نگاهی به مشکلات صنایع استان/صنعت در پیچ و خم تشکل ها

پنجشنبه ۲۵ آذر ۹۵ شماره ۴۸۴

وقایع استان:
استان مرکزی به عنوان یکی از سرمایه های پنهان کشور آنگونه که باید دیده و شناخته نشده است. سرمایه ای که پس از ورود کارخانجات مادر در سال ۱۳۴۷ و ۱۳۴۸ پررنگ تر شد و منجر به تربیت نیروهای انسانی شد که خود بعدها صنایع کوچک را بوجود آوردند.
اما همپای با رشد صنعت شاهد رشد مدیریت صنعتی نبوده ایم و در واقع فرهنگ صنعتی و روانشناسی صنعتی ما عقب تر از صنایع حرکت کردند؛ به بیان شیواتر بر اثر وجود صنایع، پول به استان ما آمد ولی فرهنگ پولداری خیر و همین ایجاد جهش و پیشرفت پیش از آنکه فرهنگش بوجود آید باعث شد به شرایط حال حاضر گرفتار شویم.
پس از جنگ برخی صنایع ما بنا بر دلایلی یا محصولات خاصی که داشتند و با توجه به اقتضای کشور با رشد خاصی روبرو شدند هر چند در مجموع این رشد شامل حال همه صنایع نشد ولی نقطه عطفی بود که باعث شد صنعت استان در کشور شناخته شود.
با آغاز دوره گذار و پوست اندازی و البته تحریم ها و مشکلات تکنولوژی متعاقبا با مشکل صادرات روبرو و در رقابت پذیری و البته تطبیق کیفیت محصولات مان با استانداردهای جهانی دچار مشکل شدیم.
از سویی دیگر با گذشت زمان با ایجاد تشکل ها در صنایع مواجه شدیم که برخی بصورت فرمایشی تشکیل شدند. ایجاد این تشکل ها به دلیل نیازی بود که صنایع به سرعت به آن پی بردند. در این میان تشکل های فرمایشی که براساس قانون و چارچوبی بوجود آمدند که وزارتخانه داده بود و از درون صنعت نشات نگرفته بودند؛ در حالیکه ارجحیت بر این است که تشکل ها از درون مجموعه شکل بگیرد و حس نیاز وجود داشته باشد. تبدیل شدن تشکل هایی که باید همه گیر می بودند به تشکل های شخصی و خصوصی و عدم فراگیر شدن آنها از اشتباهاتی بود که صورت گرفت. این امر باعث شده است تمام صنایع استان در این تشکل ها حضور فعال نداشته باشند.
در استان شرکت مدیران صنایع، خانه صنعت و معدن، اتاق بازرگانی صنایع و معادن و کشاورزی، خانه کشاورز، سازمان نظام مهندسی، خانه معدن، اتاق اصناف و اتاق تعاون فعال هستند که متاسفانه موازی کاری و تداخل در امور یکدیگر دارند. این تشکل ها و انجمن ها کارهایی را پیش می برند که لزوما وظیفه آنها نیست و تداخل در امور دیگران است. به عنوان مثال همزمان شاهد فعالیت خانه صنعت و معدن و خانه معدن هستیم که توسط دولت ثبت شد و این مغایر قوانین است.
از سویی دیگر انجمن هایی داریم که فقط روی کاغذ وجود داشته و وجود خارجی ندارند و می خواهند تاثیر گذار باشند.
یکی از دلایلی که صدای صنعتگران به گوش دولت نمی رسد، تعدد تشکل هاست. هر تشکلی یک معضل را فریاد می زند، یکی بانک، دیگری بیمه، یکی مالیات و در نتیجه صداهای متعدد به جایی نمی رسد چرا که دولت زمانی که شاهد همصدا نبودن تشکل هاست توجهی نخواهد داشت ولی اگر هماهنگی باشد برای هر چیزی نتیجه مورد نظر حاصل می شود.
یکی از مسایل و مشکلات صنایع و تشکل های مربوط به آنها در استان، یکنوا و همسو نبودن عملکردشان در حوزه های مختلف است.
متاسفانه در صنعت سراغ آدم ها می روند که باعث انتخاب نادرست هیات مدیره می شود و یا افراد تاثیرگذاری وجود دارند که با نفوذ خود در هیات مدیره باعث خط و رویه سازی می شوند، برای حل این مشکل بهتر است به سراغ انجمن و تشکل ها رفته و از آنجا برای انتخاب هیات مدیره یاری گرفت.
عدم برنامه ریزی بلند مدت در تشکل ها مشکل دیگری است، نبود همه امکانات در کنار هم منجر به عدم برنامه ریزی شده و در نتیجه تغییر مدیریت و تغییر برنامه ها را شاهد خواهیم بودکه مطلوب نیست.
تشکل ها دچار تنش و چالش هستند و به جای اینکه نقد را گروهی مطرح کنند به نزد مدیران رفته و لابی و نقد می کنند. اختلاف سلیقه مدیریتی درمدیریت تشکل ها یک امر عادی است که باعث پویایی مجموعه می شود اما نحوه برخورد با این اختلافات مهم است.
مشکلات تشکل ها باید رصد شود اینکه یک تشکل در مقایسه با بسیاری از استان های دیگر انسجام ندارد یا دچار چندگانگی شد، باعث لطمه زدن به صنایع می شود.
صنایع ما در دوره رکود بجای تغییر محصول و بهبود آن برای حضور در بازار جدید به نوعی خودزنی کردند و زمان را از دست دادند. مجمع هایی درست شد که تصور آنها بر این بود که باید همه از آنها پیروی کنند.
در کنار این مسائل شاهد وجود قوانین دست و پاگیری هستیم که سرمایه گذاری را سخت می کنند. کار سرمایه گذار با وجود دستگاه های دولتی که باید اظهار نظر کنند، مشکل است.
پول ، اقتصاد ، فرهنگ همه سیاسی شده اند، در حالی که در ایران بخش فعال اقتصادی در سفارتخانه ها نداریم اما در تمام سفارتخانه ها بخش های فرهنگی و سیاسی فعال هستند. صنعت ما سیاسی شده و این از عواملی است که لطمه وارد می کند. البته این موارد در تمام بخش های کشور وجود دارد ولی در صنعت بیشتر به چشم می آید، تاثیر سیاست زدگی بر صنعت استان باید از بین رود و شایسته سالاری رواج یابد. باید با داشتن اهداف بلند مدت و بصورت پویا کار کرد تا شاهد موفقیت باشیم.