روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
چهارشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۱ شماره ۱۶۱۱
فاطمه چاپاری: سی ام مرداد ماه در برخی منابع روز شاعر نامیده شده است، به همین بهانه نگاهی داشته ایم به جایگاه شاعر در جامعه ایرانی امروز.
شعر را می توان کلامی آهنگین و موزون دانست و از این منظر نمونه های بی شماری از آن را می توان در فرهنگ بومی کشورهای مختلف یافت، اما همان گونه که می دانیم آواهای مرسوم در بین مردم عامه بخشی از ادبیات شفاهی هر منطقه ای به شمار می رود که به شکل سینه به سینه در بین اهالی انتقال یافته و نمی توان این کلام را به شخصی خاص منتسب کرد در این جاست که نقش شاعر به میان می آید.
شاعر تنها به کنار هم گذاشتن واژه ها به قصد ایجاد کلامی آهنگین نمی پردازد بلکه می خواهد با استفاده از این شکل بیانی مفاهیم عمیق انسانی را در قالب کلام به نمایش بگذارد و از همین روست که وزن و قافیه و آوا در کار شاعر اهمیتی دو چندان خواهد یافت چرا که شاعر هیجانات و قلیانات روح انسانی و یا سبکی و رهایی روح را جز با کلامی از این جنس و ریتم واژگانی چگونه می تواند بسازد. پس می توان گفت شاعر نیز همچون هر هنرمند دیگری شخصی است که تجربیات عمیق انسانی در دوره معاصر خود را با کلام نقش می زند، شکسته شدن قالب های شعر نیز به اقتضای همین موضوع صورت می گیرد و شاعر امروز در مجموعه روابط انسانی کاملا متفاوت از دوره سعدی و حافظ زیست می کند و دیگر نمی تواند در قالب غزل شعر بسراید و همین گونه است که شاعران در هر کشور و فرهنگی به شکلی خاص شعر می گویند.
شاید بتوان گفت بعد از نیما که انقلابی در دنیای شعر فارسی پدید آورد احمد شاملو تاثیر بسزایی در دنیایی شعر داشته است چرا که گذشته از بحث های کارشناسانه فنی با ترجمه آثار شاعران بزرگ جهان دریچه ای نو به روی شاعر فارسی زبان می گشاید، هر چند امروز مترجمان بسیاری در زمینه شعر فعالیت دارند اما با این همه شاید کمتر کسی را بتوان یافت که همچون شاملو در ترجمه شعر به فارسی قلم رانده باشد.
مردم ما اغلب شعر را با حافظ، سعدی و در نهایت با فردوسی می شناسند هر چند بسیاری همین کتاب حافظ را هم مطالعه نکرده اند و تنها در گوشه طاقچه آن را با جلدی کاملا مزین شده نگاه می دارند تا در مناسب هایی چون شب یلدا یا نوروز گردی از آن پاک کنند و تافلی بزنند. مطالعه آثار شاعران معاصری چون نیما، فروغ، اخوان، نصرت رحمانی، سیاوش کسرایی، احمد شاملو و ..و همچنین شاعران به نام جهان که آثارشان به فارسی برگردانده شده تنها به وب گردی و خواندن پاره شعرهایی که در صفحات اینستاگرام، فیسبوک و .. به اشتراک گذاشته می شود محدود شده است و خوب است بر خلاف همیشه که یاران را دیار شعر و ادب می نامیدیم سر بلند کنیم و با نگاهی شجاعانه به خود بگوییم که ما مردم ایران با جوهر شعر آن گونه که باید ارتباط نگرفته ایم و شاید روزی در هزاران سال پیش چنین جوی بر فضای مردمی ما حاکم بوده اما امروز این گونه نیست.
حال در چنین جامعه ای که نگاهی اینستاگرامی به شعر دارد، شاعرانی از این دست نیز چون مثل قارچ هر روز بیشتر از دیروز سربرمی آورند که باید گفت کلامشان عاری از هر گونه ذائقه هنری است و کمتر کسی را می توان یافت که علی رغم مشقت های موجود در این فضا تخصصی و عاشقانه به کار شاعری بپردازد و کلامش از غنای کافی برخوردار باشد که قطعا در هر زمانی هستند از این گونه انسان ها که می بایست قدردان آن ها بود، ما نیز به بهانه روز شاعر فارغ از هر گونه حاشیه ای علاوه بر نگاهی به چیستی نقش شاعر و نقدی بر فضای مطالعه جامعه مان در حوزه شعر خواستیم مقام شامخ هنرمندان واقعی در کسوت شاعری را قدردان باشیم.
