چرا روانپریشان اقدام به رفتارهای خشونت آمیز می کنند؟/سیم کشی های مغزِ یک مجنون

سه شنبه ۲۰ تیر ۹۶   شماره ۶۲۷

***

وقایع استان

سحر یاری

***

اخبار متفاوت از برخی رفتارهای خشونت آمیز بیماران دارای اختلالات روانی و گاه فیلم های ساخته شده بر اساس این واقعیت ها نشان می دهد که چقدر اختلالات روحی و روانی در گسترش توسعه موثر است. اختلالاتی که اغلب ریشه در کودکی و عوامل محیطی دارد و توجه نکردن به آن موجب ایجاد تبعات بعدی در جامعه شده است؛ اما این نمی تواند یک نسخه کلی برای تمام بیماران دارای اختلالات روانی باشد یعنی اینکه آن ها همه شان خطرناکند؛ اما این یک نگرش عمومی در جامعه است که بیماران روانی همیشه برای مردم افراد خطرناکی بوده اند، این نگرش در تمامی جوامع وجود دارد البته رفتار نامتعارف این افراد و گاه خشونت های حاصله از عدم تعادل آن ها موجب این تصور شده است. شاید به همین دلیل است که بسیاری از افرادی که دچار اختلالات و بیماری روانی هستند از آشکار شدن بیماری خود و رجوع برای درمان آن نگرانی دارند. بیماری های روانی به گروهی از بیماری ها گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شوند. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته نشده است؛ ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها مؤثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند.
نگاه به بیماری های روانی در طول تاریخ همیشه منفی بوده است. برخی معتقد بودند که ارواح خبیثه در جسم فرد حلول کرده و او دچار این نوع رفتارها می شود و در تمام فرهنگ ها و مناطق اغلب روش هایی برای رهایی این افراد از دست این ارواح یا اجنه بوده است. دیوانه و مجنون نام هایی است برای بیمارن روانی که به معنای دیو زده و جن زده بوده است. هنوز هم به افراد دارای مشکل روحی و ورانی و بستری در بیمارستان ها و اسایشگاه های روانی دیوانه می گویند؛ اما نوع نگاه جامعه به بیماران روانی و خطرناک قلمداد کردن آن ها باعث شده تا اغلب بیماران روانی به انزوا کشیده شوند. البته نمی توان زا این نکته چشم پوشید که بسیار زا ناهنجاری های در جامعه ناشی از اختلالات روانی است و اغلب در افرادی که این موضوع شدت بیشتری دارد گاه با تاثیر از عوامل محیطی و شرایط خاص شاهد برخی جنایت های وحشتناک نیز می شود. شایدب رای همین است که اگر هنگام عبور از خیابن فردی با رفتار غیرمتعارف را ببینیم یا فردی در حال بلند حرف زدن بلافاصله راه خود را کج کرده و با او فاصله می گیریم. هرچند در دنیای امروز با پیشرفت علم روانکاوی و شناخت بیشتر شخصیت ثابت شده است که بیماری های روانی اکتسابی هستند و نوع زندگی، تربیت، سرکوب ها و … در آن نقش دارد؛ ولی همچنان بیماری های روان یک خط قرمز در میان مردم دنیا خصوصا در جامعه ما هست. اما واقعا در ذهن بیماران روانی چه می گذرد؟ یعنی کدام ساز و کارها باعث می شود تا این افراد دست به چنین واکنش هایی که گاه پرخطر و آسیب رسان است بشوند؟
محققان تحقیقات جدیدی را انجام داده‌اند که موجب تغییر تصور ما از رفتار بیماران روانی می‌شود. آنها در پژوهشی تازه از سیم‌کشی(مدارهای عصبی) مغز این بیماران که سبب بروز رفتارهای ناهنجار می‌شود پرده برداشتند.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایسنا، باور عمومی بر این است که بیماران روانی می‌توانند اقدامات خشونت آمیز و اغلب جنایی انجام دهند. اما مکانیسم‌های دقیق عصبی که این رفتارها را پایه‌ریزی می‌کنند، همچنان مبهم باقی مانده‌اند.
با این حال، تحقیقات جدید نشان دهنده مدارهای عصبی بوده که ممکن است رفتار روانپریشی را در این افراد به وجود آورند.
اینکه چه اتفاقی در ذهن یک بیمار روانی اتفاق می‌افتد، دانشمندان، اخلاق گرایان و روزنامه‌نگاران را در مطالعات تخصصی مغز و اعصاب و کتاب‌های روان شناسی رایج به مدت چندین سال به خود مشغول کرده است. اما یک تیم از محققان دانشگاه هاروارد اخیرا به برخی از این رمز و رازها پی برده اند.
این محققان با بررسی اسکن مغزی تقریبا ۵۰ زندانی در دو زندان در ویسکانسین، نشان داده‌اند که چه چیزی بیمارهای روانی را به انجام رفتارهای خشونت آمیز وا داشته و آنها چگونه این تصمیمات را می‌گیرند.
همانطور که نویسندگان این پژوهش توضیح می‌دهند، مطالعات قبلی به ارتباط بین عوامل تحریک کننده ضد اجتماعی و مدارهای پیش‌بینی کننده پاداش در مغز اشاره کرده‌اند که توسط «تصویربرداری کارکردی وابسته به میزان اکسیژن خون» که یک روش استاندارد در MRI است، اندازه گیری می‌شود.
به عنوان مثال، در برخی مطالعات مشخص شده که حجم بیشتری از ماده خاکستری استریاتال در نوجوانان و همچنین در مجرمان روانی که علایم تکان دهنده و غیرعادی دارند، دیده شده است.
علاوه بر این، محققان در یک مطالعه قبلی نشان داده‌اند که رفتارهای ضداجتماعی با مدارهای آزادسازی دوپامین ارتباط داشته و فعالیت مغز در زمینه‌ حس«تشویق شدن» را در «نوکلئوس اکومبنس» که ساختاری کلیدی در سابکورتال و جزو شبکه پاداشی مغز است، افزایش می‌دهد.
تمام این مطالعات به محققان نشان می دهد که رفتار بیماران روانی ممکن است با انتقال بیش از حد دوپامین و «واکنش پذیری عملکردی به پاداش»در استریاتوم(استریاتوم یا نئواستریاتوم یکی از بخش‌های زیرقشری مغز) همراه باشد. بنابراین آنها به بررسی درست یا نادرست بودن فرضیه خود پرداختند.
در این پژوهش به عنوان بخشی از مطالعه، از ۴۹ نفر از زندانیان خواستند تا آزمون «توانایی مقاومت در برابر وسوسه در جهت دریافت پاداش فوری و انتظار برای دریافت پاداش بعدی» را انجام دهند و همزمان مغز آنها را با استفاده از اسکنرهای موبایل اسکن می‌کردند.
در این آزمون، شرکت کنندگان باید بین دریافت یک مقدار کمی پول به صورت فوری و یا انتظار و دریافت مقدار بیشتری از پول انتخاب می‌کردند.
محققان سپس ارزش ذهنی را که هر یک از دو گزینه در شرکت‌کنندگان بوجود آورده بود ارزیابی کرده و تخمین زدند. مجموع این مقادیر ذهنی در یک مدل که تاحدودی مبتنی بر مطالعات پیشین بود، وارد شد.
این مدل دانشمندان را قادر می‌سازد تا تکانشگری گزینه‌های انتخابی توسط شرکت‌کنندگان را اندازه گیری کنند و همچنین به شناسایی مناطق مغزی که در قضاوت در مورد ارزش این انتخاب‌ها اهمیت دارند، بپردازند.
محققان همچنین ویژگی‌های روانی زندانیان را با استفاده از یک آزمون روانپزشکی سنتی بررسی کردند.
محققان این پژوهش توضیح می‌دهند که هرچه میزان روانپریشی فرد بیشتر باشد، اندازه پاسخ استریاتال در این افراد بیشتر است.« این امر نشان می‌دهد که نحوه محاسبه ارزش پاداش توسط آنها کنترل نشده بوده و آنها ممکن است توجه بیش از حدی به ارزش پاداش فوری نشان دهند».
این آزمایش فرضیه دانشمندان را تأیید کرد و آنها دریافتند زندانیانی که دارای بالاترین نمره در آزمون روانپزشکی هستند دارای فعالیت بیشتری در ناحیه‌ای از مغز به نام استراتیوم یا «جسم مخطط شکمی» نیز هستند. این منطقه، کلیدی برای ارزیابی پاداش فوری است.
به طور معمول، فعالیت در «جسم مخطط شکمی» مغز توسط یک ناحیه دیگر مغز تنظیم می‌شود که بخشی از قشر مغز پستانداران موسوم به است.
این منطقه در تصمیم گیری‌های اجتماعی و اخلاقی، یادگیری ترس و پاسخ‌های همدلی دخالت دارد.
vmPFC همچنین مسئول طرح ریزی پیامدهای اقدامات و تصمیمات ما در آینده است.
بنابراین، vmPFC می‌تواند به استراتیوم در جهت کنترل ارزش پاداش کمک کند و بدون کمک این اندام، ارزش پاداش ممکن است بیش از حد افراطی باشد.
این محققان چندین قسمت مغز که به جسم مخطط شکمی متصل بود را بررسی کرده تا ببینند که چگونه بر تصمیم گیری افراد تاثیر می‌گذارند.
آنها متوجه شدند که در بیماران روانی اتصال بین vmPFC و جسم مخطط شکمی تضعیف شده است. مهمتر از همه، تأثیر اتصال ضعیف «کورتکتواستریاتال» به قدری روشن بود که محققان قادر به پیش‌بینی تعداد مجازات‌های جنایی که هر یک از زندانیان دریافت کرده بودند، شدند.
محققان این پژوهش اظهار کردند: اگر ما بتوانیم این پژوهش را به حوزه تحلیل دقیق علمی برسانیم، می‌توانیم ببینیم که بیماران روانی غیرانسانی نیستند و عملکرد آنها دقیقا همان چیزی است که شما از انسان‌هایی که این نوع خاص از اختلال سیم‌کشی مغز را دارند، انتظار دارید.