چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰  شماره ۱۴۱۹

اظهار بی اطلاعی مسئولان استان مرکزی از تخریب بنای تاریخی «خانه حاجباشی» صدای شهروندان را در آورده است

پایان کار خانه

بی‌اطلاعی مسئولان استان مرکزی از تخریب بنای تاریخی «خانه حاجباشی» به یک سوال برای مردم استان مرکزی به ویژه شهر اراک تبدیل شده است. خانه احمدقلی خان حاج‌باشی اراک که در انتهای خیابان جنت واقع شده است، مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول است و به توسعه اراک در دوره پهلوی مربوط می‌شود.
این بنا دارای تناسب‌های هندسی طلایی در معماری بود، تزئینات خوبی داشت، بنایی متقارن قلمداد می‌شد و سیستم آبرسانی از قنات شهر را دارا بود و جزء خانه‌هایی با معماری ایرانی در اراک به شمار می‌رفت که در سال ۹۶ به ثبت ملی رسیده بود.
اما  بخش زیادی از بنای اصلی خانه حاج‌باشی اراک که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده بود شبانه تخریب شد، این بنا در آذرماه سال ۱۳۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، اما در نیمه آذر ماه ۹۶ بخشی از این بنا توسط ورثه دچار تخریب شد.
در اوایل سال ۱۳۹۸ نیز بخشی از خانه به دلیل بارش باران تخریب شد و البته پس از آن پای بیل مکانیکی به بنا باز شد این درحالیست که خانه حاج باشی در حالی شامگاه ۱۹ اردیبهشت ماه تخریب شد که پیش از آن صحبتی در خصوص تخریب به میان نیامده بود.
بنای خانه حاجباشی اراک درحالی توسط شهرداری اراک تخریب شد! موضوعی که البته واکنش کاربران و فعالان رسانه و فضای مجازی را نیز به دنبال داشت به طوری که در پیامی کاربری در پیام طنزی این موضوع را به نهضت آسفالت شهرداری که سال‌ها پیش در دوران دولت دهم از سوی عمرانی استانداری اجرا شده بود و اکنون شهردار جدید اراک آن را زنده کرده ربط داده و اعلام کرده بود نهضت آسفالت به بناهای تاریخی رسید، شهرداری بنای تاریخی را صاف و بعد از آن اسفالت کرد!
پس از این موضوع بود که در پیگیری خبرنگار تسنیم از مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی وی از این موضوع و تخریب اظهار بی‌اطلاعی کرد و نشان از این داشت شهردار اراک و مجموعه شهرداری بدون اطلاع اقدام به این اقدام کرده بود.

مدیرکل میراث فرهنگی: بی اطلاع بودیم
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به این اقدام و چرایی آن بیان کرد: ما هم از تخریب اطلاع نداشتیم، شهرداری به صورت شبانه این بنا را تخریب کرده است.
مصطفی مرزبان افزود: بهار سال گذشته حکمی از سوی دیوان عدالت فکر می‌کنم شعبه چهارم داشتند که رای بر خارج شدن این بنا از ثبت به صورت قطعی بوده است.
وی تصریح کرد: از اردیبهشت‌ماه و خردادماه سال گذشته تاکنون ما به عنوان متولی میراث فرهنگی مقاومت کرده‌ایم اما با توجه به اینکه رای قطعی و مکاتباتی که با دادگستری انجام شده مبنی بر اینکه آن محل سبب خطرات و جرائم احتمالی می‌شده و محل بنا خطرآفرین بوده شهرداری نسبت به تخریب اقدام کرده است.
مرزبان بیان کرد: در  واقع رای دیوان عدالت به منظور خروج این بنا از ثبت از خردادماه سال گذشته قطعی بوده و ما هم اعتراض کردیم که گفتند اعتراض وارد نیست، اما از طریق حقوقی و از طریق وزارتخانه پیگیر هستیم تا ببینیم چه می‌شود گرچه با توجه به اینکه در سنوات گذشته تخریب‌هایی داشته و حدود ۸۰ درصد بنا تخریب شده بود و با توجه به تخریب شبانه بنا به طور کامل تخریب شده و چیزی از بنا باقی نمانده است.
اداره کل میراث فرهنگی همچنین در واکنش به این اتفاق در خبری در کانال تلگرامی این اداره کل اعلام کرد: میراث‌فرهنگی استان درطول ماه‌های اخیر تمام مقاومت خود را برای حفظ این خانه انجام داد، اما در نهایت عملیات تخریب آغاز شد و با وجود اعزام نیروهای یگان حفاظت اداره کل در محل، ممانعت های اداره کل میراث فرهنگی از تخریب بنا اثربخش نبود و تخریب توسط شهرداری اراک انجام گرفت.

رییس شورای شهر اراک: شورا بی‌اطلاع بوده است
نکته جالب اینجا بود که مرتضی سورانه رییس شورای شهر اراک درخبری که در فضای مجازی استان منتظر شد از این اقدام شهردار منصوب شورا اظهار بی‌اطلاعی کرده و آن را بدون اطلاع شورای شهر اراک عنوان کرده بود.
فرماندار اراک و رییس شورای تامین شهرستان به عنوان بالاترین شورای تصمیم‌گیر شهر اراک نیز از این اقدام شهرداری و تخریب بنای تاریخی اظهار بی‌اطلاعی کرد.
حسین بختیاری بیان کرد: هیچ اطلاعی از موضوع و تخریب نداشتیم و به محض اطلاع موضوع را به رئیس شورای شهر اراک و مدیرکل میراث فرهنگی استان اعلام کردیم که آنها هم از موضوع بی‌اطلاع بودند و اطلاع نداشتند.
درحالی که این روزها شهرداری در این ایام با برخی اقدامات که برخی کارشناسان آن را یک شوآف برای تبلیغات ماندگاری و تداوم مدیریت شهری اراک در دوره بعد شورا ارزیابی می‌کنند مشغول است، تخریب بنای تاریخی به صورت شبانه و بدون اطلاع مسئولان جای تامل بسیار دارد به طوری که اگر مسئولان شهری و اداری که باید مجری قانون باشند ارزشی برای بناهای تاریخی قائل نبوده  و در اقدام غافلگیرانه بدون اطلاع متولیان امر چنین کنند از مردم جامعه باید چه توقعی داشت؟