یکشنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۸ شماره ۱۱۲۶

نگاهی به یکی از شیوه های درآمدزایی سودجویان از خلاهای نظام بانکی

ضامن ۱۰درصدی

الهه فراهانی

وام، قرضی است که گرفتنش سخت است و پس دادنش سخت تر. تعداد بانک ها و موسسات مالی و اعتباری دولتی و خصوصی که انواع و اقسام این وام ها را به مردم می دهند، هر روز در حال اضافه شدن است و مراجعان شان هم روز به روز بیشتر می شوند. علاوه بر این شرایط پرداخت وام ها کمر شکن شده در ابتدای کار (اخذ وام) هم شرایط چندان آسان به نظر نمی رسد.بانک ها در ازای دادن وام از مشتری ها، هزار جور ضامن، وثیقه، اوراق و سند ضمانت می خواهند. معمولاً هم متقاضیان برای پیدا کردن کسی که کارمند رسمی باشد و فیش حقوق و دسته چک هم داشته باشد یا یک کاسب با مجوز کسب پیدا کنند، دچار مشکل می شوند و مجبور هستند که قید وام را بزنند. همه اینها سبب می شود که عده ای با در نظر گرفتن این مشکل، به دنبال درآمد زایی از طریق نقطه ضعف و مشکلات مردم باشند.
بسیاری از متقاضیان تسهیلات بانکی به دلیل ناتوانی در تامین ضامن برای جلب اعتماد شعب بابت پرداخت به موقع اقساط ماهانه، در ایستگاه ماقبل آخر دریافت وام، متوقف می‌شوند و هیچ‌گاه به ایستگاه آخر نمی‌رسند.
به تازگی برخی شرکت ها از این فرصت استفاده کرده و در ازای وجهی معین بـــه شما ضامن معرفی می کند. اما این شرکت‌ها به داد شما خواهند رسید و با دریافت ۱۰ درصد از مبلغ وام به‌عنوان کارمزد برای هر ضامن، مشکل شما را حل خواهند کرد. یعنی برای دریافت یک وام ۱۰ میلیون تومانی باید یک میلیون تومان را به‌عنوان هزینه‌ تامین ضامن لحاظ کنید. عمده متقاضیان این دسته تضامین، دریافت‌کنندگان تسهیلات خرید مسکن خانه‏ اولی و زوج‏های جوان هستند که برای خرید آپارتمان با تنگنای مالی شدیدی مواجهند و پرداخت این مبلغ و مبالغ بالاتر در بسیاری موارد از توان آنها خارج است. دشواری مسیر دسترسی متقاضیان خانه ‏اولی و مصرفی مسکن به وام که رونق بازار مسکن به شیوه درست و غیرسوداگرانه‌ تنها از طریق تحریک و حمایت از تقاضای آنان میسر است، موجب می‏شود عملا کارایی وام خرید مسکن که با اقدامات گوناگون از جمله افزایش سقف و کاهش سود تسهیلات تلاش می‏شد ارتقا یابد، به مانع برخورد کند.
علاوه بر این شرکت ها، شاید شما در سایت های مختلفی همانند سایت دیوار دیده باشید که افرادی حاضر هستند ضامن وام شما باشند. البته این موضوع تنها به مبادلات پولی در ازای ضامن برای بانک نیست و گاها امتیاز وام، به خصوص وام ازدواج و یا وام جانبازان هم به فروش می رسد.
به گزارش وقایع استان به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، پس از نگاهی گذرا در انبوه آگهی‌ها و عناوین مختلفی که افراد و شرکت‌های حقوقی برای آگهی خود انتخاب کرده‌اند این پرسش به وجود می‌آید که چرا معرفی ضامن تا این حد در آگهی‌ها تکرار شده است و شرکت‌های مختلفی سعی بر این دارند که سنگ بزرگ معرفی ضامن کارمند را از سر راه متقاضیان وام بردارند.
برای آگاهی از چگونگی اقدام این افراد و شرکت‌ها در راستای تامین ضامن برای دریافت وام با فرض اینکه می‌خواهیم ۱۰۰ میلیون تومان جهت خرید مسکن از یکی از شعب بانک وام بگیریم با شماره‌ای که در آگهی خود در سایت دیوار عنوان کرده بود «معرفی ضامن در کوتاه‌ترین زمان» تماس گرفتیم و فرد پاسخ دهنده خود را بنیامین معرفی کرد.
خبرنگار: سلام جهت آگهی معرفی ضامن تماس گرفتم، می‌خواهم ۱۰۰ میلیون تومان وام مسکن دریافت کنم و نیاز به ضامن دارم.
بنیامین: سلام مشکلی نیست ما به شما ضامن معرفی می‌کنیم، بانک از شما خواسته چند ضامن معرفی کنید؟
خبرنگار: بانک از من خواسته که ۲ نفر ضامن دولتی معرفی کنم، هزینه هر نفر ضامن چقدر است؟
بنیامین: ما بر اساس ۱۰۰ میلیون وامی که شما می‌خواهید دریافت کنید ۲ ضامن کارمند دولتی به شما معرفی می‌کنیم و به ازای هر نفر ضامن مبلغ ۳ میلیون تومان کارمزد دریافت می‌کنیم.
خبرنگار: معرفی ضامن به چه شکلی انجام می‌شود، نیاز هست به دفتر شما مراجعه کنم؟
بنیامین: خیر نیاز نیست، چون ما دفتر مشخصی نداریم، شما روزی که نیاز به معرفی ضامن داشتید به من اعلام کنید ضامن با شما در شعبه بانک مورد نظر قرار می‌گذارد و باهم به داخل شعبه می‌روید و ضامن‌ها مدارک و اسناد مربوطه را ارائه می‌کنند و پس از استعلام زمانی که بانک معرفی نامه شما را صادر کرد در همان‌جا هزینه ضامن‌ها از شما گرفته می‌شود
خبرنگار: اگر مشکلی از بابت پرداخت اقساط وام به وجود آید و من نتوانم چند قسط را پرداخت بابت ضمانت پرداخت باید سفته به ضامن تحویل دهم؟
بنیامین: در سایت دیوار در این زمینه همه جور معامله‌ای انجام می‌شود، اما رویه ما این است که ضامن با نگاه کردن به سر و وضعیت و تمکن مالی شما تصمیم می‌گیرد که آیا از شما سفته بابت ضمانت پرداخت اقساط دریافت کند یا خیر که اگر ضامن احساس کند ممکن است شما نتوانید اقساط وام خود را پرداخت کنید تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان از شما سفته گرفته می‌شود
خبرنگار: مشکل قانونی پیش نمی‌آید؟
بنیامین: خیر همه مراحل به صورت قانونی است و تمام مکاتبات و نامه نگاری‌ها به صورت رسمی انجام می‌شود
در تماس بعدی با شماره‌ای تماس گرفتیم که با عنوان دفتر حقوقی انواع ضمانت نامه جهت معرفی به بانک را به متقاضیان ارائه می‌کرد و با تماس با شماره درج شده در آگهی تلفن گویای این دفتر اعلام کرد که ضامن‌هایی که از سوی این دفتر حقوقی به شما جهت اخذ وام معرفی می‌شوند کارمند‌های بازنشسته کار خانه قطعه سازی خودرو هستند که میزان حقوق آن‌ها ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۳ میلیون تومان در ماه است.
اپراتور ادامه داد: پس از معرفی ضامن و انجام کلی مراحل اداری شما کارمزد و حق‌الزحمه هر نفر بصورت توافقی فی مابین تعین و اخذ می‌شود.
در تماس بعدی با دیگر شماره‌های موجود در سایت دیوار مبنی بر معرفی ضامن جهت دریافت وام مسکن اعلام شد که معرفی ضامن کارمند به هر تعداد جهت دریافت وام انجام می‌شود و علت اینکه تاکیید بر معرفی ضامن کارمند از سوی شرکت ما هست به این دلیل است که ۹۰ درصد از ضامن‌هایی که جهت ضمانت در سایت دیوار معرفی می‌شوند کارمند رسمی نیستند.
برخی دیگر اینگونه اعلام کردند که بیشتر شعب بانک مسکن زیر نظر آن‌ها است و اگر از بابت ارائه مدارک در شعبه مورد نظر نیز مشکلی به وجود آمد با پرداخت هزینه‌ای نیز آن مشکلات حل می‌شود..
در این تماس‌ها مشخص شد نامه‌هایی که افراد صادر می‌کنند به نامه رسمی، دولتی، سهامی عام، سهامی خاص و مسئولیت محدود تقسیم‌بندی می‌شود که به عقیده آن‌ها نامه‌های صادره از طرف سهامی خاص و مسئولیت محدود ارزش چندانی ندارد و این شرکت‌ها معتبر معرفی ضامن نامه رسمی و دولتی جهت ارائه به بانک صادر می‌کنند که در همه شعب بانک‌ها مورد پذیرش است..
برخی از آن‌ها تاکید داشتند که به علت محدود بودن نامه‌های رسمی و اداری برخی از افراد اقدام به صدور نامه‌های جعلی رسمی و اداری می‌کنند که با ارائه آن به بانک و استعلام، جعلی بودن آن مشخص می‌شود و برای فرد وام گیرنده منجر به دردسر می‌شود.
این افراد تاکید داشتند کسانی که معرفی نامه‌ها را صادر می‌کنند راه در رو آن را نیز بلد هستند و اگر مشکلی در استعلام آن به وجود بیاید تمام مشکلات متوجه فرد وام گیرنده است.
شرکت‌هایی که ضامن معرفی می‌کنند پس از آنکه متقاضی دریافت وام مدارک خود را برای آن‌ها ارسال کرد ضامن‌ها با فرد متقاضی تماس می‌گیرند و جهت ارائه مدارک در بانک مورد قرار می‌گذارند و نکته قابل توجه این است که اگر اقساط پرداختی وام متقاضی با تاخیر رو به رو شود تا ۳ مرحله کسر از حقوق ضامن انجام نمی‌شود و تنها حساب ضامن مسدود می‌شود.
پس از مسدود شدن حساب ضامن، ضامن با در دست داشتن نامه‌ای که شرکت‌های معرفی ضامن در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد به شورای حل اختلاف مراجعه می‌کند و از فرد متقاضی وام طرح شکایت می‌کند.
یکی دیگر از آگهی معرفی ضامن مربوط به وام جانبازان بود که با تماس با آن‌ها مشخص شد که با معرفی ضامن از سوی آن‌ها وام جانبازی به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت ماهانه مبلغ ۵۶۰ هزار تومان انجام می‌شود که هزینه معرفی هر ضامن برای دریافت وام جانبازی ۴ میلیون تومان است.
این تنها گوشه‌ای از تماس‌هایی بود که با آگهی دهندگان معرفی ضامن در سایت دیوار و فضای مجازی گرفته شد و همین تعداد نشان می‌دهد که معرفی ضامن جهت دریافت وام به پاشنه آشیل به متقاضیان دریافت وام تبدیل شده است و سودجویان با استفاده از خلا قانونی موجود در این بخش سود‌های کلانی را نصیب خود می‌کنند.
یکی از مشاوران حقوقی در استان مرکزی به وقایع استان در این باره می گوید: این فقط شرکت ها نیستند که برای کار و کاسبی شان آگهی می دهند. خیلی از مشتری ها هم که نیاز به ضامن دارند، خودشان آگهی می دهند تا شاید بتوانند بدون واسطه ضامن پیدا کنند و پول کمتری برای این کار خرج کنند.
علی امیری افزود: این موضوع به نواقص نظام بانکی ما باز می گردد. هر چند که ضامن و وثیقه یک اعتبار میان وام دهنده و وام گیرنده ایجاد می کند اما بایستی از برخی موارد مشابه جایگزین ضامن استفاده نمود تا این قبیل سودجویی ها رخ ندهد.
وی تصریح کرد: اگرچه ضمانت نامه های بیمه ای برای جایگزینی ضامن بکار ایجاد شده اما دریافت همین ضمانت نامه ها کاری بس دشوار است. بـرای وام هایی با مبالغ پایین و یا وام های قرض الحسنه چنین چیزی مورد استقبال قرار نمی گیرد.
امیری همچنین بیان داشت: برخی برای ایـن شرکت ها که ضامن پولی برای مردم جور می کنند در آگهی خود عبارت قانونی و یا زیر نظر مشاور حقوقی و وکیل دادگستری را عنوان می کنند که کاملا کذب است.
***
لزوم معرفی ضامن کارمند برای دریافت وام و وجود خلاء قانونی در این بخش موجب‌ شده که سود جویان به دنبال کسب درآمد از این راه باشند. لازم است؛ مسئولان و ناظران در این بخش اهتمام ویژه ‌ای برای جلوگیری از سوء استفاده این دسته از افراد از خود نشان دهند. دریافت وام ‌های گوناگونی که بانک ‌ها برای تامین نیاز مشتریان خود در نظر می‌ گیرند به یکی از دغدغه ‌های جوانان و اقشار کم درآمد تبدیل شده و از همین سو این دسته از افراد همواره به دنبال راهکاری برای دریافت هرچه سریعتر این وام ‌ها هستند.
حال سوال اینجاست که با اینر نرخ سود بالای بانکی و شرایط اخذ وام پردردسر آیا مـردم با این وام هـــا می توانند مشکلاتشان را حل نمایند یا اینکه باری روی بارمشکلات قبل خود می افزایند؟