چهارشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۹  شماره ۱۳۹۱

گفتگوی وقایع استان با ایمان ملک پور نمایشنامه نویس تئاتر استان به بهانه حضور در جشنواره فجر

آشپزخانه در جشنواره

مریم رسولی

ایمان ملک پور فعالیت های هنری خود را با تحصیل در رشته گرافیک آغاز کرد؛ وی موفقیت هایی در زمینه های کارگردانی تئاتر، بازیگری، نویسندگی، طراحی صحنه و موسیقی در کارنامه خود دارد. ملک پور از سال ۸۳ بـه صورت حرفه ای کار تئاتر را با کار بازیگری شروع کرد و در این مدت توانایی هایی خود را در نمایشنامه نویسی و کارگردانی نیز محک زده است. آخرین اثر وی که تجربه ای موفق در نمایشنامه نویسی است توانست به جشنواره فجر راه پیدا کند، به همین بهانه وقایع استان با این هنرمند اراکی به گفتگو پرداخته است.
آقای ملک پور! چگونه وارد عرصه تئاتر شدید؟
من کار تئاتر را با نمایش های کوتاه آغاز کردم، در طی سال های فعالیتم در جشنواره تئاتر صحنه استان مرکزی موفق به کسب رتبه های برتر شدم و در زمینه های نمایشنامه نویسی،کارگردانی و بازیگری تئاتر کودک نیز فعالیت هایی داشته ام.
نمایشنامه های شما بیشتر فضاهای خانوادگی بوده و به معضلات خانواده می پردازد، آشپزخانه هم به همین شکل است؟
اکثر کارهای من پیرامون مسائل اجتماعی و خانوادگی بوده و اکثر کارهای من به این مقوله می پردازد و مشکلات اجتماعی را دست مایه قرار می دهد اما علاقه اصلی من در نمایش بیشتر کار کودک است و خوشبختانه تا به حال توانسته ام همه این متون را در فضاهای متفاوت تجربه کنم. حدود سه الی چهار سال است که شروع به نوشتن متن نمایشنامه آشپزخانه کردم، پس از طی چند سال کار و ویرایش امسال تصمیم گرفتم این کار را به جشنواره ارسال کنم که خوشبختانه آنجا هم مورد استقبال قرار گرفت و بین متن های ارسالی منتخب شد و بین ۷ کار برگزیده و نامزد بخش نمایش نامه نویسی شد. این کار در مرحله اول به لحاظ فنی برای خودم قابل توجه بود و اینکه متن پذیرفته شده و مورد توجه قرار گرفته نشان می داد این متن از استاندارد های اصول نوسندگی پیـروی می کند اما در خصوص خود اثر، نمایشنامه آشپزخانه پیرامون معضل اعتیاد است و آنچه که در این اثر حائز اهمیت بوده قصه نمایش است که در بستر معماهایی که در یک کارگاه مواد مخدر شیشه (که اصطلاحا به این کارگاه ها آشپزخانه گفته می شود) اتفاق می افتد. طرح این نمایش از قصه پیروی می کند و با استفاده از عنصر قصه گویی و روایت شخصیت های نمایشنامه، معماهایی در ابتدای نمایشنامه طرح شده که همین موضوع مخاطب را جذب اثر کرده به طوری که تماشاگر نمایش دوست دارد بداند این اتفاقات چگونه رقم خورده است.
نظر شما در خصوص اینکه نمایشنامه نویسی زیرساختی ترین کار تئاتر محسوب می شود چیست؟
اصلی ترین وجه یک اثر در وحله اول نمایشنــامه می باشد. تئاتری که روی صحنه می رود اگر دارای نمایشنامه ضعیفی باشد حتی با کارگردان و بازیگرانی خوب نیز موفقیتی نخواهد داشت در یک کار ممکن است نامناسب بودن متن انرژی و هدفمندی یک گروه را تحت شعاع قرار دهد و باعث کاهش جذابیت های دراماتیکی اثر شده و در نتیجه نمایش برای مخاطب جذابیتی نداشته باشد.
بنظر شما نمایشنامه نویسی چقدر از فضاهای اسطوره ای و آیینی گذشته فاصله گرفته و به ادبیات دراماتیک نزدیک شده است؟ در این میان آیا کسانی که سعی در فاصله گرفتن از فضاهای اسطوره ای داشتند محدود به یک ژانر رئالیستی در تئاتر نشده اند؟
در خصوص پاسخ به این سوال نمی توان یک وجهی به موضوع پرداخت چراکه جامعه متشکل از افراد متفاوت بوده و کسانی هم که مشغول به کار تئاتر هستند، با افکار و اندیشه های متفاوتی فعالیت می کنند به عقیده من نمی توان گفت که کار تئاتر صرفا در بستر رئال انجام شود ولی اینکه یک فرد صرفا در یک زمینه فعالیت می کند به ریشه های فکری وی بــاز می گردد، آنچه که در جامعه فعلی ما مشخص است تمام گونه ها و ژانر های مختلف نمایش برای رده های سنی بزرگسالان، کودکان و نوجوان همگی از فقر هنری شدیدی رنج می برند، همچنین در جامعه ما به نسبت جمعیت موجود، مقوله تئاتر در سبد فرهنگی خانواده ها وجود ندارد پس مشخصا هر فرد، هرگونه ای از تئاتر را که تماشا می کند، قابل احترام می باشد.
بنظر شما تئاتر در فرهنگ یک جامعه و جلوگیری از آسیب های اجتماعی چه تاثیری دارد؟
اصلی ترین هدف تئاتر بعد از رفتن بر روی صحنه فرهنگ سازی جامعه است چراکه هر اثر دارای یک اندیشه است که بر روی افکار مخاطبین اثرگذار خواهد بود و همچنین به دلیل بی واسطه بودن حس بین بازیگر و مخاطب و آنچه که مخاطب از تئاتر دریافت می کند، عمیق ترین حالات حسی انسان را تشکیل می شود ولی آنچه که مشخص است دریافت های ما به عنوان مخاطب از یک اثر نمایشی است که می تواند در زندگی ما راه گشا باشد. تئاترهایی که در بستر آسیب های اجتماعی قصه هایی را روایت می کنند قطعا مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهند و در فرهنگ سازی موثر هستند، در کشورهای دیگر مباحثی تحت عنوان تئاترهای تعلیمی و تربیتی وجود دارند و مباحث آموزشی در تئاتر به اجرا درمی آید، پس قاعدتا تئاتر یکی از اساسی ترین عناصر فرهنگ یک کشور می تواند باشد.
به نظر شما چرا کارگاه های نمایشنامه نویسی کمتری در مقایسه با کارگاه های بازیگری تئاتر وجود دارد؟
ذات بشر بیشتر به سمت دیده شدن است مثل آنچه که ما درحال حاضر در فضای مجازی می بینیم و قاعدتا در بخش تئاتر عنصری که بیشتر دیده می شود بازیگری بوده و یکی از معضلاتی که تئاتر از آن رنج می برد بخش نمایش نامه است که متاسفانه در شهر اراک هم این موضوع دیده می شود و این موضوع نیاز به فرهنگ سازی دارد و باید در آن برنامه ریزی کلان و اصولی صورت گیرد، در شهر می بینیم که به ساده ترین شکل ممکن به جنگ شبانه می پردازند و ویترینی ارائه می شوند و متاسفانه نگاه عمیقی به این موضوع وجود ندارد.
شما چه پیشنهاد هایی برای اینکه شناسایی استعداد ها در میان علاقه مندان بــه نمایشنامه نویسی دارید؟
علاقه مندان به نمایشنامه نویسی ابتدا باید حوزه مطالعاتی خود را گسترده و تقویت کنند که خوشبختانه کتاب های بسیار خوبی در این زمینه وجود دارد و روشی هم که به تازگی ایجاد شده نویسندگی گروهی است که علاقه مندان می توانند به جنبه های مختلف یک ایده بپردازند، البته نویسندگی گروهی مستلزم این است که تمامی افراد گروه با مسیرهای نویسندگی آشنا بوده و در اتاق فکر به صورت جمعی به یک ایده پرداخته و آن را به متن تبدیل کنند.
حرف آخر؟
از همه عزیزانی که این مصاحبه را می خوانند، خواستارم از تئاترهایی که اجرا می شود به خصوص تئاتر کودک و نوجوان، استقبال به عمل بیاورند و نیز از مسئولین و بانیان هنری این شهر در خواست می کنم دقایقی وقت بگذارند و به هنــرمندان اراکی لحظه ای فکر کنند.