دستکاری ناآگاهانه نام خیابان های شهر/نیسانیان، نیسانیان است

یکشنبه ۲۷ تیر ۹۵ شماره ۳۶۹

وقایع استان: بی گمان همه اراک را با باغ ملی میشناسند حال اگر از میدان مشهور شهرمان یعنی همان باغ ملی قدیم به سمت بالا حرکت کنیم خیابان پرتردد و شلوغی را نظاره گر خواهیم بود که با انواع و اقسام مراکز خرید و پاساژ، بر شلوغی خود افزوده، پس از عبور از این خیابان پر زرق و برق که اکنون نام خیابان شهید بهشتی را به خود اختصاص داده به یک سه راهی برمیخوریم. خیابان شرقی این سه راهی وقتی نامش را از ساکنین آن نواحی جویا شویم همه آن را با نام نیسانیان و دکتر نیسانیان خطاب می‌کنند. البته اکنون این خیابان نام دکتر چمران را به خود گرفته است وکمتر کسی آن را به این اسم میشناسد.
اما علت نامگذاری این خیابان به اسم دکتر نیسانیان چه میتواند باشد؟ تاریخ این نامگذاری به حدود هشت دهه قبل باز میگردد زمانی که حاکمان عثمانی شروع به قتل عام ارمنی های ارمنستان کردند. در آن زمان نوجوانی ۱۳ ساله به نام موسس نیسانیان پدر و مادر و خویشاوندان خود را در این قتل عام از دست داد. بنابراین موسس تحت سرپرستی یکی از شیخ های عثمانی قرار گرفت و برای ادامه تحصیل به تبریز رفت و در مدرسه ارامنه تبریز به تحصیل پرداخت. وی برای ادامه تحصیل بار دیگر راهی ارمنستان و سپس برای تحصیلات تکمیلی در رشته پزشکی راهی فرانسه شد.
دکتر موسس پس از پایان تحصیلاتش وارد کشور ایران شده و تابعیت این کشور را پذیرفت و از آن پس بصورت رسمی جزو ایرانیان ارمنی به شمار می آمد.
در زمانی که پزشک حاذق در شهر اراک کم و به جرات می توان گفت نادر بود ورود دکتر نیسانیان و برگزیدن اراک به عنوان شهر محل سکونت اتفاق بسیار مهم و مبارکی به شمار می رفت. در آن هنگام یعنی اوایل سالهای ۱۳۰۰ پزشک در اراک وجود نداشت و اگر هم طبابتی صورت میگیرفت توسط حکیمان بود اما با ورود دکتر موسس نیسانیان در سال ۱۳۱۰ به اراک و انتخاب اراک به عنوان شهر محل زندگی، انقلاب بزرگی برای این شهر تازه تاسیس که توسط یوسف خان گرجی از حکام گرجی ایران در زمان قاجار ایجاد شده بود، به حساب می آمد .
دکتر نیسانیان حدود سی سال را در اراک سپری کرد . وی مطب خود را در طبقه دوم ابتدای خیابان شهید بهشتی که به صورت اجاره ای بود افتتاح کرد و کمک بسیار بزرگی به مردم اراک نمود.
محل سکونت وی در ابتدای امر در اواسط خیابان شهید بهشتی و نزدیک سه راه ارامنه که به صورت استیجاره ای بود اما پس از مدتی خانه ای در نزدیکی پل فرنگی خریداری کرد و در آنجا سکونت گزید.
وی در شناخت انواع بیماری های داخلی و عفونی مردمان اراک بسیار توانمند بود . به طوری که در طی این سی سالی که در اراک بود پزشکی نظیر او در اراک یافت نشد و کسی نتوانست به انداره او در کارش موفق باشد
یکی از شهروندان قدیم اراک که مدتی در خیابان نیسانیان سکونت داشته در خصوص رفتار و منش دکتر نیسانیان میگوید: دکتر نیسانیان فردی جدی، با نزاکت، تمیز، خوش پوش، با جذبه، مودب و کم حرف بود .او کم میخندید، در عین حال بسیار نجیب، حساس و دوست داشتنی بود.
او اضافه میکند: دکتر نیسانیان در رشته خود بسیار ماهر بود بطوریکه بسیاری از پزشکان آن زمان اراک از عهده تشخیص برخی بیماری ها بر نمی آمدند اما وی با تمام هوش و ذکاوت خود قادر به تشخیص و درمان آن بیماری بود.
این ساکن قدیمی شهر اراک میگوید: در آن زمان مردم برای دکتر موسس نیسانیان احترام زیادی قائل بودند و به دلیل همین مساله و بخاطر احترام زیاد و خدمت بزرگی که وی به شهرمان کرد نام خیابانی را که وی در آن سکونت داشت به نام او نامگذاری کردند.
فرزندان دکتر نیسانیان مانند خودش نمونه بودند و در مدارس اراک چهار پسرش از نظر نزاکت و تحصیل به عنوان دانش آموزان نمونه به حساب می آمدند.
فرزندانش نیز پس پایان تحصیلات متوسطه، برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی راهی فرانسه شدند و دکتر نیسانیان مادرشان را نیز همراه آنان راهی دیار غربت کرد.
پس از اینکه همسر و فرزندانش از ایران رفتند. دکتر نیسانیان خانه خود را فروخت و در حیاط پشت مطبش به تنهایی در آنجا زندگی کرد. وی در سال ۱۳۴۰ تصمیم گرفت که از اراک راهی تهران شود و بنابراین مطب خود را در تهران دایر کرد و یکسال پس از اقامتش در تهران زمانیکه برای مداوای یکی از بیمارانش راهی بابلسر شده بود در جاده در حوالی جاده نور بر اثر تصادف دردناکی جان باخت.
بنابراین دکتر نیسانیان در ۱۴ خرداد سال ۱۳۴۱ در حالیکه نزدیک به ۶۱ سال از عمر گرانقدرش گذشته بود دار فانی را وداع گفت و آرامگاه وی نیز در قبرستان ارامنه مرسلی ملّی دولاب تهران می باشد.
از زمان فوت دکتر نیسانیان مردم اراک به پاس کمک های فراوانی که به مردم شهر کرده بود خیابانی را که منتهی به کلیسای ارامنه اراک هست و مدتی نیز سکونتگاه بسیاری از ارامنه اراک بود به نام وی نامگداری کردند. چنان که گفته شده پیش از فوت دکتر موسس نام این خیابان به نام خیام بوده است. پس از انقلاب اسلامی نیز نام این خیابان به نام دکتر شهید چمران نامگذاری شده و با این اقدام کم کم نام و خاطره دکتر نیسانیان و خدماتی که به اراک کرده است به باد فراموشی سپرده خواهد شد . اگرچه برای زنده نگه داشتن نام وی چند سالی است که ساختمان جدید التاسیسی با نام ساختمان دکتر نیسانیان نامگذاری شده و از سازنده آن تقدیر به عمل آمده اما همچنان باید راهکارهایی برای پاسداشت شخصیت مهم و تاریخی را در شهرمان صورت گیرد و اجازه داده نشود خاطره وی به فراموشی سپرده شود.