روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۳۰ آبان ۱۳۹۴ شماره ۳۱۷
سرمقاله-نیره یوسفی راد:
حوزه سلامت همواره در صدر سیاست های اجرایی کشورهای توسعه یافته قرار داشته و توسعه متوازن و پایدار بدون تضمین و ارتقای سلامت مردم میسر نیست. در این راستا، یکی از اقدامات ارزشمندی که در راستای ارتقای وضع بهداشت و درمان کشور در دولت یازدهم به اجرا گذاشته شد طرح تحول نظام سلامت بود. اگر چه این طرح توانست در مرحله نخست بخشی از بار مالی درمان را از دوش مردم بردارد، اما اشکالاتی نیز بر آن وارد است؛ از جمله آنکه در طرح تحول نظام سلامت جایگاه بخش خصوصی و بخش درمان غیر دانشگاهی نسبت به مراکز دانشگاهی هم از نظر عملکردی و هم از نظر بودجه بسیار کمرنگ دیده شده است. برنامه پنجم توسعه در حوزه بهداشت و درمان استان مرکزی اهدافی چون تامین سلامت جسمی، روحی، اجتماعی و معنوی مردم، تامین نظام ارائه خدمات سلامت با کیفیت و عدالت محور و مدیریت یکپارچه و تامین مالی پایدار در حوزه سلامت را دنبال می‌کرد، اهدافی که به طور کامل محقق نشد و همچون برنامه سایر بخشها تنها در حد نوشته باقی ماند. اما در صورت برنامه ریزی صحیح و تدوین مناسب و واقع بینانه برنامه ششم توسعه در حوزه سلامت می‌توان به داشتن استانی برخوردار از مراکز درمانی مجهز و مدرن، برخوردار از نیروی انسانی متخصص و کارآمد، دسترسی و برخورداری آحاد جامعه به خدمات درمانی و بهداشتی مطلوب و مناسب، مردمانی آگاه نسبت به رعایت امور بهداشت فردی و اجتماعی و دارای محیطی سالم و بهداشتی امیدوار بود. بی تردید امروز مردم استان مرکزی در حوزه بهداشت و درمان با چالش هایی جدی مواجهند و این امر حمایت بیشتر مسئولین در استان و کشور را می طلبد. استان مرکزی یکی از ارکان صنعت کشور است که صنایع بسیاری در آن فعالیت می‌کنند و این موضوع آلودگی آب و هوا را برای شهروندان به ویژه ساکنان شهر اراک به دنبال داشته است و آلودگی هوا تأثیر بسیار زیادی در ابتلا به بیماری سرطان دارد. با توجه به این مسئله و فارغ از نگاه‌های سیاسی باید تصمیمات جدی برای کاهش این آلاینده‌ها اتخاذ شود. یکی از نیازهای عمده استان مرکزی در بخش بهداشت و درمان نیازهای مربوط به بخش سرطان است؛ به گونه ای که در استان مرکزی تنها یک بیمارستان ۶۴ تختخوابی آیت‌الله خوانساری برای پاسخگویی به بیماران سرطانی وجود دارد، در حالی که بیماران بسیاری در نوبت هستند و انتظاری یک ماهه را برای شیمی درمانی می‌کشند. فعالیت در حوزه پیشگیری نیز نیازمند افزایش تعاملات زیست محیطی است، تا زمانی که آلودگی‌های محیطی کمتر نشود، بیماری‌های ریوی از بین نخواهند رفت و ناگزیر به درمان خواهیم بود. واحدهای آلاینده که تنها عایدیشان برای این استان تولید بیماری است، باید مشارکت جدی‌تری در بخش درمان داشته باشند.
کاهش آلودگی هوا به برنامه‌ریزی زمان‌بندی شده مسئولان استان نیاز دارد و این در حالی است که مدیران و مسئولان فقط به ارائه گزارش پیرامون کاهش روزهای ناسالم بسنده می‌کنند.
یکی از مشکلاتی که هم‌اکنون در حوزه بهداشت و درمان در استان وجود دارد، سرریز بیماران استان‌های همجوار از جمله کرمانشاه و لرستان به دلیل کمبود امکانات سخت‌افزاری در این شهرها به بیمارستان‌های اراک و دیگر بیمارستان‌ها است که برای این مشکل باید این شهرها به امکانات مورد نیاز مجهز شوند و یا اینکه استان‌های مذکور امکانات و پزشکان مورد نیاز خود را کامل کنند. بدون شک یک مرکز درمانی زمانی می‌تواند خدمات قابل قبولی ارائه دهد، که منابع مالی خوبی در اختیار داشته و منابع مورد آن به درستی تأمین شده باشد. کمبود اعتبارات بخش بهداشت و درمان باعث ایجاد مشکلاتی شده که باید هرچه سریعتر تصمیم موثری از جانب تمامی مسئولین ذیربط جهت رفع این مشکلات اتخاذ گردد. یکی از نیازهای جدی در حوزه بهداشت و درمان استان، بیمارستان ۳۲۰ تختخوابی حضرت ولیعصر(عج) است که باید هرچه سریعتر نسبت به ساخت و راه اندازی آن اقدام شود. مرکز آموزشی درمانی حضرت ولیعصر(عج) اراک از لحاظ پزشکان، کادر درمانی و امکانات یکی از بیمارستان های خوب در استان مرکزی است، ولی از لحاظ فضای فیزیکی جوابگوی مراجعین نیست. این مرکز به عنوان کانون مادرتخصصی درمان اورژانسی و تخصصی، علاوه بر مردم استان مرکزی به استان های همجوار نیز سرویس دهی می کند. درحالیکه به شدت از فرسودگی تجهیزات و فضاهای فیزیکی رنج می برد. نوسازی بیمارستان ولیعصر (عج) اراک از پروژه های نیمه تمام مهم استان مرکزی است که بخاطر نبود اعتبار سالها است بلاتکلیف باقی مانده و باید هرچه سریعتر با استفاده از ظرفیت و مشارکت بخش خصوصی و استفاده از راهکارهای قانون بودجه با همراهی وزارت بهداشت و درمان سرعت پذیرد. بیمارستان ولیعصر (عج) اراک درحال حاضر ضریب اشغال تخت بالای صددرصد دارد و به دلیل امکانات نامناسب فضای فیزیکی در راهروی بیشتر بخشها تخت گذاشته شده و بیماران بستری می شوند. کمبود کادر درمانی در این بیمارستان نیز معضلی است که مدیران را برای خدمات رسانی به مردم مجبور به برقراری اضافه کار اجباری برای پرسنل می کند که این مهم خستگی مفرط نیروی انسانی و نارضایتی را به دنبال دارد. این بیمارستان تنها دو دستگاه سی تی اسکن دارد که روزانه حداقل به ۵۰ بیمار سرویس دهی می کرده است که دستگاه اصلی به دلیل فرسودگی از رده خارج شده و دستگاه اورژانسی نیز دارای نواقص فنی است و احتمال از کار افتادن آن وجود دارد. افزایش تعداد اتاق‌های عمل در بخش جراحی فوق تخصصی از نیازهای جدی استان است که باید در برنامه‌‌ریزی‌ها مد نظر قرار گیرد.
یکی از معضلات دیگری که در بخش بهداشت و درمان وجود دارد، مباحث مربوط به بیماری‌های غیر واگیر است، افرادی که به بیماری‌هایی چون فشار خون و دیابت مبتلا هستند، تا زمانی که مشکل خاصی برایشان به وجود نیاید از بیماری خود اطلاعی ندارند در حالی که با راه‌اندازی نظام ارجاع و فعال‌سازی سیستم بیماریابی می‌توان این بیماری‌ها را تحت کنترل درآورده و هزینه‌های آن را کاهش داد.
متأسفانه خروجی دانشگاه‌های استان در پزشکی و پرستاری محدود است و این امر موجب شد تا در رعایت استانداردها فاصله ایجاد شود، به طور مثال بر اساس استانداردهای تعریف شده در بخش آی‌سی‌یو باید به ازای هر سه تخت یک پرستار تربیت شود، اما در استان برای هر پنج تخت یک پرستار فعالیت دارد، هر چند از نظر فضای فیزیکی امکان افزایش تعداد تخت‌ها وجود داشت، اما تا زمانی که نیروی انسانی کارآمد و با انگیزه به میزان کافی وجود نداشته باشد، نمی‌توان به اهداف توسعه‌ای دست یافت.
عدم توزیع عادلانه متخصصین در استان یکی از مهم‌ترین مشکلات حوزه بهداشت و درمان استان است. ارتقای سطح سلامت با در نظر گرفتن توزیع عادلانه امکانات بهداشتی و درمانی از جایگاه بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل می‌طلبد مسئولان استان مرکزی در برنامه ششم توسعه ضمن ارتقای سطح سلامت به توزیع مناسب و عادلانه امکانات بهداشتی و درمانی توجه ویژه کنند. در حال حاضر بیمارستان‌های استان پراکنده و اکثراً زیان‌ده هستند، در دنیا هیچ بیمارستانی با ظرفیت کمتر از یک هزار تخت وجود ندارد، اما در استان مرکزی بیمارستان‌ها معمولاً زیر ۱۰۰ تختخوابی هستند که این باعث پرت شدن نیروهای انسانی می‌شود.
