چهارشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۰   شماره  ۱۴۵۱

تغییر رفتارها و فرهنگ های اشتباه ما در دوران پساکرونا

اصلاح بزرگ

حسین معافی. تحلیل گر مسائل فرهنگی- اجتماعی

ویروس کرونا بعد از گذشت یک سال و نیم همه دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده و با تغییر شکل و جهش های مختلف ژنیتیکی خـود، مشکلات و بحران های زیادی را برای ساکنین کره خاکی باعث شده است. شیوع و گسترش سریع این ویروس، زندگی روزمره همه مردم را در اقصی نقاط جهان به چالش کشیده و با تعطیلی مدارس، دانشگاه ها، مراکز خرید، بانک ها، ادارات و سایر تجمعات، گردهمایی ها و مراسمات مذهبی، به یکباره مشکلات زیادی را به وجود آورده است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته و اروپایی نیز آمادگی های لازم برای رویارویی با این مهمان ناخوانده وجود نداشت و امکانات و تجهیزات بهداشتی ازجمله ماسک، محلول ضد عفونی کننده، الکل، دستکش، شوینده ها و …. به اندازه کافی موجود نبود و در برخی موارد با غارت فروشگاه ها همراه شد.
در این دوران برخی از خانواده ها عزیزان خود را به علت کرونا از دست دادند و عده کثیری هم درگیر این بیماری شدند و سختی های زیادی را تحمل کردند، کادر درمان به عنوان مدافعان سلامت ایثارگری های فراوانی را برای مردم انجام دادند، کلاس های حضوری در مدارس و دانشگاه ها تعطیل شد و آموزش های غیرحضوری جایگزین آنها گردید، بسیـــاری از فعالیت های فرهنگی – اجتماعی و مراسمات مذهبی به فراموشی سپرده شد و بسیاری از مشاغل مانند رستوران ها، هتل ها و مراکز فروش تعطیل شدند و عده زیادی هم از کار بیکار شده و تمام مراسمات، جشن ها و مناسبت ها لغو گردید.

اما با وجود همه این مصیبت ها و گرفتاری ها در دوران کرونا تجارب ارزنده ای به دست آمد و بسیاری از فرهنگ های غلط و منسوخ گذشته بالاجبار اصلاح شدند و سبک های جدیدی از زندگی شکل گرفت. امید است که در آینده نیز این رویه ها و سبک های جدید که آسایش، آرامش و کاهش هزینه ها را به دنبال دارند، ادامه یابد.
برخی از اقداماتی که در دوران اپیدمی کرونا در کشور ایران باعث اصلاح رویه ها و فرهنگ های غلط و تغییر سبک زندگی شد:
– آموزش های غیر حضوری در مدارس و دانشگاه ها نشان داد که می توان بسیاری از درس های عمومی و غیر تخصصی را به صورت مجازی و حتی بهتر از کلاس های حضوری آموزش داد. با ادامه آموزش ها به صورت ترکیبی(حضوری + غیرحضوری) در دوران پساکرونا می توان هزینه ها را برای دولت و خانواده ها کاهش داد. بسیاری از ساختمان ها و فضاهای آموزشی و برخی از نیروها مشغول به کار در مدارس و دانشگاه ها در صورت آموزش مجازی مازاد خواهند بود که می توان از آنها استفاده بهینه نمود.
– با حذف مراسم های ترحیم (ختم، هفتم و چهلم) و کاهش هزینه های هنگفت در برگزاری این جلسات از قبیل پذیرایی مدعوین، خرید تاج گل، نصب بنرهای تسلیت و…. صرفه جویی در وقت مردم و کاهش رفت و آمدها در دوران کرونا، بسیاری از مردم اعلام رضایت کردند و با حذف مراسم های سنگین و پر هزینه موافق هستند. برگزاری مراسم های ترحیم به صورت گسترده با هزینه های بالا نه سفارش دین مبین اسلام است و نه ثوابی برای متوفی دارد، فقط باعث افزایش هزینه ها و ایجاد مزاحمت برای شــرکت کنندگان می شود و بیشتر جنبه خودنمایی و چشم و هم چشمی دارد.
– افزایش آمارهای ازدواج در دوران کرونا نشان داد که خیلی از جوانان به علت هزینه های گزاف ازدواج از قبیل کرایه تالارو پذیرایی میهمانان ، فیلمبرداری و عکاسی، ماشین و لباس عروس، آرایشگاه و …. تمایل به ازدواج ندارند و این هزینه های اضافی را می توانند برای زندگی مشترک و تهیه مسکن و لوازم ضروری، صرف کنند. با راه اندازی و برقراری ازدواج آسان و تسهیل آن، بسیاری از جوانان می-توانند زندگی مشترک خود را آغاز کنند.
– کاهش ساعات کاری بسیاری از شعب بانک ها و مؤسسات مالی و تعطیلی آنها در برخی مواقع نشان داد که می توان بسیاری از خدمات بانکی را غیر حضوری و الکترونیکی انجام داد و خیلی از شعب بانکی را تعطیل و هزینه های اضافی را در این مورد کاهش داد. بانک ها که بهترین ساختمان ها را در بهترین مناطق شهری اشغال کرده اند می توانند به فضاهای آموزشی و بهینه تبدیل شوند.
– کاهش نیروهای اداری به یک سوم در تمام ارگان ها و مؤسسات دولتی در شرایط بحرانی و قرمز کرونایی و انجام به موقع کارهای اداری، حاکی از آن است که خیلی از نیروها در ادارات مازاد هستند و برخی از نیروهای اداری هم می توانند به صورت دورکاری فعالیتشان را بهتر و سریع تر انجام دهند و با پیشرفت و آماده سازی زیر ساخت های مربوطه ارباب رجوع نیز راحت تر و بدون صرف وقت اضافی کارهای خود را دنبال می کند.
– برگزاری بسیاری از مراسمات مذهبی به صورت غیرحضوری و آنلاین در شبکه های استانی و فضای مجازی در شهرهای مختلف و به صورت غیرمتمرکز و همسو با فرهنگ و آداب هر منطقه از جذابیت های اینگونه مراسمات است که با گسترش شبکه های اجتماعی مورد استقبال خیلی از کاربران قرار گرفته است، که این رویه می تواند در آینده نیز ادامه پیدا کند.
– الزام به رعایت شیوه نامه های بهداشتی جهت جلوگیری از شیوع بیماری کرونا باعث خواهد شد که همه مردم در آینده نیز این شیوه نامه ها را بیش از پیش رعایت کنند و بسیاری از بیماری های واگیردار مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا، سرخک، سرخجه و…. کاهش یابند و مردم به سلامتی خود اهمیت بیشتری بدهند.
– گسترش فضاهای مجازی، شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای کاربردی در امر آموزش،کسب و کار، اطلاع رسانی، انجام کارهای اداری، انجام بسیاری از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و ….ضرورتی است که باید مورد توجه مسئولین و دست اندرکاران کشور قرار گیرد و راهکارها و زیر ساختهای لازم را در این خصوص به درستی انجام شود. البته مدیریت این فضای مبهم و ناشناخته نیز باید به صورت جدی دنبال شود تا آسیب ها و چالش های کمتری متوجه کاربران شود.
جهان، جهان تغییر است نه تقدیر و امیدواریم که تجربیات به دست آمده در دوران کرونا در همه زمینه ها، آرامش، آسایش و بهبود شرایط را برای مردم با تغییر سبک های زندگی و اصلاح فرهنگ های غلط در دوران پسا کرونا به همراه داشته باشد.