خاموش و بی صدا سوم شدیم/استان مرکزی در مرگ و میرهای ناشی از مسمومیت گاز مونوکسیدکربن رتبه سوم را داراست

یکشنبه ۲۹ تیر ۱۳۹۷   شماره ۹۵۸

***

وقایع استان

الهه فراهانی

***

هر ساله با شروع فصل سرما و در نیمه دوم سال استفاده از وسایل گرمایشی که ارتباط مستقیم با گاز منوکسید کربن داشته افزایش می یابد. به همین منظور شمار زیادی از مردم به دلیل گاز گرفتگی یا همان استنشاق گاز‌های سمی جان خود را از دست می‌دهند و چندین برابر این تعداد نیز مسموم شده یا در معرض آسیب‌های ثانویه آن قرار می‌گیرند، از این میان یکی از شایع‌ترین علل مسمومیت‌ها به وِیژه در بخش‌ خانگی مسمومیت بر اثر استنشاق گازسمی مونوکسید کربن است که متاسفانه علیرغم وجود راهکارهای ساده برای جلوگیری از آن همواره شاهد تکرار آن هستیم.
استان مرکزی به لحاظ سردسیر بودن و افزایش استفاده از بخاری و دیگر وسایل گرمایشی بیشتر در معرض خطر قرار دارد و متاسفانه رتبه سوم کشوری را در مرگ و میر ناشی از استنشاق گاز مونوکسیدکربن به خود اختصاص داده است.

فوت ۹ نفر در سال گذشته بر اثر مسمومیت گاز منوکسید کربن
دکتر پریا بهرامی، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار وقایع استان بیان کرد: در سال گذشته آمار مسمومیت ناشی از گار گرفتگی در استان مرکزی بالا بوده است که همین آمار در این فصل از سال جاری به نسبت سال گذشته چندین برابر شده است.
وی ادامه داد: مهمترین دلیل رخداد این حوادث رعایت نکردن اصول ایمنی توسط همشهریان بوده و با توجه به این موضوع که مکان های سر بسته ای که ازگاز کربن مونوکسید در گرم کردن و یا شیرهای اتصال در آبگرمکن های دیواری کنترل نشده بود و نیز اتصالات نا ایمن در بخاری ها وجود داشته و یا نصب این وسایل از سوی افراد ناآگاه و غیر متخصص صورت گرفته بود،رخ داده است .
بهرامی متذکر شد: با توجه به اینکه گاز co هیچ علائمی از قبیل رنگ و بو ندارد و فرد نمی تواند هشداری از طریق علائم دریافت کند این گاز مانند یک قاتل خاموش وارد خانه های مردم می شود.
وی تصریح کرد: در سال گذشته موارد منجر به فوت و نیز مواردی که دچار مشکلات مغزی ناشی از کمبود اکسیژن در کودکان و سالمندان داشتیم. امسال با توجه به اینکه سرما هنوز خودش را به طور کامل نمایان نکرده است ولی در برخی مناطق سردسیر استان که شروع به استفاده وسایل گرمایشی کردند، تنها مسمومیت ناشی از استنشاق گاز مونوکسید کربن گزارش شده اما خوشبختانه برای نیمه دوم سال جاری هیچ گونه موردی که منجر به فوت شود نداشتیم.
بهرامی افزود: کودکان، سالمندان و افرادی که از بیماری های مضمن رنج می برند اگر زمان مسمومیت شان بالا باشد منجر به آسیب های مغزی در اثر کاهش اکسیژن رسانی به عروق شود. زمانی که سیکل خون رسانی در عروق منحل می شود به تمام ارگان های بدن مثل کلیه و کبد آسیب می رساند.
وی خاطرنشان کرد: به جز شهرستان های ساوه و زرندیه در سال گذشته ۸۴ نفر در استان بر اثر مسمومیت گاز مونوکسید کربن بستری شده و ۹ نفر فوتی نیز در این حوادث اعلام شد. حدود ۲۰ نفر نیز در همان محل درمان شدند و تمایلی به رفتن در بیمارستان نداشتند.
بهرامی ادامه داد: در سال جاری ۲۱ مورد اعزام به بیمارستان داشتیم که در مقایسه با این فصل سال در گذشته این میزان افزایش چشمگیری داشته اما خوشبختانه هیچ موردی تاکنون مبنای بر فوت افراد در این زمینه برای سال جاری گزارش نشده است.
سمیعی ، مدیر عامل شرکت گاز استان مرکزی مهمترین علت این حوادث را مربوط به دودکش ، عدم مکش دودکش ، گرفتگی دودکش و فضای کوچک منزل دانست و گفت: سال گذشته ۱۴ مورد فوت در ۱۱ گزارش گازگرفتگی در این خصوص اعلام شد.
وی ادامه داد: به همین منظور برنامه هایی به منظور آگاهی شهروندان نسبت به حوادث احتمالی ترتیب اثر داده شده که از جمله آن شعار نویسی ایمنی بر روی تمامی ایستگاه های tbs شهری و روستایی، اجرای برنامه رادیویی و نصب بیلبوردهای ایمنی ، تهیه cd و یا کتابچه آموزشی برای کودکان و نیز برگزاری نمایشگاه های ایمنی در مکان های برگزاری نماز جمعه در سطح استان است.

هشدار پزشکی قانونی
سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید و به هم میهنان توصیه می کند در فصل پاییز و زمستان هم میهنان در استفاده از وسایل گرمازا که عمدتا به سیستم گاز شهری متصل است، نهایت دقت را داشته باشند. هم‌میهنان ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا،‌ به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل توجه کنند.

چند توصیه پیشگیرانه
گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است؛ ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصا در محیط‌های در بسته و فاقد اکسیژن ممکن است تولید شود. استفاده از آبگرمکن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهند. از آن جا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن می باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می نماید که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.
علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما می باشد. در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز شود. مسمومیت شدید با این گاز می تواند کشنده باشد.