روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۶ شماره ۷۶۱
بخش سی و پنجم
یوسف نیکفام
نویسنده و پژوهشگر
در صفحۀ ۴ شماره ۳۱۵روزنامۀ وقایع اتفاقیه چاپ شده در روز پنجشنبه شانزدهم جمادی الثانی ۱۲۷۳ هجری قمری دربارۀ چگونگی پرداخت مالیات در برخی از ولایات و عراق(اراک) چنین آمده است:«… دیگر اینکه حکم صادر شود که عربستان و کردستان و عراق که همیشه مالیات خود را ریال می دادند باز هم ریال بدهند که به خزانۀ عامره آورده و به مردم داده شود. اگر بعد از این اشرفی بیاورند مقبول نخواهد شد تا میان مردم ریال بسیار شود و صرف آن کم گردد.» در صفحۀ ۵ شمارۀ ۳۳۹ چاپ شده در روز پنجشنبه هشتم ذیحجه ۱۲۷۳ هجری قمری دربارۀ اخبار حکومتی عراق(اراک) و اقدامات میرزا حسن خانِ حاکم چنین درج شده است:«از قراری که در روزنامۀ عراق نوشته اند امور آن ولایت از حسن مراقبت مقرب الخاقان میرزا حسن خان حاکم عراق قرین انتظام است و اهالی آن ولایت آسوده خاطر به دعاگویی وجود فایض الجود اقدس همایون شاهنشاهی خلدالله ملکه و سلطانه اشتغال دارند به جهت سرمای شدیدی که در اوایل این سال در بعضی بلوکات عراق اتفاق افتاده به باغات و میوه جات ضرر رسانده بود رعایای آنجاها متفرق و پریشان شده بودند مقرب الخاقان مشارالیه آنها را جمع آوری کرده و به عواطف اولیای دولت جاوید مدت علیه امیدواری داده مشغول رعیتی خود می باشند. دیگر نوشته اند که خلعت مهر طلعت همایون که به افتخار مقرب الخاقان میرزا حسن خان مرحمت شده بود به آن ولایت پرتو وصول افکنده مقرب الخاقان مشارالیه با اهالی و اعیان و اشراف ولایت تا دو فرسخ به استقبال شتافته لوازم توقیر و احترام خلعت مبارک را به عمل آورده زیب بر و دوش مفاخرت و مباهات خود نموده به سلطان آباد مراجعت کرده در دیوانخانه دولتی فرمان مهر لمعان همایون را که مبنی بر التفات خاطر ملوکانه در حق مقرب الخاقان مشارالیه و اهالی آن ولایت بود در آن مجلس قرائت و ادای خطبه به نام سرکار اقدس همایون و اختتام به دعای بقای دولت و ازدیاد شوکت روزافزون شده اهل مجلس اظهار شکرگزاری کرده صرف شربت و شیرینی نمودند. دیگر نوشته اند فوج بهادران که از سفر عربستان مراجعت کرده بودند وارد سلطان آباد شده مقرب الخاقان میرزا حسن خان در کنار نهر خارج دروازه آنها را منزل داده و آحاد و افراد آنها را احوال پرسی نموده و برنج و روغن و نان و گوشت داده دو روز ضیافت خوب نمود. بعد از دو روز که از رنج راه آسوده شدند روانۀ دربار معدلت مدار همایون گردیدند…»
در صفحۀ ۵ شمارۀ ۳۴۱ چاپ شده در روز پنجشنبه بیست و دوم ذیحجه همان سال دربارۀ وضعیت رعایا و نظم در خدامت دیوانی و رسیدگی به رعایا چنین آمده است: «از قراری که در روزنامۀ عراق نوشته اند امور آن ولایت از هر حیثیت منتظم و رعایا و برایا به رفاه حال و فراغت بال به کار و شغل و رعیتی خود و دعاگویی ذات بی همال اقدس همایون شاهنشاهی مشغول اند. مقرب الخاقان میرزا حسن خان حاکم عراق در نظم ولایت و رفاه حال رعیت و انجام خدمات دیوانی و رسیدگی به عرض و داد رعایا کمال مراقبت و مواظبت را به عمل می آورد و به حکام و کدخدایان و مباشرین بلوکات قدغن اکید نموده است که با رعایا به طور خوب سلوک نمایند و اگر کسی از مباشرین نسبت به رعیتی تعدی و بی حسابی نماید مستوجب مواخذه و ترجمان خواهد بود از این رهگذر رعایا آسوده خاطر سرگرم رعیتی خود هستند.»
