نگاهی به فیلم « خانه کاغذی» که در سینما عصر جدید اکران می شود/ روزنامه نگاران ناشناخته

چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۶   شماره ۷۵۷

وقایع استان: ایــن روزهـا فیلم هایی چون «خانه کاغذی»، « آینه بغل»، « آذر»، «اشنوگل» و «راز سیاوش» در شهر اراک بر روی پرده سینما است. در ادامه نگاهی داریم به فیلم «خانه کاغذی» به کارگردانی مهدی صباغ زاده و نویسندگی مشترک او با خسرو نقیبی و علی مسعودی نیا که در سینما عصر جدید اراک اکران می شود.
داستان فیلم خانه کاغذی روایت زندگی امیرعلی ابراهیمی روزنامه نگار بازنشسته و سارا دخترش است که او نیز روزنامه نگار است. بازگشت مینو که روزگاری عاشق امیر علی بوده است و شنیدن حقایق درباره‌ دلایل رفتن او به خارج از کشور و ترک امیر علی باعث می شود که روزنامه نگار بازنشسته که او نیز بعد از رفتن مینو کار را رها کرده و کنج عزلت گزیده بود دوباره انگیزه ای برای آغاز کار و دنبال کردن پرونده رانت رها شده ای برود.
در این میان دختر امیرعلی نیز روزنامه نگاری است که به نظر می رسد قرار است ادامه دهنده شغل پدرش باشد؛ ولی نگاه او به روزنامه نگاری با توجه به تغییر زمان متفاوت است هرچند که او هم در نهایت به دنبال افشای رانت خواری های فرد دیگری می رود و البته درگیر روابط عاطفی ای نیز هست.
مسئله ای که صباغ زاده بعنوان فردی که خود اهل دنیای مطبوعات است سراغش رفته در ایده و طــرح می تواند بسیار جذاب باشد. دنیای روزنامه نگاری به خودی خود برای تمام افراد بیرون از این دنیا جالب است و از دور شغلی پرهیجان به حساب می آید؛ پس این ایده پتانسیل این را داشت که بتواند همچنان این دنیا را با همان هیجان به مخاطب نشان دهد و در بستر همین ذهنیت آشنایی زدایی کند و بگوید که واقعیت دنیایی که شما از آن چنین تصوری دارید چیز دیگری است. او هم بی پول می شود، عاشق می شود و حتی اشتباه می کند و این ها یعنی اینکه در کنـار چنین ایده ای چقدر موضوع برای پرداخت به زندگی یک روزنامه نگار وجود دارد.
در سینمای ایران فیلم هایی که به مسئله دنیای مطبوعات و چالش های پیش روی آن بپردازند کم است نمونه ای از آن که به تازگی دیده شد فیلم «یک روز بخصوص» بود که آن هم درگیری یک روزنامه نگار با افشا کردن و نکردن موضوعی مهم را نشان می داد و انتخاب او میان وجدان کاری و زنده ماندن خواهرش. هرچند که در آن فیلم نیز با شخصیت پردازی های ضعیفی رو به رو بودیم؛ اما در مورد فیلم صباغ زاده انتظار چیز دیگری بود که به واقعیت تبدیل نشد.
نکته اول در مورد این فیلم است که صباغ زاده تکلیفش را در فیلمنامه و قصه با خودش روشن نکرده است که می خواهد تمرکزش بر کدام وجه زندگی امیر علی و دخترش سارا باشد. شغل آن ها، رابطه شان، یا عشق های هر کدام از این ها زیرا آنچه ما در این فیلم می بینیم ملغمه ایست از تمام این ها که هیچ نخ تسبیحی حتی پرونده های رانت خوارها نیز آن ها را بهم وصل نمی کند. مجموعه ای از قصه ها که به دلیل تعددشان فرصت برای پرداخت به آن ها نیست و هر کدام بعنوان سوال در ذهن مخاطب می ماند. فیلمی که در نهایت نه سیاسی است نه عاشقانه و نه اجتماعی. در سرتا سر فیلم به این موضوع که امیرعلی ( پرویز پرستویی) کار خود را رها کرده است اشاره می شود؛ ولی هرگز مشخص نمی شود چرا او که در زمینه شغلی خود فرد موفقی بود این کار را کرده است. بعد از یک دهه با ورود عشق قدیمی اش مینو ( ستاره اسکندری) دوباره تصمیم به کار می گیرد تنها ارجاع ما به گذشته این است که مینو دلیل اصلی این بوده که ایمرعلی که یک فعال سیاسی بوده دست از کار خود بکشد؛ اما در فیلم حتی به این رابطه و علاقه نیز هیچ اشاره ای نمی شود و ما باید با یک تهران گردی و خرید کاسه قدیمی ای به عمق این عشق پی برد.
در این میان عشق سارا به سردبیرش و در مقابل عشق پسرعمه اش به او و حضور بی ثمر عمه ( ثریا قاسمی) و اشاره به حادثه منا نیز بر شلوغی فیلم و سردرگم کردن مخاطب اضافه کرده است. « خانه کاغذی » همچنین در بخش زیادی از داستان به ورطه شعار گویی می افتد و این شعارها حتی در دیالوگ های مستقیم بین شخصیت ها به چشم می خورد. شعارهای خامی که شبیه به یک بیانیه سیاسی در میانه فیلم هستند و خاصیت داستانی اثر را تا حد زیادی خنثی می نمایند. در مورد بازی ها هم آنچه در این فیلم دیده شد بیشتر بازی های تصنعی و اغراق شده بود طرز دیالوگ گفتن پرستویی ما را به یاد بازی های او در فیلم های حاتمی کیا می اندازد.
آنچه در مورد این فیلم می توان گفت این است که صباغ زاده با تمام تلاشش برای ادای دین به دنیای روزنامه نگاری نتوانشته داستانی جذاب خلق کند و مخاطب را درگیر داستان کند و همه چیز برایش در سطح مانده است.