یاداشت پنجم

شنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۸  شماره ۱۲۴۵

خاطره هایی برای نوروز ۹۹

ابتسام رضوی دینانی

استادیار و مدیر گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی

میخواهم مطلبی بنویسم، یادداشت کوتاهی برای روزهای پایانی سال. موضوعات مختلفی به ذهنم هجوم می آورند اما نمی دانم کدام موضوع را انتخاب کنم. همچنان، پیامک امروز صبح برادرزاده ام، در ذهنم نقش بسته است: «عمه، عید میای خونه مادربزرگ؟ به نظرت بقیه هم میان؟»

 قطعا حجم قابل توجهی از خاطرات زندگی ما ایرانیها، به نوروز اختصاص دارد. در حقیقت، ایام نوروز بیش از هر مناسبت دیگری، برای ما خاطرهساز بوده است. از آن سالها که پوشیدن لباس نو و عیدی گرفتن، لذتبخش ترین اتفاق زندگیمان بود تا این سالها که چند روز تعطیلی و در خانه ماندن، به یکی از بزرگترین آرزوهایمان تبدیل شده، بهرحال هرچه هست، لذتبخش است و زیبا.

در تقویم ما شیعیان، گاه نوروز با عزاداری و گاه با روزهداری همراه بوده است، اما بهرحال می شد در کنار همه سوگواریها و شبزندهداریها، باز هم چند ساعتی را کنار سفره هفت سین گذراند و رسم و رسوم معمول همه ساله را بجا آورد. تا اینکه اینبار نوروز با یک اتفاق بیسابقه همراه شده، اتفاقی نه چندان خوشایند. قرار است امسال همه ما ایرانیها، نوروز را در خانه بمانیم تا که بتوانیم این اتفاق ناخوشایند را به بهترین شکل پشت سر بگذاریم. چنین مقدر شد آخرین نوروز این سده، بدون حضور یکدیگر، بدون دید و بازدیدهای معمول هر سال و بدون مسافرتهای دسته جمعی نوروزی برگزار شود. گرچه همگی به ضرورت انجام درست این تصمیم واقفیم اما به کودکانی که ۳۶۴ روز سال را به امید نوروز و همه زیبایی هایش منتظر مانده اند، چه پاسخی میتوان داد؟

برخلاف دوران کودکیمان که باید برای تماشای یک قسمت از کارتون موردعلاقه مان، یک هفته منتظر می ماندیم، کودکان امروز با تعداد زیادی از انواع وسایل ارتباطی سنتی و نوین احاطه شده اند که همگی با محتوای متنوع و جذاب می توانند ساعتها کودکان را غرق در دنیای بازی و سرگرمی کنند. علاوه بر نقش سرگرم کنندگی، نقش آموزشی و اطلاعرسانی آنها را نیز نباید نادیده گرفت. از طرفی دید و بازدیدهای مجازی و گفتگوهای خانوادگی را هم می توان جزو کارکردهای جدید این وسایل در نظر گرفت. با در نظر گرفتن همه این ویژگیها، این بار باید بپذیریم علیرغم همه انتقاداتی که به استفاده از این وسایل وارد شده است، بهترین و ایمن ترین راه، به ویژه در شرایط فعلی برای برقراری ارتباط با دنیای بیرون و ادامه تعاملات انسانی مان، استفاده از وسایل ارتباطی است. باخبر شدن از حال دیگران، ابراز عشق و علاقه، به اشتراک گذاشتن امید و بالاخره برگزاری متفاوت عید امسال، همه و همه با استفاده از پتانسیل های مختلف این وسایل امکانپذیر است. اگر بتوانیم در انجام همه این فعالیت ها، کودکان را به یاری بطلبیم و یا آنها را همراهی کنیم، آموزش واقعی اتفاق افتاده است؛ آموزش نحوه برقراری ارتباطات انسانی. ضمن اینکه به آنها یاد بدهیم، در استفاده از این بایدها و نبایدهایی وجود دارد که به ویژه در برقراری ارتباط با دیگران باید به آنها توجه داشت.

زمان مناسب استفاده از وسایل، نحوه حفظ و نگهداری آنها، کاربردهای هر کدام از آنها، انتخاب محتوای مناسب، همه این آموزشها می تواند در این شرایط و به صورت کاملا ضمنی، حین استفاده کودکان از این وسایل اتفاق افتد. باید بتوانیم تهدیدهای مربوط به وسایل ارتباطی را برای همیشه به فرصت تبدیل کنیم به ویژه در این شرایط که ناگزیریم از همه آنها به طور شبانه روزی استفاده کنیم. پس بیاییم با هر آنچه که در توان داریم به فکر ساختن خاطرهای باشیم برای نوروز ۹۹، خاطرهای زیبا و منحصر به فرد که مملو از امید باشد و تلخی این روزهای سخت را بزداید.