دوشنبه ۱۶ اردی بهشت ۱۳۹۸   شماره ۱۰۷۸

«وقایع استان» بررسی می کند؛ دلایل عدم اجرای طرح انطباق در برخی مراکز درمانی اراک

بهانه های طالقانی

رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک: تنها در بیمارستان طالقانی جراحی سزارین توسط متخصص بیهوشی آقا انجام می شود

الهه فراهانی

با وجود آنکه قانون انطباق امور اداری و فنی موسسات پزشکی با موازین شرعی سال هاست به تصویب رسیده اما عملا اجرای این قانون در مراکز درمانی اراک به درستی اجرا نمی شود و همین موضوع مشکلات عدیده ای را در بخش زایمان بیمارستان طالقانی اراک ایجاد کرده است.
این طرح با وجود نقاط ضعف، از آن جایی که در جهت اجرای احکام اسلامی است، قابل تقدیر و ستایش می باشد. عده ای با طرح مباحث قرون وسطایی مدعی شده اند بانوان از عهده این مهم برنمی آیند و توانایی های لازمه را ندارند ولی این طور نیست.
بسیاری از پزشکان، جراحان، رؤسای بیمارستان ها، اعضای هیأت علمی دانشگاه های پزشکی، پرستاران و دانشجویان رشته پزشکی و … با ایراد سخنرانی، امضای اعتراضیه های مختلف و تشکیل جلساتی اعلام کردند که با این طرح مخالف هستند با این استدلال که طرح انطباق بدون کسب نظر مشورتی و کارشناسی نظام پزشکی و جوامع پزشکی عجولانه تصویب شده است.
اما پزشکان موافق این طرح می گویند که هدف اصلی طرح مذکور، حفظ حرمت بیماران زن است تا آنها در محیطی پوشیده و با رعایت اصول شرعی و به دور از حضور نامحرم درمان شوند. علی رغم این موضوع هنوز برخی مراکز درمانی و بیمارستان ها به تصویب این قانون اهمیتی نداده و از روی مصلحت و یا نبود نیروی مورد نظر این موضوع را نقض می کنند.
چرا طرح انطباق اسلامی در مراکز درمانی اجرا نمی‌شود؟
موافقان این طرح همواره در سال های اخیر پرسش هایی را درباره عدم اجرای این طرح از مسئولان پرسیده اند. آنها می گویند:
– چرا با گذشت قریب دو دهه از ابلاغ قانون انطباق، اقدام جدی و موثری توسط مسئولان حوزه بهداشت و درمان که به استناد ماده ۲ قانون یاد شده مکلف به سیاست‌گذاری و اجرایی نمودن طرح انطباق بوده‌اند، صورت نگرفته است؟
– با عنایت به گستره مورد خطاب ماده ۱ این قانون (اعم از دولتی، خصوصی، خیریه و…)، چرا علی‌رغم قصور وزارت مربوطه در تعمیم قانون به همه مجموعه‌های مورد خطاب، کمترین اقدام نظارتی از سوی مجلس محترم به استناد بند ۷ و ۸ ماده ۳، که وظیفه نظارت بر ابلاغ و اجرای قانون را داشته، انجام نشده است؟
– به استناد ماده ۳ قانون انطباق چرا از کیفیت و کمیت جلسات شورای عالی انطباق و نحوه اجرا و گزارش‌های کمیته‌های انطباق استانی (موضوع تبصره ۱ و۲ قانون یاد شده)، گزارش یا نتیجه‌ای منعکس نمی‌شود؟
– ضمن تشکر از وزارتخانه مربوطه در جهت تنظیم آیین‌نامه اجرایی قانون انطباق، چرا براساس ماده ۵ آن قانون،
ظرفیت‌های لازم بیمار و همراه(غیر موارد اورژانسی) به صورت مطلوب مهیا نشده است؟
موافقان اجرای طرح برخی مصادیق مربوط به دستورالعمل اجرایی قانون انطباق(مصوب وزارت بهداشت) را نیز چنین بیان داشته اند:
-چرا با وجود تاکید ماده ۳ و۷ به منظور رعایت موازین شرع در اتاق عمل، تفکیک اتاق اسکراب خانم‌ها از آقایان و حفظ کرامت بیماران زن در استفاده از پوشش اسلامی،که با حداقل امکانات و تدبیر مدیریتی قابل حل است، مورد بی‌توجهی قرار گرفته است؟
-با توجه به ردیف ۱ و ۲ موضوع آزمایشگاه‌ها،که بایستی خونگیری از بیماران مرد صرفا توسط پرسنل مرد و بیماران زن توسط پرسنل زن انجام شود، به رغم حضور نیروی کافی و وجوب رعایت اجرای قانون و احکام شرعی، چرا توجه لازم به این موضوع نمی‌شود؟
– به استناد بند(ه ) رادیولوژی، چرا ظرفیت‌سازی مطلوب به منظور مراجعه بیماران زن برای انجام سونوگرافی به پزشک خانم صورت نگرفته است؟
– چرا در اهتمام به بند ۲ معاینات دندانپزشکی، نه تنها هیچ اقدامی برتفکیک جنسیتی در پذیرش و معاینه بیماران توسط دانشجویان صورت نگرفته، بلکه حق رعایت این نکته از دانشجویان نیز سلب شده است؟
وضعیت اجرای طرح در استان چگونه است؟
تعدادی از شهروندان در تماس با روزنامه وقایع استان بیان داشتند که متاسفانه در حال حاضر متخصصان بیهوشی خانم تمایلی به کار کردن در بخش زنان و زایمان بیمارستان طالقانی ندارند و از این رو این موضوع سبب نقض قانون تصویب شده از سوی مسئولان این بیمارستان می شد و به ناچار آقایانی که تخصص بیهوشی داشته وارد این بخش می شوند. همین موضوع نارضایتی برخی از بیماران خانم را به دنبال داشته و اظهار دارند که در شرایط معذبی فرزندشان را به دنیا آورده اند. یکی از بیماران بستری شده در بیمارستان طالقانی اراک در این باره به وقایع استان می گــوید: نمی دانم چه دلیلی داشت که این بیمارستان متخصص بیهوشی خانم برای خانم های باردار نمی آورد. اغلب خانم ها در شرایطی که احساس شرم می کردند فرزندشان را به دنیا آوردند و همین موضوع روند زایمان را برای مان سخت تر و طولانی تر می کرد.
دکتر محمد جمالیان، رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک در گفتگو با وقایع استان در این باره بیان کرد: طرح انطباق تا آنجایی که امکانش وجود داشته باشد در مراکز و بیمارستان های اراک اجرا می گردد اما اجرای این طرح ۱۰۰ درصدی نیست.
وی افزود: به دلیل بحث حقوق شهروندی ممکن است این طرح اجرا نگردد، چرا که ممکن است یک خانم ترجیح دهد پزشک معالجش آقا و یا بالعکس باشد. اما در اقدامات پاراکلینیک و تزریقی به طور ۱۰۰ درصد این مساله رعایت می شود.
جمالیان با اشاره به نبود متخصص بیهوشی زنان در بیمارستان طالقانی تصریح کرد: فقط در این بیمارستان جراحی سزارین توسط متخصص بیهوشی آقا انجـام می شود و از آنجایی که بخش زنان بسیار حساس بوده لازم است امور تخصصی را یک فرد با تجربه انجام دهد که دلیل دیگری برای حضور متخصصان بیهوشی آقا در این بیمارستان وجود ندارد.
وی ادامه داد: در شهر اراک فقط در بخش متخصصان این طرح به طور کامل اجرا نمی شود و شاید دلیل آن نابرابر بودن تعداد زنان و مردان در حوزه های تخصصی باشد. البته جاذبه در آمدی هم موضوع بسیار حائز اهمیتی است که برخی پزشکان درآمدی را مطالبــه می کنند که متناسب برای حضورشان در مراکز معین باشد.
***
انطباق امور پزشکی با موازین شرع عبارت است از الزام به موازین اسلامی در ارائه خدمات پزشکی اصل ۴ قانون اساسی همه کارگزاران و نهادهای این کشور مکلف کرده که کلیه قوانین و مقررات و عملکردهای شان منطبق با ارزش ها و موازین اسلام باشد دراین راستا انطباق امور پزشکی با موازین شرع مطرح شد تا در عرصه طب که جان و روح انسان ها با آن سروکار دارد قوانین الهی ملاک قرار گیرد چه بسیارند بیمارانی که به دلیل حجب و حیا و التزام به رعایت موازین شرع مقدس و کمبود متخصصان همگن با عدم رعایت قوانین الهی در مراکز درمانی از مراجعه خودداری نموده و لطمات جبران ناپذیری به سلامت شان وارد می شود معضل اختلاط زنان و مردان در اتاق عمل ها بیشتر مشهود است در عمل های جراحی مشکل لمس و نگاه وجود دارد هرچند که شرایط ضرورت این مساله را رفع می کند ولی بهتر است که امکانات را چنان قرار داد تا مساله ضرورت حذف گردد.
در پایان لازم به ذکر است که مؤسسات پزشکی، کلیه مراکز پزشکی و وابسته به پزشکی نظیر بیمارستان، زایشگاه، آسایشگاه، آزمایشگاه، پلی‌کلینیک‌ها، مطب‌ پزشکان و داروخانه‌ها و محل کار سایر اقشار پزشکی و مؤسسات فیزیوتراپی و الکترو فیزیوتراپی، هیدروتراپی، آزمایشگاه های تشخیص و پژوهشی،‌درمانگاه، رادیولوژی، مراکز پزشکی هسته‌ ای، مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی ، بخش‌های تزریقات و پانسمان و یا هر تشکیلاتی که به هر نام‌ و عنوان با اجازه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایجاد شده یا خواهد شد (‌اعم از بخش دولتی – خصوصی و خیریه) و واحدهای مشابه در‌دانشگاه های علوم پزشکی و کلیه کارکنان فنی و اداری و خدماتی آنها مشمول این قانون می‌گردند.
آنچه نمی توان منکر شد درخواست بسیاری برای اجرای این طرح است و با توجه به اینکه اجرای آن الزام آور شده است باید دید واقعا چند درصد از مراکز درمانی در استان طرح انطباق را برای پرسنل خود اجرا می کنند و پایبند به این قانون هستند تا رضایت بیماران و البته پرسنل شان را توامان جلب نمایند؟