نگاه ها نسبت به رانندگی زنان همچنان سنتی است/ماشین مردسالاری

دوشنبه ۱۵ آبان ۹۶  شماره ۷۱۶

***

وقایع استان

سحر یاری

***

ماشین ها سرعتشان را کم کرده بودند، انگار اتفاقی آن جلوتر افتاده بود. فکر کرد کاش از این مسیر نیامده بود. حالا باید کلی زمان از دست می داد در همین فکر ها بود که صدایی او را به خودش آورد: کی به شما گواهینامه داده؟ دقیقا نمی دانست صدا با اوست یا نه؟ سرش را چرخاند مردی بود که ماشین پژویش را وسط راه پارک کرده و بر شدت ترافیک افزوده بود، مرد دیگر نیز کنارش ایستاده بود.آن یکی پوزخندی زد و گفت: برو جلوتر ببین چه دسته گلی به آب دادید. متوجه منظورشان نمی شد؛ اما چند متر جلوتر فهمید چرا باید این همه نگاه های سرزنش بار و متلک ها را تحمل کند. یک ماشین که راننده اش خانم بود واژگون شده بود. اینکه سالم مانده بود شاید معجزه بود؛ ولی این ها به او چه ارتباطی داشت؟ مگر او پشت آن ماشین نشسته بود. عصبانی پایش را روی گاز گذاشت و از آن شلوغی و صدای آژیر و همهمه های مردانه دور شد. هرچند که در سال های اخیر زنان تمام تلاش خود را کرده اند تا از انزوای فرهنگی و اجتماعی بیرون بیایند و استقلال خود را در زمینه های مختلف به ویژه تحصیل و اشتغال در جامعه به دست آوردند؛ اما همچنان در برخی موارد نگاه های جنسیتی نسبت به زنان وجود دارد یعنی برخی از مردان هستند که فکر می کنند کارهایی هست که مردانه است و نباید زنان وارد آن حیطه شوند یکی از این موارد رانندگی زنان است. در یک دهه اخیر به دلیل حضور بیشتر زنان در جامعه قطعا تعداد رانندگان زن نیز بسیار شده است و این انگار به مذاق برخی از آقایان خوش نیامده کافی است خانمی را جلوتر از خود در حال رانندگی ببینند بعد جمله معروف «کی به اینا گواهینامه داده»، «ای بابا راننده اش زنه» را می گویند.
حتی اگر آن خانم به بهترین شکل ممکن هم رانندگی کند. هر چند نگاهی به آمارهای تصادفات درون شهری و جاده ای نشان می دهد که بیشتر تصادفات توسط رانندگان مرد صورت می گیرد؛ ولی با این توجیه که تعداد رانندگان مرد در سطح جامعه بیشتر است و طبیعی است این عدد بالاتر باشد آن را قابل قبول می دانند و این ارقام نمی تواند کیفیت رانندگی مردان را زیر سوال ببرد. در مقابل چند نمونه از زنانی که به هر دلیلی با احتیاط رانندگی می کنند و یا شاید نتوانند به درستی پارک دوبل کنند معیار خوبی برای قضاوت در مورد رانندگی زنان و تاکید بر رانندگی بد آن ها نیست.
رانندگی یک مهارت است و قطعا آموزش و یادگیری آن ربطی به جنسیت ندارد. در واقع خانم ها و آقایان از نظر یادگیری در یک حد و اندازه هستند بنابراین رانندگان را نمی توان به دو گروه مرد و زن تقسیم کرد.
هر چند بر اساس آمار پلیس، زنان به رعایت قانون در رانندگی مقیدتر هستند، آرامش بیشتری دارند و آمار تخلفات و تصادفات از سوی آن‌ها خیلی کمتر است؛ ولی رانندگی زنان در جامعه ما همچنان یک کلیشه جنسیتی است. با وجود اینکه مهارت ها در جامعه ما تغییر کرده است و زنان مسئولیت های مختلفی را بر عهده دارند و توانایی های جسمی و روحی خود در این خصوص را نشان داده اند اما همچنان برخی باورها ثابت مانده است و تغییری نکرده است
امروز زنان با وجود موانع و البته منابعی که در اختیار داشته اند، به نسبت دهه های گذشته،کنشگران فعالی شده اند. اما با وجود همه این تغییرات و ارتقا اجتماعی و فرهنگی و سیاسی زنان، کلیشه های ذهنی علیه زنان خیلی دیر تغییر می کنند.
بهرحال اگر راننده زن باشید و یا پشت فرمان نشسته باشیـد احتمالا صدای بوق های ماشیــن عقبی تان پشت چراغ قرمز، پیچیدن های ناگهانی یک راننده مرد جلویتان و یا جمله هایی که بیشتر تحقیر آمیز است را دیده و شنیده اید. این کلیشه به حدی است که زن ها خود گاهی فکر می کنند واقعا رانندگی شان بد است و دچار کمبود اعتماد بنفس در این خصوص شده اند.
با این که به نظر می رسد تار و پود نظام ریشه دار مردسالار در جامعه ایران تا حد زیادی از هم گسیخته است، ولی همچنان تفکراتی که مرد را در مورادی برتر از زن می داند وجود دارد.