معرفی و نگاهی به کتاب فوتبال علیه دشمن

شنبه ۳ بهمن ۱۳۹۴    شماره ۳۲۵

سمیه انصاری فر:

فوتبالی ها و آنهایی که فوتبال بخش ویژه ای از زندگی آنهاست می دانند که فوتبال یا در مستطیل سبز است یا روزنامه ها و خبرگزاری ها و اخیرا در رسانه های مجازی و کانال های فوتبالی گوناگون. اگر از کنار کتابهای آموزش فوتبال بگذریم، تعداد آثاری که به اصل فوتبال پرداخته اند انگشت شمارند. در این مقال سعی داشته ایم اثری ماندگار با درون مایه تماما فوتبالی را به شما معرفی نماییم. فوتبال علیه دشمن (Football Against the Enemy) کتابی است فوتبالی سیاسی که توسط سایمون کوپر در سال ۱۹۹۳ منتشر شد که به تاثیرات پرطرفدار ترین ورزش دنیا بر شرایط سیاسی و اجتماعی جوامع گوناگون می پردازد البته در این اثر اشاره ای به فوتبال ایران نشده است. این کتاب با فروش بسیار چشمگیری مواجه شد و در همان سال اول انتشار برنده جایزه بهترین کتاب ورزشی سال موسسه ویلیام هیل شد.
این کتاب در ایران نیز با استقبال بسیار زیادی مواجه شد که قطعا مترجم این اثر نقش بسزایی در فروش بالای آن در ایران داشته، عادل فردوسی پور چهره نام آشنای تمام ایرانی ها در سال ۱۳۸۸ این اثر را به بهترین شکل ممکن ترجمه نمود. این اثر درآستانه چاپ هفتم در ایران قرار دارد و در بسیاری از کشورها از چاپ دهم نیز گذشته است.
وقتی نویسنده تصمیم به نگارش این کتاب می گردد درست در سال ۱۹۹۲ اینترنت اینقدر گسترده نبود که با نشستن در اتاق نشیمن و نوشیدن قهوه بتوانی از فوتبال اوکراین یا نیجریه مطلب استخراج نمایی پس سایمون کوپر برای خلق این اثر به ۲۲ کشور دنیا سفر می کند تا تاثیر بسزای فوتبال را بر سیاست و فرهنگ و جنبه های اجتماعی کشورها بفهمد و دریابد به چه علت این ورزش اینقدر بر سیاست ،فرهنگ،صنعت،جامعه و … موثر است.
او به واقع یک عاشق به تمام معنای فوتبال است همانگونه که در مصاحبه هایش عنوان کرده زندگی روزانه اش بدون فوتبال هیچ معنایی ندارد، شاید وقتی ماشین تحریر کوچکش را در کوله پشتی اش جا داد و عازم سفر به دور دنیا شد فکر نمی کرد خالق یکی از بهترین آثار ورزشی تاریخ گردد.
او از اوکراین تا کامرون و از برزیل تا آفریقا سفر کرد تا بفهمد چرا بعضی کشور ها اینقدر این بازی ساده را متفاوت و چشم نواز بازی می کنند،رفت تا بفهمد و مخاطبش را آگاه کند که فوتبال همین ورزش ساده می تواند یک حکومت دیکتاتوری را بر روی کار حفظ کند، سفر کرد تا دریابد چرا پیش از فینال یکی از جام های جهانی برای سرمربی تیم فینالیست پیغام تهدید به مرگ در صورت شکست ارسال شده است.
در این کتاب به نقش موثر و پر رنگ فوتبال در سیاست بصورت مناسبی پرداخته شده است، اینکه سیاستمداران دنیا از فوتبال برای تامین منافع و اجرای دیدگاه های خود بهره برداری های خاصی نموده اند
برای مثال وضعیت سیلویو برلوسکونی مالک باشگاه آث میلان و نخست وزیر ایتالیا یا نامزدی ژرژ وه آ اسطوره باشگاه میلان در انتخابات ریاست جمهوری لیبریا و پیش رفتن او تا دور دوم انتخابات بخوبی نشان دهنده نقش حیاتی فوتبال در سیاست و چگونگی اداره کشورها دارد.
فوتبال در بعضی کشورها همانند برزیل ارتباط مستقیمی با شور و نشاط و سرزندگی جامعه دارد و دولت در این کشورها یکی از ارکان رضایتمندی عمومی را تامین منابع مالی شریانهای اصلی فوتبال مانند فدراسیون و باشگاه های پرطرفدار قرار می دهد. سایمون کوپر در این کتاب تقریبا تمامی ابعاد سیاسی فرهنگی و اجتماعی تاثیر گرفته از فوتبال را در جوامع و کشورهای گوناگون بخوبی تشریح نموده برای مثال درگیری های نژادی،فرقه ای ،مذهبی و طبقاتی در فوتبال و در میان هواداران تیم ها به اوج می رسد هرچند این درگیری ها در اوایل دهه ۹۰ که این اثر شکل می گرفته خیلی بیشتر از زمان کنونی است.
در این کتاب به نقش فوتبال پس از جنگ های جهانی اول و دوم و تاثیر آن بر روی مردم درگیر این جنگ ها پرداخته است. بهتر شدن روابط کشورهای دشمن در جنگ بواسطه رویارویی های فوتبالی یکی از تاثیرات مثبت فوتبال بر جوامع بشری بوده است.
فوتبال چیزی فراتر از از محبوب ترین بازی جهان است. برای میلیون ها نفر فوتبال حکم مرگ و زندگی را دارد و یک زبان بین المللی است. فوتبال به تعبیر پله بازی زیبایی است که جنگ ها را آغاز می کند و به پایان می رساند.
در پایان این مطلب خواندن این اثر را به همه توصیه میکنم و شاید بهترین انگیزهبرای خواندن این کتابتعبیری است که سایمون بارنز نویسنده روزنامه تایمز در باره فوتبال علیه دشمن دارد:((اگر فوتبال را دوست دارید،این کتاب را بخوانید… واگر فوتبال را دوست ندارید ،باز هم این کتاب را بخوانید!.))