بازخوانی وقایع سلطان آباد (اراک) در روزنامه وقایع اتفاقیه

دوشنبه ۱ خرداد ۹۶ شماره ۵۹۲
***
یوسف نیکفام
نویسنده و پژوهشگر
***
بخش ششم
شمارۀ نوزدهم، پنجشنبه دوازدهم شعبان ۱۲۶۷ قمری
در شمارۀ نوزدهم هفته نامه وقایع اتفاقیه چاپ شده در روز پنجشنبه دوازدهم شعبان ۱۲۶۷ قمری، دربارۀ سفر ناصرالدین شاه به سلطان آباد در صفحۀ اول چنین درج شده است:«موافق خبر آخر که از اردوی همایون رسید اعلیحضرت شاهنشاهی در سلطان آباد تشریف دارند و از آنجا چنانکه در روزنامه هفتۀ گذشته نوشته شده بود بنا دارند که به دارالسرور بروجرد حرکت فرمایند و بعد از چند روز توقف در آنجا به دارالسلطنه اصفهان تشریف فرما شوند.»
***
ناصرالدین شاه قاجار سه سفر به سلطان آباد داشته است. نگارنده در کتاب «سفر شاهان به اراک» به چگونگی این سفرها پرداخته است. خبر مندرج در این شماره از وقایع اتفاقیه به سفر اول او در سال ۱۲۶۷ هجری قمری(۱۲۳۰ خورشیدی) اشاره دارد. موکب شاهنشاهی در دوازدهم شعبان(خردادماه ۱۲۳۰) وارد سلطان آباد می شود. مسافرت شاه به منظور رفع غائله ای در اصفهان بوده است. محمدحسین خان خلج به نیابت از غلامحسین خان سپهدار به اصفهان فرستاده شده بوده تا اوضاع شهر را سروسامانی بدهد که خود او باعث آشفتگی بیشتر در شهر می شود و حتی به قتل می رسد. مسیر حرکت شاه از طهران به سمت قزوین، سلطان آباد، بروجرد و اصفهان بوده است. در این سفر، امیرکبیر نیز همراه شاه بوده است. رضا وکیلی تبریزی دربارۀ همراهی امیرکبیر با شاه می-نویسد:«…در واقع در اصفهان بود که اساس انهدام و اعدام امیر اتابک ریخته شد. در آن سفر، اردوی همایونی از خاک عراق عبور کرد، در ورود به فراهان، روزی امیرکبیر از اردو با جمعی سواره به هزاوه رفت و به خانۀ پدری وارد شد و قدری گردش کرد، بعد از تأمل بسیار، در آن حیاط روستایی که یک سمت آن عمارت بود بر روی سکوی گلی نشست و قلیان خواست، عبدالحسین خان قلیان آورد. مدتی به تفکر فرو رفت و با احدی حرف نزد، تا بعد از ساعتی برخاسته سوار شد و به اردو مراجعت کردند…» (تاریخ عراق(سلطان-آباد عراق، اراک)، به کوشش محمد مددی، ص ۱۳۲)