روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۸۵
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
آسیب های اجتماعی عبارتی است که اغلب در اطراف خود بسیار شنیده ایم و خیلی از کارشناسان و مسئولان از اهمیت شناخت آن و راهکارهای مختلف برای پیشگیری و کاهش می گویند. اما در حوزه آسیب های اجتماعی تنها به چند مورد چون اعتیاد، طلاق، خشونت و … اکتفا کرد بلکه این عبارت یک مفهوم گسترده است. آسیب های اجتماعی به هر عمل فردی یا جمعی اطلاق می‌شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد جامعه قرار نمی‌گیرد. این حوزه یکی از مسایل مورد توجه جامعه بشری از گذشته تا به امروز می‌باشد. از زمانی که جوامع گسترش پیدا کردند و تعاملات و گستره روابط بین افراد بیشتر شد برای زندگی مسالمت آمیزتر کنار یکدیگر و ایجاد امنیت هنجارها و قوانینی تعریف شد به تبع آن آسیب های اجتماعی در قالب سرپیچی از همین هنجارها و قوانین خود را نشان دادند. شاید در ابتدا تاثیر آسیب های اجتماعی بر حوزه های مختلف چون اقتصاد، فرهنگ، خانواده و حتی سلامت خیلی مورد توجه نبود اما تاثیر متقابل این زمینه ها بر یکدیگر و تغییرشان با تغییر یکدیگر هم اکنون بسیار حائز اهمیت است. بــا توجه به اهمیت این موضوع نکته ای که حائز اهمیت می شود نوع برخورد با این آسیب هاست. نوع نگرش به این آسیب ها و بررسی عوامل پدید آورنده آن و روش های پیشگیری و راهکارهای برای بهبود آن با توجه به سیاست های هر کشور مختلف است. بدون شک مطالعه و شناخت آسیب های اجتماعی و علل و انگیزه های پیدایی آنها و نیز بررسی شخصیت آسیب دیدگان و ویژگی های جسمانی، روانی، فرهنگی و اجتماعی آنان. شناخت درست درد ها و آسیب ها، اولین گام در این مسیر است پر واضح است زمانی می توان روش درمان ارائه داد که درد را تشخیص داد.
آنچه از آمار و نگرانی های مطلعین بر می آید این است که وضعیت آسیب های اجتماعی در کشور ما بسیار نامطلوب و فزاینده است بنابراین رصد این آسیب ها برای رسیدن به روش های مناسب تر برای پیشگیری و حل آن ها از اولویت برخوردار است. قطعا پیشگیری از آسیب های اجتماعی به کاهش هزینه های عمومی می انجامد بنابراین داشتن برنامه های هدفمند و عملی در این حوزه چشم انداز روشنی در جامعه ترسیم خواهد کرد.
چشم انداز برنامه ششم توسعه این است که در پایان آن میزان آسیب های اجتماعی تا ۲۵ درصد کاهش یابد. در این راستا سازمان های مختلفی وظیفه برنامه ریزی و اجرا بر عهده دارند. بهزیستی یکی از سازمان های متولی در حوزه پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی است که به تازگی با راه اندازی سامانه پیمایش رصد آسیب های اجتماعی و تعیین‌کننده های آن موسوم به «سراج» در این راستا تلاش های جدیدی را آغاز کرده است.
در این سامانه، پنج هدف شامل شناخت وضعیت موجود آسیب های اجتماعی، بررسی روند تغییرات آسیب ها، شناسایی عوامل تعیین کننده آسیب ها، طراحی برنامه مناسب برای پیشگیری از آسیب ها و تهیه اطلس سهمیه بندی روزآمد از وضعیت عوامل خطر و محافظ، مدنظر قرار گرفته است.
به گفته رئیس مرکز توسعه و پیشگیری درمان اعتیاد سازمان بهزیستی این سامانه در ۳۱ استان کشور کلید خورده است و تا انتهای سال نیز قرار است داده‌های مربوط به آسیب‌های اجتماعی جمع‌آوری شوند و در ابتدای سال آینده این دیتاها وارد سیستم شوند. در ادامه نیز آنالیز و تحلیل این داده‌ها در اختیار برنامه ریزان حوزه اجتماعی قرار خواهند گرفت تا آنان بــرنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را برنامه ریزی کنند.
در استان مرکزی نیز این سامانه از ۲۳ دی ماه در چند شهرستان راه اندازی شده است. معاون امور پیشگیری اداره‌کل بهزیستی استان مرکزی همزمان با راه اندازی این سامانه گفته بود: این سامانه در سه شهرستان اراک، شازند و کمیجان کار خود را آغاز کرده است.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایکنا، کیانوش امینی افزود: برای هر شهرستان سه روستا در نظر گرفته شده است که در شهرستان اراک روستاهای ضامنجان، ابراهیم آباد، مرزیجران و در شهرستان شازند روستاهای حصار، اکبر آباد و باغ بر آفتاب و در شهرستان کمیجان روستای سماقور، خسروبیگ و کلوان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه در این طرح ۱۸ پرسشگر مشارکت دارند، گفت: ۴ هزار و ۱۰۰ پرسشنامه توسط این پرسشگران در ۴۵ روز کاری در سه شهرستان بر اساس سه گروه سنی ۱۵ تا ۲۰ سال، ۲۱ سال تا ۴۰ سال و ۴۱ تا ۶۰ سال توزیع، جمع آوری و به بهزیستی کشور ارسال خواهد شد.
امینی گفت: تحلیل داده‌ها استانی نیست بلکه در بهزیستی کشور انجام و نتایج به استان بازخورد خواهد شد. در واقع این طرح به دنبال بررسی کارشناسی مبتنی بر اسناد در حوزه آسیب‌های اجتماعی در کشور است تا بتوان در آینده بر اساس این اطلاعات برنامه‌ریزی متناسب برای هر منطقه داشت.
وی گفت: این طرح تا نیمه دوم اسفندماه سال جاری ادامه خواهد داشت. اطلاعاتی که در این طرح در قالب ۱۶۶ سوال جمع آوری می‌شود کاملا محرمانه است این طرح یک کار آماری دقیق علمی از انتخاب پرسشگر گرفته تا آموزش‌های لازم به کارشناسان قبل از اجرای طرح و ارزیابی داده‌ها محسوب می‌شود.
مدیر کل بهزیستی استان مرکزی نیز با تاکید بر ادامه اجرای این طرح در استان گفت: در احکام دائمی برنامه ششم توسعه سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی سلامت اجتماعی انتخاب شده است که البته این تولی‌گری شرایطی دارد با اطلاعات خام حوزه آسیب‌های اجتماعی و ابزارهای موجود نمی‌توان متولی سلامت اجتماعی شد.
بهروز رفیعی، با اشاره به اجرای طرح سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی(سراج) در استان مرکزی افزود: اجرای چنین طرحی از ضروریات سازمان بهزیستی کشور بود، سازمانی که در احکام دائمی برنامه ششم توسعه به عنوان متولی اصلی سلامت اجتماعی مطرح شده با اجرای طرح سراج این تولی گری را به عرصه ظهور درخواهد آورد.
وی ادامه داد: البته این تولی‌گری شرایطی دارد با اطلاعات خام حوزه آسیب‌های اجتماعی و ابزارهای در دست سازمان بهزیستی نمی‌توان متولی سلامت اجتماعی شد در واقع باید دربار بخشی از رفتارهای حوزه اجتماعی، وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی، آموزش و پرورش، هلال احمر، کمیته امداد و ارگان‌های دیگر مطالبه گری داشته باشیم و اینکه پاسخگو باشند در راستای سلامت اجتماعی چه کرده‌اند؟
مدیرکل بهزیستی استان با بیان اینکه متاسفانه در سنوات گذشته به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، سلامت اجتماعی متولی مشخصی نداشت گفت: سال‌های قبل، هر ارگانی در این راستا ورود پیدا می‌کرد اما کار منسجم و اثر بخشی انجام نمی‌شد، امروز شاهد افزایش بی رویه آسیب‌های اجتماعی و تغییرات رویکرد آن در جامعه مختلف هستیم که بخشی از آن به نبود متولی مشخص بر می‌گردد.
رفیعی با بیان اینکه با تکیه بر فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی می‌توان تلفیقی در حوزه فرهنگ ایجاد کرد گفت: با اهمیت دادن به سلامت جسمی، روحی و روانی بر پایه همکاری بین بخشی می‌توان کمک شایانی به سلامت اجتماعی کشور کرد، وقتی آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی چند علتی هستند برای درمان هم مسلما باید چند دستگاه در این زمینه همکاری داشته باشند.
وی تاکید کرد: نمی‌توان فقط از بهزیستی توقع داشت که مثلا معضل تکدی گری را از صفر تا صد حل کند، در حل مشکلات بزهکاری دست بهزیستی بسته است اما وقتی نیروی انتظامی، کمیته امداد، دانشگاه علوم پزشکی و… به ما کمک کنند آسیب‌ها حل خواهد شد و سلامت اجتماعی ارتقا می‌یابد.
مدیر کل بهزیستی استان با بیان اینکه طرح سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی از اوایل سال۹۵ توسط سازمان بهزیستی مطرح شد، گفت: این طرح در اواخر سال ۹۵ حالت عملیاتی به خود گرفت و بهزیستی کشور طی بررسی که از استان مرکزی داشت شهرستان‌های اراک، شازند و کمیجان را برای اجرای طرح در قالب پرسشنامه انتخاب کرد، در طراحی این پرسشنامه نیز متخصصین دانشگاه بهزیستی، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه علوم پزشکی ایران همکاری داشتند.
رفیعی در پایان بیان کرد: از نتیجه و اطلاعاتی که از این طرح استخراج می‌شود به عنوان اطلاعات شاخص و چراغ راه سلامت اجتماعی در سازمان بهزیستی و وزارت کار و تعاون استفاده خواهد شد.
هم اکنون طبق آمار اعتیاد، طلاق و حاشیه نشینی در راس آسیب های اجتماعی در استان مرکزی است.
