تصمیمات وارونه در وارونگی هوا/افزایش غلظت آلاینده های سیاسی در اراک

شنبه ۱۲ دی ۱۳۹۴      شماره ۳۲۲

گروه اجتماعی- پروانه کاوسی:
افزایش غلظت آلاینده های هوا و افزایش آلودگی هوا قصه پر غصه چندین ساله مردم شهر اراک است و دود در آسمان و نبود هوا برای نفس شیدن و درد و رنج انواع بیماری ها برای ساکنین این شهر به یک رویه عادی تبدیل شده است ولی چیــزی که سالهای سال بیشتـر از آلودگی و نبود هوا، مردم این شهـر صنعتی را رنج داده است سهـل انگاری ها وبی تفاوتی مسولان شـهر بوده است، مسئولانی که بـرای چاره جویی بر این معضل ناتوان بوده و هستند و کارنامه عملکردی چندان مثبتی ندارند.
اولین استاندار دولت یازدهم در استان مرکزی با نوید امید برای حل غول آلودگی در کلانشهر اراک بدنبال سر انجام رساندن نسخه بی سرانجام طرح جامعه کاهش آلودگی هوای اراک، پیگیری ها را انجام و گام هایی از جمله گازسوز کردن نیروگاه و پیگیری مصـوبات طرح جـامع از جمله خـروج واحد آندسازی ایرالکو به خارج از شهر و بهسازی خطوط قدیم ایرالکو را در دستور کار، کارگروهی به این نام قرار داد؛ مصوباتی که اکنون پس از تغییر استاندار و تغییر مدیران بی سرانجام تر از طرح جامع در لیست غفلت ها محو شدند.
وارونگی تصمیمات
اما در روزهای سرد کلانشهر و موسم پدیده وارونگی هوا رفتار ها و تصمیماتی که در حوزه آلودگی هوا در این سالها مطرح بوده است در سایه مدیریت های جدید و اهداف سیاسی دچار وارونگی شدند، صنایعی آلاینده ای که متهم به آلایندگی هستند از اتهام مبرا وصنعت پر مزیت می شوند، مصوباتی که برای صنایع آلاینده تصویب و لازم الاجرا بودند، دیگر با در نظرگرفتن برخی صرف و صلاح و مصلحتها ضرورتی بر اجرای آنها وجود ندارد، تهدید مسولین برای تعطیلی صنایع آلاینده جای خود را به تهدید مدیران واحد آلاینده و بیکارکردن کارگران می دهد، استفاده ابزاری از تعدادی کارگر و اعتراض ساختگی و طراحی شده در ایرالکو جای خود را به تجمع اعتراضی هزاران نفراز مردم شهر در میدان اصلی می دهد.
رنگ و بوی سیاسی بازی و تصمیمات و مداراهای سیاسی در جریان آلودگی هوای اراک این روزها آنقدر خودنمایی می کند که با واکاوی تصمیمات، سخنان و موضع مسئول ارشد استان در برخورد با برخی صنایع آلاینده می توان به خوبی دریافت که اهداف سیاسی در پله ای بالاتر از مسئله آلودگی هوا قرار گرفته و گویا ارجحیت دادن منافع سیاسی بر مصلحت‌های مردم شهر برای برخی از مسئولان به یک اصل تبدیل شده است.
هوای اراک در روزهای اخیر با آغاز سرما و پدیده وارونگی در شرایط بحران قرار گرفت و به‌د‌‌نبال این شرایط بحرانی تصمیماتی نظیر تعطیلی مد‌‌ارس و سختگیری د‌‌ر مصرف گاز نیروگاه به اجرا گذاشته شد‌‌ اما نتیجه د‌‌لخواه به‌د‌‌ست نیامد‌‌ و مسئولین بار دیگر در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک گردهم جمع آمدند تا راه چاره ای بایندیشند.
کاهش آلاینده ها با راهکارهایی از جنس باد و مه خورشید
پیرو سیاست باد و بارانی که در سطح کلان کشور برای رفع آلودگی شهرهای بزرگ اتخاذ شده، در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک نیز طرحی که شرایطی برای وزش باد مصنوعی و انتقال آلودگی هوا به لایه های بالایی جو را در شهر ایجاد میکرد بررسی شد، طرحی که به گفته مهندس طراح دعوت شده به کارگروه نمونه خارجی و داخلی ندارد و با استفاده از امواج مکانیکی باد ملایمی ایجاد می کند.
در این طرح سامانه های تولید امواج در کریدورهای ورودی و خروجی شهر نصب و با ایجاد فرکانسی کمتر از سطح شنوایی انسان، ملکول‌های هوا و ذرات آلاینده را به صورت عمودی تا ارتفاء ۳۰هزار پایی جابجا می‌کنند و به این ترتیب نسیم ملایمی ایجاد می‌شود که موجب پراکنده شدن ذرات و غبار در هوا می شود.
طرحی که به دلیل نو رسیده بودن و پاسخگو نبودن به اذهان شرکت کنندگان در جلسه مقررشد در کمیته علمی کارگروه و در زمانی فشرده بررسی و در صورت صحت و استاندارد قرارداد اجرای آن در روال قانونی و منطقی بسته شود.
کاهش آلودگی هوای اراک عزم می خواهد نه باد
مدیرعامل خانه سازمان‌های مردم‌نهاد استان مرکزی در ادامه این نشست یادآوری کرد: تا زمانی که صنایع آلاینده به روش‌ کاری خود ادامه می‌دهند و اجازه می‌دهیم آلودگی در هوا تولید شود، ایجاد فضای نسیم و باد روش درستی برای درمان آلودگی هوای شهر نیست.
دکتر سیاوش آقا خانی افزود: در حالیکه تالاب میقان و ۱۳ هزار متر مربع سطح مرطوب این تالاب نمی‌تواند در روزهای وارونگی جریان هوا ایجاد کند چگونه این دستگاه با وزش نسیمی ملایم می‌خواهد این مهم را انجام دهد و به فرض انجام ،جابه جایی آلودگی از مکانی به چند متر آنطرف تر، در اصل ماجرا و کاهش آلودگی و سرطانها و بیماری های ناشی از آن تاثیری ندارد.
وی در ادامه با گلایه از نبود عزم برای بهبود امور در صنایع آلاینده گفت: شرکت ایرالکو که بر اساس سنجش های انجام شده میزان HF وارد شده به محیط توسط این شرکت، هشت برابر میزان استاندارد است، با توجه به فرصتهایی که توسط مسولین برای بهسازی خطوط قدیمی به آنها داده شده است، متأسفانه هیچ عزمی برای بهسازی ندارند.
دکتـر آقاخـانی افـزود: دولت از دوسال گذشته حمایت های لازم را برای چرخیدن چرخ تولید کارخانه ایرالکو به کار گرفته است و امروز با وجود همه حمایت ها و مصوبه های کارگروه کاهش آلایندگی اراک، این شرکت خود را از هرگونه آلایندگی مبرا دانسته است.
مدیرعامل خانه سازمان های مردم نهاد استان مرکزی افزود: عدم اجرای مسائل زیست محیطی و مصوبه های این کارگروه توسط شرکت ایرالکو توهین به مردم و مدیران این استان است.
وی ادامه داد: مردم و خانه سازمان های مردم نهاد خواهان تعطیلی خط های تولید این کارخانه نیستند بلکه برای کاهش آلودگی هوا خواهان بازسازی و نوسازی این خط ها هستند.
وی به لزوم ورود دستگاه قضا و دادستان به عنوان کسی که وظیفه دارد از حق مردم دفاع کند تاکید و بیان کرد: تنها دستگاه قضا می‌تواند نسبت به احقاق حقوق مردم اقدام کند و جلوی خطرآفرینی این شرکت برای سلامت مردم را بگیرد.
بیکار شدن کارگران تهدید ابزاری مسولین ایرالکو
آقاخــانی در خصـوص بازدیـد مسئـولین و اعضای تشکل‌های محیط زیستی از ایرالکو تصریح کرد: متأسفانه مسئولین این شرکت جریانی را ترتیب داده بودند که کارگران مقابل مسئولین و محیط زیست قرار گیرند و به همین دلیل ما در سکوت از ایرالکو خارج شدیم.
مدیرعامل خانه سازمان‌های غیر دولتی استان افزود: تعداد کارگران خط پنج و چهار این شرکت ۴۰۰ نفر است و مسئولین ایرالکو با بیان اینکه این تعداد چهار هزار نفرند سعی در بزرگ نمایی دارند.
وی ادامه داد: مسئولین ایرالکو با این بزرگ نمایی و ابراز نگرانی درخصوص بیکار شدن کارگران سعی دارند از دولت امتیازات بیشتری دریافت کنند در حالی که اصلا بحث تعطیلی در کار نیست و باید بهسازی انجام شود.
کارخانه ایرالکو تنها مقصر آلودگی نیست
استاندار مرکزی نیز در این نشست گفت: آلودگی هوای کلانشهر اراک مختص به یک صنعت و کارخانه ایرالکو نبوده و نباید تنها این واحد صنعتی را متهم به آلودگی کنیم، بلکه باید سهم تمام صنایع در آلایندگی هوای این کلانشهر مشخص شود.
محمود زمانی قمی با تاکید بر ضرورت و تسریع در ارائه گزارش اداره کل محیط زیست استان از سهم تمامی صنایع آلاینده در آلودگی هوای اراک گفت: تعطیلی کارخانه ایرالکو به عنوان یک واحد تولیدی که در سطح ملی نقش بسیار مهمی دارد راه حل مناسبی به منظور کاهش آلودگی کلانشهر اراک نیست.
وی گفت: برای رفع آلودگی هوای کلانشهراراک باید تمام جوانب در کنــار هم دیده شوند و نباید همه نگاه ها تنها به یک نقطه و یک کارخانه معطوف و از دیگر جوانب غافل شد.
ادعای آلوده نبودن
مدیر عامل شرکت آلومینیوم ایران ( ایرالکو) نیز در این نشست با تاکید نظریکی از کارشناسان شرکت بر ادعای آلوده نبودن ایرالکو گفت: این شرکت آلایندگی خاصی ایجاد نمی‌کند و مانند هر صنعت دیگری در حد معمول آلاینده است.
مهندس مجید پور عطار افزود: بازسازی و خروج هر خط تولیدی این کارخانه نیازمند ۷۰ میلیارد تومان هزینه و شش ماه زمان است.
وی اظهار داشت: هم اکنون متخصصان داخلی با دست یابی به علم و توانایی لازم توانسته اند یکی از خطوط این کارخانه را بازسازی کنند که این مهم یکی از دستـاورد های بـزرگ برای کشور محسوب می شود.
البته این ادعای آلوده نبودن در حالی بود که جدول آمار اداره کل محیط زیست دست به دست در سالن می چرخید و بر اساس این آمار میزان آلاینده CO در حالت استاندارد ۳۰۴ PPM و میزان این آلاینده در پخت آند قدیم ایرالکو ۶۰۷۳ PPM است.
و میزان HF در حالت استاندارد ۶٫۴ PPM و میزان این آلاینده در پخت آند قدیم ایرالکو ۹۱٫۲ PPM است و غلظت ذرات معلق خروجی از دودکش ایرالکو ۱۴۵٫۲ mg/Nm3 است.
تعطیلی خطوط ایرالکو تصمیم مطلوب است
مدیرکل محیط زیست استان مرکزی نیز در این نشست با بیان اینکه با توجه به بررسی های انجام شده هیچ عزم و اراده ای در شرکت ایرالکو برای بهسازی خطوط وجود ندارد گفت: بر اساس قانون، تمام صنایع آلاینده اطراف شهرها باید از محدوده شهر خارج و فاصله قانونی را تا حریم شهرها رعایت کنند.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود: کارخانه ایرالکو به عنوان یک واحد آلاینده و بر اساس قانون باید از محدوده شهر اراک خارج و در محل تعیین شده در خارج از شهر مستقر شود.
وی ادامه داد: خط سه این شرکت برای بهسازی و کاهش آلایندگی از مدار تولید خارج شده و خط های چهار و پنج نیر برای کاهش آلودگی و بهسازی باید از مدار تولید خارج شوند.
وی با تاکید بر اینکه تعطیلی خطوط ۴ و ۵ با توجه به شرایط و نبودعزم برای بهبود، مطلوب ترین تصمیم است گفت: امیدواریم تصمیمی قاطع برای مبنا قرار گرفتن امور گرفته شود.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان مرکزی تصریح کرد: این ادعای کارخانه ایرالکو مبنی بر عدم آلایندگی بی‌اساس بوده و ما حاضر هستیم آلایندگی ایرالکو را با سند و مدرک اثبات کنیم.
اغماض واضح، فرصتی دوباره، تعطیلی تنها ۱۷ دیگ
در ادامه این نشست معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی گفت: هم اکنون دو خط یک و دو شرکت ایرالکو برای کاهش آلودگی هوای کلانشهر اراک بازسازی شده است وباید دو خط چهار و پنج این شرکت نیز برای بازسازی از خط تولید خارج شود.
عزیز فیلی افزود: بر اساس مصوبه کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک باید ۱۷ کوره خط چهار از خط تولید خارج و تا اسفند امسال این کوره ها به ۷۰ عدد افزایش یابد و تا مرداد ماه سال آینده تمام کوره های این خط از مدار تولید خارج و عملیات بهسازی خط پنج آغاز شود.
آغاز خواب راحت با مصوبه ای بدون تضمین
اما مصوبه تعطیلی ۱۷ دیگ و بهسازی دیگهای خط تا مرداد سال آینده و دادن فرصتی دوباره به این شرکت اگر چه گواهی بر سیاست بازی و مدارای با دوستان بود ولی امید میرود که این فرصت اعطایی، فرصتی نباشد که این شرکت با آرامش خاطر به امور توسعه ای و کسب سود خود بپردازد و زمانی باشد برای بهبود اوضاع.
و امیدمی رود این مصوبه به سرنوشت مصوبه قبلی و فرصت یکساله دچار نشود و تضمینی برای اجرای آن نیز در نظر گرفته شود، تا در صورت تغییر مدیر و استاندار، این مردم نباشند که باز تاوان تصمیمات وارونه در هوای وارونگی را می دهند.