روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۹ دی ۱۳۹۶ شماره ۷۵۴
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
سرودهای ملی نماد رسمی شنیداری یک کشور و ملت به حســاب می آیند و در تمامی جهان مورد احترام هستند و تمامی آن ها خاستگاه و اندیشه و آرمان های یک ملت را بیان می کنند از این رو هویت بخشی و ایجاد حس غرور یکی از کارکردهای سرودهای ملی است. سرودهایی که مولفه هایی چون جغرافیا، زبان و فرهنگ در آن شاخصه مشترک است و باعث ایجاد اتحاد و یکپارچگی نیز می شود. در سطح کوچک تر نیز سرودهایی که برای یک شهر یا استان ساخته می شود نیز می تواند چنین کارکردهایی در قالب محلی و منطقه ای داشته باشد. با توجه به اینکه هر استان یا شهری دارای فرهنگ، لهجه، ویژگی ها و مفاخر مختلف است می توان از سرود برای معرفی و هویت بخشی به مردمان شهرش استفاده کرده و ابعاد مثبت شهر خود را به شهروندانش یادآوری و به دیگران نیز گوشزد کند. تجربه ساخت سرودهایی از این دست در شهرهای مختلف کشور دیده شده است و در اراک نیز ساخت سرودی ویژه این شهر مدتی است که مورد بحث از سوی شورای شهر است. سرودی که بتواند شبیه سرود ملی ویژه اراک باشد و مایه انسجام اجتماعی در جامعه و در میان شهروند اراک شود.
سرود یکی از ابزارهای موفق در هویت بخشی به شهروندان است
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورای شهر اراک در ایــن باره به وقایع استــان گفت: هم اکنون در بسیاری از شهرها مانند اصفهان، شیراز و تبریز نه تنها یک سرود بلکه سرودهای زیادی حتی در قالب ترانه ساخته شده است که به وسیله آن مفاخر و افتخارات خود را به رخ جـامعه می کشند. مرتضی سورانه استفاده از سرودهای اینگونه را در ایجــاد حس افتخـار و غرور مثبت تلقی می کند و ادامه می دهد: این یک کار کاملا علمی است که در آن روانشناسی اجتماعی نیز در نظر گرفته شده همانطور که در تمام دنیا سرودهای ملی هر کشوری مایه افتخار و احترام است و بعنوان یک عرف بشری پذیرفته شده است.
سرودهای مربوط به شهرها نیز همین کارکرد را دارد. وی با بیان اینکه هم اکنون ساخت سرود برای اراک یک ضرورت است، افزود: متاسفانه ایجاد روحیه یاس، تخریب و تضعیف فرهنگ و هویت در اراک رو به افزایش است و کم نشنیده ایم که شهر ما را با القاب منفی می خوانند.
سورانه با اشاره به وندالیسم فرهنگی رخ داده در اراک، اظهار کرد: برخی مسائل منفی در مورد اراک برجسته شده است که حتی تخریب روانی برای شهروندان نیز بهمراه دارد مانند مسئله آلودگی هوا و افزایش مرگ و میر در شهر اراک یا مهاجرت فرستی آن که همین حتی موجب شده که ما با عدم رغبت سرمایه گذار برای حضور در شهرمان رو به رو باشیم.
وی ادامه داد: در حالیکه طبق آماری که من از آرامستان اراک تهیه کرده ام از سال ۵۴ تاکنون به طور متوسط ده فوتی در روز داشته ایم که عدد عجیب و غریب و بزرگی نیست؛ ولی می بینیم در مورد مرگ و میر در اراک این نگاه منفی به اشتباه ایجاد شده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی ادامه داد: سرود به صورت غیرمستقیم با این وندالیسم فرهنگی مقابله می کند. البته ما دنبال این هستیم که در مرحله اول ضرورت این سرود را میان نخبگان شهر ایجاد کنیم و از ادبا و شعرا می خواهیم که ما را همکاری کنند تا به بهترین نحو معرفی نقاط مثبت به ویژه مفاخر شهر انجام شود.
سورانه معتقد است سرود به تنهایی ابزار هویت بخشی نیست؛ ولی یکی از ابزارهای قدرتمند در این راستا است و می گوید: با توجه به تجربه حضور من در مدارس و میان نوجوانان می دانم که اگر اقشار نوجوان ادبیاتی اینگونه را یاد گرفته و زمزمه و به مفاخر شهر خود فکر کنند گام مثبتی در فرهنگسازی برداشته شده است.
وی در خصوص اینکه چطور این سرود به جامعه هدفش عرضه خواهد شد، گفت: برنامه این است که درتمام مسابقات ورزشی، همایش ها، صبح گاه های مدارس و اردوهای دانش آموزی از این سرود استفاده شود. مانند نمونه هایی که وجود دارد مثلا دانش آموزان شهری مانند اصفهان قبل از معرفی خود در اردوها و همایش ها ابتدا با خواندن سرودشان شهر و مفاخرشان را معرفی می کنند که در ایجاد حس غرور و افتخار بسیار موثر است بنابراین دانش آموزان و نوجوانان اصلی ترین جامعه هدف ما است.
سرود ویژه یک شهر باید حماسی بوده و حس غرور را القا کند
انجمن موسیقی استان مــرکـزی یکی از بخش هایی است که قرار است در این مسیر به کمک شورای شهر اراک بیاید. عباس اباذری رییس انجمن موسیقی استان مرکزی می گوید: قطعا سرودی که قرار است خاص و ویژه شهر اراک باشد باید شاخصه ها و المان هایی داشته باشد تا بتواند شنونده را ترغیب به گوش دادن و جذب کند.
وی ادامه می دهد: اغلب سرودهای اینگونه باید مانند سرودهای ملی حماسی باشند تا به مخاطب علاوه بر انرژی، حس انگیزشی، هیجان و غرور بدهد.
اباذری معتقد است سرودها و آهنگ هایی که در رژه های نظامی نواخته می شوند از این دست هستند و می گوید: برای اینکه آهنگ این سرود این حس را القا کند باید توسط ارکسترهای بزرگ اجرا و هم اینکه در ساخت آهنگش بیشتر از سازهای بادی استفاده شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می تواند چنین سرودی مخاطب را جذب کند، می گوید: تمام این ها به انجام پروسه ساخت سرود و البته برنامه ریزی برای عرضه و ارائه آن بستگی دارد و نمی توان در مورد موفقیت یا عدم موفقیت آن به راحتی سخن گفت البته می توان خوشبین بود.
رئیس انجمن موسیقی استان مرکزی ادامه داد: این سرود قطعا باید در دل خود نمادهای فرهنگی و مفاخر استان را معرفی کند زیرا بحث هویت در آن بسیار مطرح و مهم است.
اباذری گفت: در جلسه ای که با شورای شهر اراک داشتیم بنا شد تا فراخوانی برای شعر و آهنگساز داده شود و ما نیز در این مسیر کنار شورای شهر خواهیم بود.
وی بیان کرد: در شهر اراک ظرفیت موسیقیایی برای اینکه تمامی عوامل این کار بومی باشند وجود دارد.
در ساخت سرود اراک از پتانسیل های بومی استفاده شود
ناصر کریمی نیک نویسنده، شاعر، کارگردان و بازیگر تئاتر است و در حوزه موسیقی نیز دستی بر آتش دارد. او یکبار شعری در خصوص اراک سروده که به اتفاق برخی از هنرمندان موسیقی استان و با صدای امیر سمیعی خواننده برجسته اراکی خوانده شده است.
وی تصمیم گیری برای ساخت سرود ویژه اراک را اتفاق خوبی می داند و می گوید: پیشنهاد من به شورای شهر این است که برای این کار یک فراخوان جشنواره ای بدهند مثلا جشنواره آوای اراک و در فراخوان آن شرایط این سرود مانند وجود شاخصه هایی چون فرهنگ، مفاخر، صنعت، تاریخ و … را اعلام کنند.
کریمی نیک با تاکید بر اینکه در انتخاب اثر برتر نیز باید وجدان و انصاف رعایت شود، اظهار کرد: بهتر از آثار رسیده چند اثر انتخاب شود و در نهایت یک اثر بعنوان اثر اصلی انتخاب و حمایت ویژه شود و از آثار خوب دیگر نیز در کنار آن اثر بهره برد. چه ایرادی دارد چند سرود و ترانه در مورد اراک داشته باشیم.
وی ادامه داد: به نظر من در ساخت این سرود باید از همه پتانسیل های استان چه در داخل استان و چه خارج از استان استفاده کرد ما اساتید صاحب نظر و همچنین هنرمندان بسیاری داریم که نسبت به شهرشان تعصب دارند که می توانند در این راستا کمک رسان باشند و اینطور نباشد که فقط در حرف به مفاخر و نخبگان پرداخت.
این هنرمند اراکی در خصوص اینکه شعری که باید برای این سرود گفته شود چگونه باید باشد، می گوید: به نظر من باید این شعر را یک ترانه سرا بسراید و از آنجاییکه در تمام دنیا باب است که سرودهای ملی کوتاه هستند این سرود نیز باید این ویژگی را داشته باشد که در کمترین زمان به بیشترین نکات اشاره کند البته این نیاز به اشراف و شناخت شاعر به شهر دارد.
کریمی نیک در مورد آهنگسازی این سرود نیز گفت: به نظر من بهتر است در آهنگسازی این سرود از ربع پرده های موسیقی ایرانی استفاده نشود و بیشتر از گام های ماژور و مینور استفاده کرد به اعتقاد من دستگاه های ماهور و همایون بهترین انتخاب است زیرا جهانی ترش می کند و در هر کجا با هر سازی می شود آن آهنگ را نواخت.
وی تاکید کرد: مسئله دیگر در مورد این سرود این است که بدانیم جامعه هدف ما کیست و این سرود تنها به پخش شدن در برنامه ها و پروژه هایی که مسئولین در آن حضور دارند خلاصه نشود به نظر من در مورد این سرود باید تعامل شهرداری و صدا و سیمای استان بیشتر شود تا این اثر در برنامه های شبانه خوانده شود همچنین در تعامل با برنامه گذاران در جشن ها و کنسرت ها بعد از سرود ملی خوانده شود، مدارس و دانش آموزان نیز مهم ترین بخش است.
کریمی نیک با بیان اینکه تنها سرود نمی تواند در حوزه هویت به شهروندان کمک کند، افزود: با صراحت باید گفت که وضعیت فرهنگی و هنری شهر اسف بار است و متاسفانه در جاهایی که بودجه های فرهنگی از منابعی چون دریافت عوارض از خود مردم تامین می شود کار درست و تاثیر گذار فرهنگی نمی بینیم.
وی ادامه می دهد: برنامه های فرهنگی سازمان هایی چون شهرداری خلاصه شده در پیاده روی ها یا دعوت از کمدین های غیر بومی برای جشن ها که آن ها نیز در استندآپ های خود لهجه و فرهنگ اراکی را به سخره می گیرند که نقطه مقابل هویت بخشی می شود برای همین است که هیچ اراکی را نمی بینید که با لهجه اراکی حرف بزند چون کسر شانش می شود.
کریمی نیک با اشاره به دور شدن مردم از ضروریات فرهنگی و هویتی می گوید: مثلا به شهروندان اراکی بگویید می خواهیم فلان بنای تاریخی را خراب کنیم تا رفت و آمد و بار ترافیک تسهیل شود اغلبشان موافق خواهند بود و استقبال می کنند زیرا هویت شهر برایشان ارزشی ندارد.
این نویسنده و نوازنده اراکی ادامه می دهد: علت این روند در واقع برنامه ریزان و برنامه گذاران هستند زیرا کارهایشان تنها از روی رفع تکلیف و در اصطلاح عامیانه بزن در رو است و تا کنون کار عمیق و جــدی در حوزه فرهنگ شهروندی نکرده اند.
کریمی نیک افزود: درخواست من از شورای شهر و شهرداری این است که در چیدمان نیروهای خود بازنگری ای داشته باشند و از افراد متخصص و کارشناس در حوزه های فرهنگی و مدیریت شهری استفاده کنند. ما نیروی خبره و متخصص در شهر کم نداریم چرا باید افراد با تخصص های غیرمرتبط این امور را بدست بگیرند که عملکردشان نتیجه مثبتی بهمراه نداشته باشد.
