به بهانه حضور دو نمایش از استان مرکزی در جشنواره بین المللی تئاتر معلولین:/تئاتر نقطه اتصال جامعه و معلول

یکشنبه ۲۱ آذر ۹۵ شماره ۴۸۰
سحر یاری
وقایع استان:
چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر معلولین امیدآفرین در حالی هفته گذشته در اصفهان برگزار شد که برای اولین بار دو نماینده در دو بخش صحنه ای و خیابانی از استان مرکزی در آن حضور داشتند و توانستند در رقابت با گروه های دیگر عناوینی چون بازیگری و موسیقی برتر را از آن خود کنند.
جشنواره بین المللی تئاتر معلولین با حضور ۴۱ تیم شامل ۳۵ گروه نمایشی از ۲۲ استان و ۶ گروه از کشورهای هلند، آلمان، ایتالیا، اوگاندا، بلژیک و ارمنستان و حضور اساتید برجسته از کشورهای هند، هلند و ایران در قالب ۲ گروه هیئت داوری دوازده تا هفدهم آذرماه برگزار شد.
آنچه برگزاری این جشنواره یادآور می شود اهمیت در کنار هم بودن معلولین از هر نوع آن است. معلولین در کنار یکدیگر به رقابت می پردازند و فارغ از نگاه ترحم یاد می گیرند که توانایی های خود را بدون اینکه بخواهند مورد دلسوزی قرار بگیرند به منصه ظهور برسانند.
وجود معلولین ذهنی، جسمی حرکتی، اختلال شنوایی و اختلال بینایی در گروه های مختلف و گاه در یک گروه نشان از همدلی و دوستی بود که جشنواره ای از این دست توانست آن را مهیا کند؛ اما آنچه مهم است این است که تئاتر معلولین توانسته است جایگاه خود را در کشور ما پیدا کند؟ و یا وضعیت آن در استان ما چگونه است. به همین بهانه وقایع استان با حمیدرضا صالحی نویسنده، طراح و بازیگر نمایش تابلویی دیگر و میثم سرآبادانی نویسنده و کارگردان نمایش کافیه چند لحظه چشماتو ببندی گفتگویی داشته است.
تئاتر معلولین در استان ما خیلی مورد توجه نیست
نویسنده نمایش تابلویی دیگر در خصوص اهمیت این جشنواره و نحوه برگزاری آن در اصفهان گفت: هر چند انتظار از کیفیت و چگونگی برگزاری جشنواره بین المللی بیشتر بود و به جرات می توان گفت این جشنواره خیلی شاخصه های یک جشنواره بین المللی را نداشت؛ ولی در نهایت برگزاری آن با توجه به هدفی که دنبال می کرد یک اتفاق مبارک بود.
حمیدرضا صالحی افزود: آنچه از حضور گروه های مختلف از استان های دیگر در این جشنواره برمی آمد این بود که استان های دیگر سابقه حضور بیشتر و طولانی تری در این نوع جشنواره ها داشتند موضوعی که تنها نزدیک به دو سه سال است که در استان مرکزی مورد توجه قرار گرفته است.
صالحی اظهار کرد: حضور امسال گروه های نمایشی استان در جشنواره بین المللی و یک حضور در جشنواره منطقه ای دو سال پیش البته باز هم توسط گروه ما، موید این است که تئاتر معلولین در استان ما خیلی مورد توجه نیست و البته دغدغه ای برای انجام آن از سوی مسئولین و حتی هنرمندان نیز نیست.
وی ادامه داد: برگزاری جشنواره منطقه ای آفتاب در اراک در تابستانی که گذشت نشان داد که این استان هم ظرفیت ورود موفق به این عرصه را دارد؛ ولی توجه و دغدغه بیشتر از سوی مسئولین بهزیستی استان را می طلبد.
صالحی ادامه داد: اهمیت تئاتر معلولین و تاثیر آن بر توانبخشی این قشر مسئله ایست که در تمامی دنیا مورد توجه است و باید این بخش به طور جدی تر مورد توجه مسئولین امر باشد.
وی با بیان اینکه از طرفی باید شرایط برای حضور معلولان در اماکن فرهنگی و هنری مهیا باشد، اظهار کرد: نه مسئولین فرهنگی و نه مسئولین بهزیستی هرگز به این مقوله نگاه جدی نداشته اند و باید گفت معلولین ما در برنامه ریزی های فرهنگی و هنری هیچ گاه جایگاهی نداشته اند.
صالحی که با تعدادی از معلولین شنوایی در این جشنواره حضور داشت، اظهار کرد: متاسفانه هنوز در جامعه ما معلولیت در ظاهر دیده می شود یعنی بیشتر افرادی که نقص فیزیکی دارند مورد توجه اند، همین باعث شده که به نیازهای ناشنوایان خیلی توجه نشود.
وی ادامه داد: در این جشنواره هم این مسئله بارز بود همانطور که خود ناشنوایان حاضر نیز اذعان داشتند در داوری ها کمتر دیده می شوند به طوریکه در این جشنواره بازیگران زن ناشنوا در بخش بزرگسال هیچ کدام علی رغم شایستگی ها حتی مورد تقدیر هم قرار نگرفتند.
نگاه و تفکر مسئولین باید تغییر کند
میثم سرآبادانی نویسنده و کارگردان نمایش خیابانی کافیه چند لحظه چشماتو ببندی هم در خصوص جشنواره بین الملی تئاتر معلولین گفت: به هر جشنواره ای صرف حضور دو یا سه گروه از کشورهای خارجی نمی توان نام بین المللی داد زیرا این نوع جشنواره ها فرمت خاصی دارند. در مورد جشنواره اصفهان هم نقد هایی چون بی برنامگی و بی نظمی مشهود بود.
وی افزود: ولی در مجموع بعنوان یک حرکت رو به جلو در خصوص حضور معلولین در جامعه و تغییر نگاه مردم نسبت به این طیف موثر است.
سرآبادانی ادامه داد: در خصوص وضعیت تئاتر معلولین در استان مرکزی باید گفت این مقوله در استان ما بسیار ضعیف است و متولیان این امر خصوصا بهزیستی شهرستان و استان بسیار منفعل هستند.
وی با بیان اینکه نمونه بارز این مورد در پرداخت کمک هزینه حضور در جشنواره بود، اظهار کرد: بهزیستی استان پول کارگردانان این جشنواره را بدون هیچ توجیهی نزدیک به سه هفته نزد خود نگاه داشت و در نهایت یک روز مانده به جشنواره این پول را که باید صرف خرید دکور و وسایل نمایش می شد به کارگردانان تحویل داد.
سرآبادانی ادامه داد: این نشان دهنده عدم هماهنگی و همکاری بهزیستی استان در این زمینه است و قطعا اگر این نگاه ادامه دار باشد هیچ اتفاق مثبتی نمی افتد.
این کارگردان تفرشی افزود: متاسفانه هنرمندان خصوصا هنرمندان تئاتر هیچ زبان مشترکی با مسئولین از استاندار گرفته تا فرماندار و شهردار و… ندارند و این موضوع تازه ای نیست، ما معمولا بسیار تلاش می کنیم برای نزدیک شدن به مسئولین؛ ولی گویا مسئولین در این زمینه تمایلی ندارند. در واقع به نظر می رسد تمام تلاش مسئولین این است که کار فرهنگی انجام نشود.
سرآبادانی افزود: من نمی توانم در مورد سیاستگذاری های های این اداره کل در زمینه معلولین سخن بگویم؛ ولی در زمینه فعالیت های هنریِ معلولین بسیار منفعل بوده است، بی شک وظیفه بهزیستی فقط حمایت مالی از معلول نیست، کار بهزیستی رسالت فرهنگی است که جامعه را با معلول اخت دهد.
وی ادامه داد: در این زمینه چه چیز بالاتر و پیشروتر از هنر تئاتر، قطعا بهزیستی در این زمینه باید پیشقدم باشد هرچند به شدت کوتاهی می کند، معلول باید در جامعه زندگی کند و می توان این حلقه گمشده بین معلولین و مردم را با هنر تئاتر وجود آورد.
سرآبادانی گفت: آنچه مهم است تغییر تفکر و نگاه مسئولین در این خصوص است.
نمایش تابلویی دیگر به نویسندگی حمیدرضا صالحی و کارگردانی سمیه انصاری فر در این جشنواره توانست رتبه دوم بخش بازیگری اختلال شنوایی را به دست آورد و نمایش کافیه چند لحظه چشماتو بببندی نیز در بخش موسیقی توانست عنوان برتر را کسب کند.