هنرمندان تجسمی بی توجهی را عامل مهاجرت هنرمندان می دانند/تو هم از این شهر خواهی رفت/۳ هنرمند اراکی از تحقیر هنرمندان اراک در سمپوزیوم مجسمه سازی می گویند

پنجشنبه ۲۵ آذر ۹۵ شماره ۴۸۴

سمیه انصاری فر
وقایع استان

صحبت پیرامون فرهنگ و هنر این شهر بسیار است و اغلب هنرمندان این شهر گله دارند که متولیان فرهنگی این شهر نگاه درستی به هنر و جایگاه هنرمند ندارند و آن ها ترجیح می دهند که اینجا را با تمام بی مهری هایشان ترک کنند. یکی از بخش هایی که گاه و بی گاه هنرمندان آن به دلایل مختلف اعتراض خود را از این نوع نگاه بیان می کنند حوزه تجسمی است، برگزاری دو رویداد در ماه های گذشته در این حوزه و مواجهه مسئولین با این رویدادها و برخوردهایشان با هنرمندان تجسمی باعث اعتراض و انتقاد آن ها شد مسئله ای که ما را بر آن داشت تا به سراغ چند تن از هنرمندان تجسمی که البته آن ها نیز دیگر رفتن را به ماندن ترجیح داده اند برویم. مهدی محمدی هنرمند نقاش و مجسمه سازی است که در جشنواره های مختلف از جمله فجر حائز رتبه های برتر شده است، حمید نجاتی و مقداد شیرعلی نیز دو هنرمند طراح گرافیک هستند که به تازگی نمایشگاه فیرپلی را در اراک و بعد در شهرهای دیگر کشور برگزار کردند. نزدیک به یک ماه گذشته در اراک یک سمپوزیوم مجسمه سازی توسط سازمان زیباسازی شهرداری اراک برگزار شد که خروجی آن ده سردیس از مفاخر این شهر برای میدان های اصلی شهر بود. بیشتر هنرمندان تجسمی شهر اراک به برگزاری این سمپوزیوم بدون حضور موثر هنرمندان استان و یا استفاده از آن ها با عنوان دستیار انتقاد داشتند و در این برنامه شرکت نکردند؛ نمایشگاه فیرپلی دیگر رویداد هنری بود که تقریبا در فاصله زمانی نزدیک با این سمپوزیوم برپاشد که برگزار کنندگانش از عدم حمایت انجمن هنرهای تجسمی از آن گلایه دارند.
سمپوزیوم بیشتر سفارشی بود تا آموزشی
مهدی محمدی در پاسخ به این سوال که این سمپوزیوم چقدر در فضای کنونی مجسمه سازی این استان موثر بود، گفت: دقیقا سوالی که ذهن مرا نیز مشغول کرده است همین است، چرا سمپوزیوم برگزار شد؟ و این بودجه چرا به طریق دیگری که می توانست تاثیر بیشتری بر بدنه هنر تجسمی و مجسمه سازی این شهر داشته باشد صرف نشد.
وی با بیان اینکه به شکل برگزاری این سمپوزیوم انتقاد دارد، اظهار کرد: من مخالف برگزاری سمپوزیوم نیستم؛ ولی اگر قرار بود یک سمپوزیوم صرفا برگزار شود که فقط سردیس ده شخصیت ساخته شود دیگر لازم نبود هزینه ای اینچنینی صرف شود بلکه زیباسازی همین مجسمه ها را به هنرمندان مدعو سفارش می داد تا در شهر خود بسازند و ارسال کنند که قطعا هزینه کمتری هم داشت.
محمدی با بیان اینکه فلسفه برگزاری سمپوزیوم بسیار متفاوت است، تصریح کرد: درسمپوزیوم هر هنرمندی آزاد است که طبق دیدگاه و نگاه خود به خلق اثر بپردازد ولی این سمپوزیوم بیشتر سفارشی بود تا آموزشی.
وی اضافه کرد: مسئله دیگر هنرمندان مدعو به این سمپوزیوم بودند، این هنرمندان تعدادیشان هنرمندان مطرحی بودند و ساخت چنین سردیس هایی برایشان امری عادی است، باز اگر کارها در قالب نماد و مفهومی بود می شد در موردش صحبت کرد ولی سردیس آنقدر مقوله عجیبی نبود که بخواهد چنین هزینه و سروصدایی پیرامون آن شود.
محمدی با بیان اینکه این شکل برگزاری سمپوزیوم هیچ خروجی برای هنرمندان شهر نداشت، اظهار کرد: مسئولین زیباسازی شهرداری می توانستند این بودجه را به شکل بهتری هزینه کنند و زیرساخت های هنری برای هنرمندان این شهر ایجاد کند تا فقط این بودجه صرف رزومه سازی و بیلان کاری خودشان شود.
وی در ادامه از تحقیر هنرمندان اراکی در این سمپوزیوم یاد کرد و گفت: متاسفانه انتخاب هنرمندان اراکی بعنوان دستیار در این سمپوزیوم یک رفتار تحقیر کننده بود که سوال هایی را در ذهن ایجاد می کند.
این هنرمند اراکی ادامه داد: باید دید چرا اشخاصی که کارهایشان در سطح شهر وجود دارد و ما آن ها را بعنوان مجسمه ساز باور داریم دستیار شدند؟ اگر شهرداری این ها را بعنوان هنرمند قبول ندارد پس برود و کارهایشان را از سطح شهر جمع کند و وقتی آموزش دیدند و یاد گرفتند از کارهایشان استفاده کند.
محمدی افزود: اگر مسئله کسب تجربه بود همانطور که گفتم این سمپوزیوم در شکل و محتوا چیزی به هنر و هنرمند این شهر اضافه نکرد و هیچ خروجی ای نداشت.
وی با اشاره به اینکه برخی هنرمندان مجسمه ساز در اعتراض به این رفتار در این سمپوزیوم شرکت نکردند، ادامه داد: موضوعی که در این میان بسیار آزاردهنده بود قبول حضور بعنوان دستیار از سوی برخی از هنرمندان بود که حاضر شدند بعنوان دستیاری که فقط متریال را برای استاد مجسمه ساز تهیه می کرد حضور داشته باشند.
محمدی گفت: به نظر نمی آید که این دوستان بخاطر مسائل مالی در این سمپوزیوم شرکت کرده باشند البته باید تاسف خورد برای این دوستان زیرا این رفتارها باعث می شود که هنر شهر در همین سطح بماند حال چه آگاهانه چه ناآگاهانه بازیچه شود و نمایش مسئولین شده باشند.
وی با بیان اینکه اراک خود یک قطب در مجسمه سازی است و اساتید بنامی را در سطح بین الملل و کشوری معرفی کرده است، اظهار کرد: این برنامه می توانست بهتر انجام شود ما قطعا نیاز به حضور این هنرمندان مجسمه ساز نداشتیم وقتی خودمان ظرفیت های بهتری داریم بهرحال این برنامه می توانست برای خود بچه ها هزینه شود تا در سال های بعد نتیجه آن دیده شود.
این هنرمند نقاش و مجسمه ساز گفت: بهتر است بودجه های برنامه های بی نتیجه ای چون سمپوزیوم صرف بهبود وضعیت گرافیک محیطی شهرمان شود زیرا آنچه هم اکنون وجود دارد در شان یک کلانشهر نیست.
محمدی با بیان اینکه انتقاد اصلی به انجمن هنرهای تجسمی است، گفت: از زمانی که یادمان می آید قرار بود انتخابات انجمن هنرهای تجسمی انجام شود ولی هنوز خبری نیست.
وی اضافه کرد: یک سری نقدها به هنرمندان برمی گردد؛ ولی تفرقه کنونی بین هنرمندان به دلیل مشکلاتی است که انجمن ایجاد کرده و سیاستی که نمی خواهد هنرمندان متحد باشند.
محمدی تصریح کرد: انتظارهنرمندان این است که مسئول انجمن هنرهای تجسمی بیاید بنشیند وعملکرد چند سال اخیر خود را شفاف کند.
رییس انجمن باید از حقوق هنرمندان دفاع کند
حمید نجاتی یکی دیگر از هنرمندانی است که به برگزاری سمپوزیوم به این نحو اعتراض دارد، وی نیز گفت: بسیاری از هنرمندان تجسمی به نحوه برگزاری و برخورد مسئولین در این سمپوزیوم انتقاد دارند و معتقدند می توانست به نحو بهتری برگزار شود تا نتیجه مطلوبی برای هنر این شهر داشته باشد.
وی افزود: البته ما هنرمندان تجسمی با توجه به پیشینه رییس کنونی زیباسازی و نگاهش به هنرمند و هنر انتظاری رفتاری غیر این نداشتیم ولی کمترین توقع از انجمن هنرهای تجسمی این بود که توانایی های هنرمندان اراک را بیشتر ببینند نه اینکه اجازه دهند آن ها تحقیر شوند.
نجاتی با بیان اینکه رییس زیباسازی با این حرکت حرف گذشته خود مبنی بر اینکه اراک هنرمند ندارد را عملی کرد، اظهار کرد: بعنوان مثال ما بارها و بارها در مورد وضعیت گرافیک محیطی شهر به این سازمان طرح هایی ارائه دادیم ولی به آن توجهی نشده، در حالیکه همین طرح ها درشهرهایی مثل تهران پذیرفته و اجرایی شده است.
این طراح گرافیک همچنین از بی توجهی رییس انجمن تجسمی نسبت به هنرمندان انتقاد و تصریح کرد: حداقل خواسته هنرمند حمایت معنوی است، رییس انجمن با وجود اهمیت نمایشگاه فیرپلی برای ما و هنر این شهر حتی یک بار در آن حضور پیدا نکردند.
نجاتی با انتقاد از این عدم حضور ادامه داد: اگر رییس انجمن با ما بعنوان هنرمند مشکل داشت حداقل می توانستند برای دیدن آثار هنرمندان خارجی که در این نمایشگاه اثر داشتند بیایند.
وی گفت: ما بعنوان هنرمند می خواهیم که انجمن پیگیر امور باشد و فردی در راس آن باشد که بتواند ازحقوق هنرمند دفاع کند نه اینکه با فروتنی و تواضع هیچ کاری را پیش نبرد.
انجمن تجسمی منفعل است
مقداد شیرعلی یکی دیگر از هنرمندان تجسمی اراک گفت: من نزدیک به یک سال است که به طور کلی از اراک مهاجرت کرده ام و در پایتخت مشغول به فعالیت هستم و قطعا دلیل اصلی آن بی مهری از سوی مسئولین فرهنگی و شهری شهرمان بوده است.
وی افزود: رفتن من مصادف با زمانی بود که یک رتبه خوب کشوری کسب کرده بودم ولی انجمن حتی به من وبقیه دوستانم که آن ها هم حائز رتبه شده بودند یک تبریک هم نگفت که دلیلش چیزی نیست جز اینکه انجمن پیگیر هنرمندان و فعالیت های آن نیست.
شیرعلی اضافه کرد: متاسفانه یا خوشبختانه بیشتر هنرمندانی که از اراک رفته اند در شهرهای دیگر مورد توجه اند این نشان می دهد مشکل از هنرمندان و سطح کارهایشان نیست بلکه مشکل از عدم رسیدگی به هنرمند است یعنی هنرمند می تواند کار را انجام دهد ولی بستر آن فراهم نیست.
وی تاکید کرد: این یک سوال بزرگ است که چرا برای هنرمند در شهر خودش این مجال نیست اگر مسئولین شهری داعیه این را دارند که بگویند فضای هنر و مدیریت ما از تهران بهتر است چرا چنین چیزی در شهر دیده نمی شود و اگر هم نیستند پس چرا کار را به هنرمندان بومی نمی سپارند.
شیرعلی ادامه داد: قطعا در این مورد انجمن تجسمی باید پیگیر باشد، انجمن باید هنرمندان را تایید به ارگان های دیگر معرفی کند مگر اینکه در این مورد کوتاهی کند که هم اکنون دارد این اتفاق می افتد.
این طراح گرافیک ادامه داد: این وضعیت باعث شده که هنرمندی هم اگر بود از این شهر برود در حالیکه هنرمند حاضر است برای شهر خودش حتی با هزینه کمتر کار کند تا در جغرافیای دیگر.
شیرعلی اظهار کرد: این یک واقعیت است که در انجمن تجسمی اراک نزدیک به پنج سال است هیچ اتفاقی نیفتاده، این پنج سال فرصت خوبی برای ارائه و انجام برنامه بوده و نتیجه نهایی این است که ساختار انجمن باید تغییر کند.
وی گفت: در دوره های قبل از ریاست فعلی تکاپوی انجمن بیشتر بود و سه جشنواره تجسمی در استان برگزار شد؛ ولی بعد از آن فقط یک جشنواره آن هم بدون کیفیت برگزار شد.
شیرعلی اضافه کرد: بی شک هدف انجمن ایجاد پویایی در هنر و هنرمند است، چرا ما پیشتر ده تا پانزده نمایشگاه درجه یک در اراک برگزار می کردیم، ولی این اتفاق سال هاست گه دیگر نمی افتد.
وی اظهار کرد: من بعنوان یک هنرمند پنج سال است که به انجمن نرفته ام در سال ۹۳ من نخبه تجسمی کشور شدم؛ ولی حتی یک تماس برای تقدیر نداشتم، البته این اتفاق در مورد بسیاری از دوستانم نیز افتاده است.
شیرعلی ادامه داد: بیشتر اوقات کمبود بودجه توجیه انجمن است، قبول ولی آیا رییس انجمن نمی تواند درآمدزایی کند و برای انجام برنامه ها اسپانسر بگیرد؟ واقعا اگر این توانایی نیست به چه دلیل میدان به جوان ترها داده نمی شود تا بتوانند با برنامه های خود بودجه به انجمن بیاورند و هنر شهر را راه بیندازند.
وی با بیان اینکه انجمن باید از ظرفیت هنرمندان جوان استفاده کند، گفت: رییس انجمن باید تمام ظرفیت ها را بررسی کند تک تک پتانسیل ها را دعوت کند و یک وظیفه به آن ها بدهد، آن وقت اگر هنرمند نیامد گله کند، کسی که در راس هرم است باید قدرت رصد و اداره را داشته باشد.
شیرعلی که بهمراه حمید نجاتی برگزاری نمایشگاه فیرپلی در اراک را بر عهده داشت، اظهار کرد: نقد بعدی من از رییس انجمن عدم حضور در برنامه هایی است که هنرمندان با تلاش و هزینه شخصی خود انجام می دهند.
وی گفت: در مدت شش روز برگزاری نمایشگاه فیر پلی وی حتی یکبار هم اقدام به دیدن این نمایشگاه یا حضور در نشست های آن نکرد.
این هنرمند اراکی اضافه کرد: به جرات می توانم بگویم که نمایشگاه فیرپلی یکی از معتبرترین نمایشگاه هایی بوده که در ده سال اخیر در اراک برگزار شده ولی جالب است که هیچ فردی به نمایندگی انجمن درآن حضور پیدا نکرد.
وی گفت: ما هنرمندان مانند واگن هایی بر روی ریل هستیم که لوکوموتیو ندارد در واقع انجمن بعنوان راس ساکن است و موجب می شود هنرمندان پراکنده شوند و نتیجه این می شود که دیگر هنرمند درجه یک و دو در این شهر نیست و متاسفانه همه یا رفته اند یا می خواهند بروند.
جدای از انتقاد هنرمندان انجمن هنرهای تجسمی هم اکنون یکی از انجمن هایی است که علی رغم تاکید مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی همچنان انتخاباتش به تعویق می افتد.