گزارش «وقایع استان» از افتتاح نخستین مدرسه طبیعت در استان مرکزی/تجربه تازه زندگی

پنجشنبه ۴ خرداد ۹۵ شماره ۵۹۵
***
وقایع استان
فرشته غلامی
***
کارتون سفرهای علمی را همه همسن و سال های من به یاد دارند همان اتوبوس زرد رنگی که بچه های یک دبستان به همراه معلم ماجراجویشان خانم فرزل و آفتاب پرست محبوبش به دامان طبیعت می رفتند تا از نزدیک با پدیده ها آشنا شوند و گاه به اندازه یک هاگ کوچک می شدند تا بتوانند روند تکثیر قارچ ها را بررسی کنند یا مراحل تشکیل یک دانه به گیاه را با چشمان خود ببینند. برای آنهایی که با بچه های این دبستان همسفر می شدند و در عالم خیال با آنها هم ذات پنداری میکردند، یک پرسش تلخ سربر می آورد؛ چرا ما نمی توانیم مانند اینها به سفرهای علمی برویم؟
اما گویا پس از بیست، سی سال که از آرزوهای دوران کودکی ما گذشته مدارسی راه اندازی و افتتاح می شوند که اگرچه نتوانسته اند به آرزوهای دوران کودکی ما جامه عمل بپوشانند اما برای نسل بعد ما روزهای خوبی را رقم می زنند.
از آن زمان ها که در دوران دبستان هنگامی که معلم در زنگ علوم ما را به باغ پشت مدرسه می برد مدت زمان زیادی می گذرد. آن زمان ها همان یک ساعتی که فارغ از قوانین خشک و کسل کننده کلاس درس بود هم برایمان غنیمت بود اما با شنیدن خبر افتتاح نخستین مدرسه طبیعت در اراک ناگهان خاطرات آن زمان ها برایم تداعی شد.
سه چهار سالی می شود که تفاهم نامه ای بین سازمان حفاظت از محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش برای ایجاد مدارس جامع محیط زیست و مدارس طبیعت می گذرد. بند ۵ همین منشور هم تاکید داشته که کودکان مدارس ابتدایی باید حداقل هفته ای نیم روز را در محیط های طبیعی و مدارس طبیعت بگذرانند.
حال آنکه عمر مدارس طبیعت درجهان نزدیک ۶۰ سال می باشد اما در ایران قدمت این مدارس به سه سال قبل یعنی سال ۹۳ برمی گردد که در مشهد به نام کاوی کنج و به همت بوم شناس بزرگ کشور عبدالحسین وهاب زاده تاسیس شد. اگرچه مدیر کل آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۹۳ عنوان کرده بود تا دو سال دیگر حدود ۶۰ مدرسه طبیعت در کشور ساخته می شود اما اکنون ۴۷ مدرسه در سطح کشور راه اندازی شده است.
ساختار مدرسه طبیعت به قول دکتر عبدالحسین وهاب زاده پایه گذار مدرسه طبیعت در ایران این گونه است که« هرجاییست که سامان و نظم انسانی نداشته و عوامل طبیعی در شکل دادن به آن چیره باشد. لذا می تواند یک قطعه جنگل یا درختزار با درختان پراکنده و یا حتی یک بوته زار کویری که چند درخت در آن روییده است، باشد. آنچه اهمیت دارد ای است که بصورت بستری غنی مرکب از مواد طبیعی و امکانات آموزشی باشد.»
پس طبیعی است که این مدارس در قلب طبیعت ساخته شوند تا به قول متولیان این امر انسان هایی سالم، باانگیزه، بانشاط و علاقمند به محیط زیست تربیت کند، تا هم ضامن شادابی و سلامتی خود، خانواده و جامعه شان باشند و هم حامیان پروپاقرص و مهربانی برای محیط زیست و طبیعت خسته و زخم خورده سرزمین مان باشند.
خوابیدن و غلط زدن روی خاک و سبزه و گیاه، بالارفتن از درخت، غذا دادن به مرغ و خروس و اردک و مرغابی و سگ و گربه و حتی در آغوش گرفتن و بازی با آنها، گل بازی و لمس مستقیم خاک و آب و خلاصه رها شدن در طبیعت، آرزو و رویای هر کودکی است که هنوز حس کنجکاوی کودکانه اش سرکوب نشده و سرشت پاک طبیعت دوستش آماج آموزش های خشک و بی روح و بی ارتباط با طبیعت قرار نگرفته است. زندگی در چنین سرزمینی و گذراندن ساعاتی از روز در آن، که پیش از این به یک رویا می ماند، در مدارس طبیعت این روزها به وقوع پیوسته است.
این مدارس زیر نظر کارشناسان و فعالان محیط زیست فعالیت کرده و پای درختان و در میان مزرعه، ‌کنار لانه پرندگان و نزدیک حیوانات اهلی تشکیل می شود؛ بدون هیچ معلمی و نیمکتی و مداد و کتاب و دفتری، چراکه قرار است محلی باشد برای تخلیه هیجانات کودکان و نوجوانان و یادگیری اصول محیط زیستی و سبک متفاوت در زندگی.
پس از تاسیس مدارس طبیعت با هدف زندگی سالم برای کودکان که قرار است آینده جامعه را در دست بگیرند اکنون مدرسه طبیعت اراک به نام تاک در پارک جنگلی شهید رجایی در میدان جانبازان اراک برای کودکان ۳ تا ۱۲ ساله راه اندازی شده است.
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی در سال گذشته هم نوید راه اندازی مدرسه طبیعت را داده بود.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایرنا مدیرکل محیط زیست استان مرکزی در خصوص افتتاح این مدرسه گفت: آموزش در دنیا منحصر به مدارس نمی شود بلکه برخی فراگیری های فوق برنامه به منظور افزایش مهارت زندگی در این مدارس لازم است.
سعید محمودی اظهار کرد: با راه اندازی مدارس طبیعت و آموزش به کودکان در آینده مدیرانی خواهیم داشت که با طبیعت مانوس و برای نگهداری و حفظ آن تلاش می کنند.
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی گفت: راه اندازی مدرسه طبیعت از برنامه ها و سیاست های کاری این اداره کل بود که با همکاری و تلاش انجام شده این مهم جامه عمل پوشید.
محمودی افزود: این مدرسه به مانند آموزشکده تخصصی، کودکان را با شیوه های علمی و تخصصی، زندگی در طبیعت آشنا می کند.
وی اظهار کرد: مدارس طبیعت با حمایت بخش خصوصی و تشکل های زیست محیطی در نقاط مختلف کشور راه اندازی شده اند.
مسئول مشارکت های مردمی محیط زیست استان مرکزی گفت: در مدرسه طبیعت هر پنج کودک سه تا ۱۲ سال از کمک و راهنمایی یک تسهیلگر بهره مند می شوند.
محمد مشایخی ادامه داد: در برنامه ششم توسعه برای ایجاد یک میلیون شغل، ۷۷۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است در حالی که بخش خصوصی مدعی است می تواند ۵۰۰ هزار شغل را فراهم کند وعلاقه مندان و دوستداران طبیعت برای ایجاد شغل آماده هستند و در بازار کار مدرسه طبیعت برخلاف سایر شغل ها از آلودگی هوا، کف شکنی و حفر چاه غیرمجاز خبری نیست.
مسئول مشارکت های مردمی محیط زیست استان مرکزی گفت: ایران در بین ۲۳۷ کشور جهان تنها کشوری است که وزن متوسط دانش آموزان زیر ۱۲ سال آن ظرف ۱۰ سال اخیر ۲ برابر شده است و این پدیده منجر می شود تا در سال های آتی این نسل با دیابت، فشارخون بالا و سکته قلبی درگیر باشد. وی اظهار کرد: به علت تغییر سبک زندگی، کودکان در کوچه و خیابان دیده نمی شوند، این طیف مظلوم جامعه در اتاق چهار دیواری با تبلت و گوشی هوشمند سرگرم محصورشده اند و هرروز چاق و چاق تر می شوند.
مسئول مشارکت های مردمی محیط زیست استان مرکزی در معرفی مدرسه طبیعت گفت: در این نوع از مدارس رقابت، نمره، آموزش مستقیم و معلم وجود ندارد در این نوع از مدارس خلاقیت، عشق به محیط زیست و کشف حقیقت به دانش آموزان ارایه می شود.
مشایخی افزود: ۲۵ درصد هوش هیجانی کودکان در مدرسه طبیعت توسعه و رشد پیدا کرده و بیش فعالی آنان کنترل شده و از آموزش های حجیم و فرّار خبری نیست.
وی گفت: مدارس طبیعت، الگوی مناسبی برای آموزش مفاهیم زیست محیطی برای کودکان است.
مسئول مشارکت های مردمی محیط زیست استان مرکزی افزود: مدارس طبیعت گفتمان جدیدی برای سلامت، امنیت و آموزش کودکان طراحی کرده و در این مدارس کودکان با استفاده از خاک، گل، سنگ، حیوانات و گیاهان با طبیعت مانوس می شوند.
مدرسه طبیعت برخاسته از نیازهای امروز و اندیشه های فرداست آن هم برای کودکی که این روزها ناچار به زندگی در خانه هایی کوچک و آپارتمانی و فارغ از بازی در کوچه همچون نسل های پیشین هستند. این مدارس برای پاسخ به این ضرورت شکل گرفته اند: ضرورت تجربه مستقیم، ملموس و مداوم طبیعت برای کودکان؛ حقی که کودکان بیش از هر زمان دیگر از آن محروم مانده‌اند.