع درمان هرگز به مرحله بیماری ایدز نمی رسند و با کنترل ویروس در بدن، زندگی و عمر طبیعی دارند.
وی اضافه کرد: اگر تست اولیه زن باردار، واکنش نشان داد، برای تشخیص های قطعی تر ارجاع داده می شود و درصورت تشخیص ابتلا به HIV، بلافاصله درمان شروع می شود. وی خاطر نشان کرد: آغاز درمان برای مادر مبتلا به HIV موجب می شود که احتمال انتقال بیماری از مادر به جنین که حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد است به کمتر از دو درصد برسد. رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، گفت: این طرح به صورت آزمایشی اجرا می شد و از ابتدای امسال در مناطق حاشیه ای تحت پوشش دانشگاه های علوم پزشکی اجرا شده و جمعیت زنان باردار مناطق حاشیه را پوشش می دهد و تا سال دیگر کل زنان باردار کشور پوشش داده می شوند.
کازرونی یادآور شد: بیش از ۹۳ درصد مادر مبتلایی که زایمان کرده است، در این مراقبت ها بچه سالم به دنیا آورده است. وی گفت: از سال ۹۴ تاکنون ۷۴ زن باردار که به بیماری HIV خود آگاه نبود، شناسایی شده و تحت مراقبت قرار گرفته است. وی در ادامه به برنامه استراتژیک پیشگیری و کنترل ایدز اشاره کرد و گفت: این برنامه با همراهی سازمان بهزیستی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت رفاه و سازمان زندان ها تدوین و در اسفند ۹۴ مصوب شد و اکنون پای اجرا رفته و همه سازمان ها باید در این رابطه کار کنند.
او با اشاره به پیشگیری درباره این بیماری گفت: متاسفانه به دلیل عدم آگاهی بیش از ۶۰ درصد افراد مبتلا به ایدز هنوز از بیماری خود اطلاعی ندارند از سوی دیگر روند انتقال این بیماری از طریق روابط جنسی در حال افزایش است یکی از مهمترین اقدامات افزایش آگاهی نوجوانان و جوانان در مورد خود مراقبتی و افزایش آگاهی والدین و بالا بردن مهارت فرزندپروری است تا بتواند با برقراری ارتباط مناسب با کودکان از گرایش نوجوان و جوانان به رفتارهای پرخطر جلوگیری کند.
کازرونی ادامه داد: وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی مراکزی را در محلهای پرخطر تحت عنوان مراکز کاهش آسیب راهاندازی کردهاند که افراد با مراجعه به این مراکز میتوانند خدمات مختلفی از جمله مشاوره، وسایل مورد نیاز مصرف مانند سرنگ را دریافت کنند و طرز صحیح استفاده از سرنگ به آنها نیز آموزش داده میشود همچنین برنامههای کاهش آسیب برای این افراد در نظر گرفته میشود و متادون درمانی میشوند.
او با بیان اینکه از سال گذشته کلینیکهای سیار راهاندازی شده است، گفت: این کلینیکهای سیار در مناطقی که افراد به سختی به مراکز بهداشتی درمانی و مراکز مشاوره مراجعه میکنند، مستقر شده و خدمات مشاوره و آزمایش انجام و آنها را به چرخه درمان ارجاع میدهند. این کار به صورت پایلوت انجام شده و قرار است در سال ۹۶ با حمایت معاونت اجتماعی وزارت بهداشت و معاونت آسیبهای اجتماعی وزارت کشور خدمات سیاری گسترده شود.
رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت با بیان اینکه داروها به صورت رایگان در اختیار بیماران HIV قرار میگیرد، گفت: بخشی از این داروها در داخل تولید و بخش اعظم آنها از خارج از کشور وارد میشود. شرکتهای تولید دارو در داخل کشور سعی دارند تا بخش اعظمی از داروهایی که موثرتر هستند را تولید کنند. در گذشته به دلیل تحریمها ورود این داروها با مشکل روبرو بود، اما خوشبختانه از سال گذشته در بحث تامین دارو به مراتب با مشکلات کمتری مواجه بودیم.