شهردار آینده؛ شهروند محور و توسعه گرا

یکشنبه ۱۱ تیر ۹۶ شماره ۶۱۹
*** حامد بهشتی نژاد. دبیر انجمن علمی عمران دانشگاه آزاد اسلامی اراک

اعضای شورای شهر به عنوان پارلمان شهری توسط مردم انتخاب می‌شوند. وظیفه اصلی این مجلس انتخاب شهردار، تصویب بودجه و نظارت بر عملکرد شهرداری هاست. پس از سالها مردم در انتخابات شورای اسلامی کلانشهر اراک بصورت لیستی رای دادند و نه نفر ۱۱ عضو شورا را از لیست امید اصلاح طلبان برگزیدند. این یک رویداد مهم در راستای افزایش آگاهی عموم مردم به جهت سیاسی،اجتماعی ،فرهنگی و تاریخی می باشد؛ چراکه فارغ از نتایج آن که چه لیست یا گروهی با این رای به صحن شورا راه یافته است این نوع نگاه تشکیلاتی مردم سبب می شود که تشکیلات و مجموعه ی ارائه دهنده لیست پاسخگوی ناکارآمدی ها و کم کاری ها باشد و مردم بهتر از گذشته می توانند مطالبه گری کنند. اعضای شورا باید بخوبی بدانند که تغییر محسوس ترکیب شورای شهر بیانگر آن است که مردم به تغییر رای داده اند و بیش از گذشته انتظار تغییر دارند. این امر حساسیت ها را در انتخاب شهردار آینده به شدت افزایش خواهد داد. از این رو انتخاب شهردار از اهمیتی فوق العاده برخوردار است چرا که اگر شهردار آینده فردی پاک دست، متعهد، کاردان و متخصص نباشد و مشکلات عدیده ی شهر نادیده گرفته شود و مردم تغییر را در وضع مدیریت شهری احساس نکنند طبیعتا از کل تشکیلات و جریانی که به لیست آن رای داده اند دور شده و ناامید و رویگردان خواهند شد. اگر افراد منتخب شورای شهر پنجم حساسیت های ذکر شده را در یابند نیمى از راه را با موفقیت طى کرده اند. اما نکته حائز اهمیت آن است که این شورا برای تغییر نیازمند شهرداری با چه ویژگی هایی می باشد؟ یا به عبارتی دیگر با توجه به وظایف پیچیده و متنوع شهردارى ها، شهردار باید چه تخصص یا تخصص هایى داشته باشد؟ آیا باید متخصص فضاى سبز باشد یا داراى تخصص مرتبط با محیط زیست؟ مهندس عمران باشد یا مهندس معمار، مهندس صنایع و یا عالم اقتصاد و جامعه شناس، یا جز اینها؟ در پاسخ باید گفت همه اینها در مدیریت شهردارى مورد نیاز است ولى نکته مهم آن است که آیا کسى پیدا مى شود که تمامى این تخصص ها را داشته باشد؟ درست است که نمی توان کسی را یافت که تمامی تخصص های مذکور را داشته باشد ولی باید بدنبال کسی گشت که اگر تخصص ها را ندارد لاجرم، مدیریت استفاده از آنها را داشته باشد. شهردار منتخب منتخبین مردم شهر است، باید در مدیریت از مشورت کارشناسان حوزه های مختلف مربوط به مدیریت شهری استفاده نماید و نه تنها شهر را متناسب با با دیدگاه و خواسته های مردم اداره کند بلکه با همفکری شورا امکان حضور موثر مردم را در اداره امور شهر فراهم سازد بطوری که مردم احساس کنند شهر در اختیار آنهاست و پروژه های خدماتی، رفاهی و عمرانی در پاسخ به نیاز های واقعی مردم شهر تعریف و اجرا می شوند بطور کلی شهردار باید به مدیریت شهروند محور و توسعه گرا اعتقاد داشته باشد و کل سازمان را با این باور سازماندهی کند برای رسیدن به این مهم می بایست با سهولت بامردم در ارتباط باشد تا بتواند از و نظرات واقعی مردم آگاه شده تا شهر در چارچوب خواست مردم مدیریت شود نه آنکه به روشهای عوا فریبانه و شعاری ادعای مردمی بودن بکند.
شهردار منتخب شورا باید درک روشنی از نیازها و ضرورت‌های شهر داشته و بداند که خط مشی‌ها و سیاست‌هایی که اتخاذ می‌کند به کدام یک از اولویت‌ها و نیازهای شهروندان در عرصه اجتماع پاسخ می‌دهد. یک مدیر و رهبر شهری باید بداند که اهداف بلندمدت، میان مدت و کوتاه‌مدت این شهر چیست؟ او باید بداند که توسعه طرح‌های مختلف عمرانی در فضای شهر لزوما به معنای سیاست‌گذاری نیست چرا که لازمه سیاست گذاری فهم عمیق و دقیق از معنای شهر،تاریخ معاصر، نیاز مردم، منابع و محدودیت هاست. وی باید بخوبی بداند راه درست مدیریت شهری این است؛ از افرادی که شایستگی دارند و از دانش لازم برای مدیریت شهری برخوردارند استفاده کند؛ اما بدانند این به آن معنی نیست که دوستان و آشنایان خود را دور خود بچینند و با توجیهات گوناگون آنهارا مدیران لایق بدانند که اگر چنین کنند قطعا یاس و ناامیدی مردم را در پی خواهد داشت.
بمنظور افزایش بهره وری و بازدهی مجموعه شهرداری (شورای شهر و شهردار) می توانند در قالب شورای مشورتی دانشجویان از جوانان و دانشجویان این شهر که همواره بدون چشم داشت و بدور از مسائل حاشیه ای در فکر حل معضلات و مشکلات این شهر و ارائه طرح ها و پیشنهادات سازنده هستند استفاده کنند و نه تنها به آنها اعتماد کنند بلکه برای آموزش و تربیت آنها سرمایه گذاری کنند. به امید شکوه هرچه بیشتر کلانشهر اراک.