بـررسی استقبال گسترده مردم از فیلم ۵۰ کیلو آلبالو /شیرجه های نرفته گاهی کوفتگی های عجیبی به جا می‌گذارند

چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۵    شماره ۳۴۲

گروه فرهنگی- وقایع استان:

استقبال بی نظیر مخاطبان سینما از فیلم های سینمای کمدی چون «من سالوادور نیستم» و « ۵۰ کیلو آلبالو» در ماه های اخیر می تواند فرصت خوبی برای نگاه جامعه شناسی به این مسئله باشد اینکه چرا در جامعه ما گرایش به فیلم هایی که محتوای مناسبی ندارند و سرشار از شوخی های جنسی و سیاسی هستند اینقدر بالاست و مخاطب برای دیدن آن هزینه می کند.
این روزها فضای سینمای ایران به شکل گسترده ای نشان دهنده گرایش افکار عمومی به سمت و سوی خاصی است. یعنی در واقع گرایش به یکی از شیوه های طنز است که میتوان آن را “لوده بازی ” دانست. از طریق شناخت ماهیت این گرایش ها است که میتوان به رابطه ی میان گروه ها و طبقات مختلف اجتماع و هم چنین تعارض و تقابل سنتهای قدیم و جدید و تأثیری که بر رفتار گروه های مختلف اجتماع می گذارند پی برد. در واقع موفقیت این فیلم ها نشان دهنده ی عدم موفقیت اکثریت جامعه در داشتن درکی درستی از اوضاع حاکم بر اجتماع است.
ساده شروع کنیم همه ی انسان ها بخش هایی در وجودشان دارند که سرکوب شده اند و بخش هایی نیز هستند که تمدن اجازه بروز آنرا نمی دهد و آنها برای اینکه انسان های متمدنی باشند لازم است که آن را در خود سرکوب کنند، یکی از مهمترین بخش های سرکوب شده ی هر انسان متمدن هیجان و تمایل زیاد به شادی است، چون این رفتار باعث می شود انرژی زیادی از او تخلیه شود و بعد از آن احساس خوبی داشته باشد اما زندگی در شرایط متمددانه به هیچ وجه این اجازه را به او نمی دهد در نتیجه این غرایز در درون انسان اگر به شیوه مناسب ابراز و تخلیه نشود سرکوب خواهد شد و در موقعیت های دیگر این عامل خودش را نشان می دهد مانند گرایش زیاد به فیلم های بدون محتوا با صحنه های صرفا لوده و خنده آور لحظه ای، از طرفی میزان گرایش به فیلم های آبکی و لوده در جوامعی که نظرها از سوی افراد بسیار سرکوب می شود و افراد بسیار نگران صحبت های خود هستند در سینما بسیار زیاد است .
همچنین بسیاری از انسان ها بر اساس یک اصول اخلاقی رفتار می کنند که تایید طلبی نام دارد بطوریکه انسان کار خوب می کند و کار بد نمی کند به این دلیل که مورد توجه و تایید دیگران واقع شود و توسط دیگران طرد نشود، در اینجا نظر مردم مهم است نه درست و غلط بودن کار، که این مورد در جامع ما اهمیت زیادی دارد چرا که انسان ها کاری را انجام میدهند یا نمیدهند به اولین چیزی که فکر می کنند قضاوتی است که درباره ی آنها خواهد شد و از آنجا که این موضوع در سینما کاملا برداشته خواهد شد و ما صرفا چیزهایی را که دوست داریم از طریق یکی دیگر میبینیم و میشنویم با این فرافکنی قهرمانان بی سروته سینما را با لوده بازیهایشان را به درون خودمان درون افکنی میکنیم.
خوب به این قضایا نگاه کنیم در شرایطی که بسیاری اعتقاد دارند کیفیت سینمای ایران بخصوص طی چند سال اخیر ارتقای قابل توجهی پیدا کرده اما همچنان مخاطب ها علاقه بسیاری به فیلم های ژانر کمدی دارند؛ فیلم هایی که در اکثر مواقع کیفیت آنچنانی نداشته و با هر داستانی موفق به جذب چند میلیارد تومان می شوند.چرا؟ سینمای کمدی در حالت عادی باید به مسائل و معضلات جامعه اشاره میکند؛ ولی در طنز ممکن است مطالب به صورت تلخ گفته شود و بیننده و تماشاگر را به فکر وادار کند ولی کمدی اینطور نیست یعنی کمدی اصولا معنایی خاصی در ایران با خود حمل نمیکند و صرفا قصدش افزایش فروش و خنداندن مخاطبین اس.
نتیجه کلی آنکه سرکوب یا مخفی‌کردن هیجانات خیلی ساده در جامعه که ممنوع شده اند را هرگز نباید نادیده گرفت. چون هر چه هیجانات را پس بزنیم و در برابرشان از مکانیزم دفاعی سرکوبی یا واپس‌زنی استفاده کنیم، آنها در جایی دیگر و به صورت مشکلی شدیدتر نمایان می‌شود که در اغلب موارد هم قابل کنترل نخواهد بود و موجب بروز مشکلات روانی متعددی در جامعه شود و یا جامعه را با سندروم به نام تمایل به لوده بازی و استفاده از الفاظ رکیک و هزاران جور دیگر خودش را در جامعه نشان خواهد داد. بنابراین وقتی در جامعه ای شاد به اندازه کافی فرد جا برای ابراز احساسات اجتماعی و شادی در دست دارد دلیلی ندارد که به سینمای بی محتوا و لوده روی بیاورد.