شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۸   شماره ۱۲۴۳

گفتگو با درون

سجاد مولوی. رییس شاخه دانشجویی انجمن روانشناسی مثبت ایران

بیش از دو هفته است که کرونا با گذر از چین، انبوهی از کشورها را درگیر خودش کرده و باعث نگرانی تمام جهان شده است. نگرانی و اضطراب عمده‌ی مردم بالاخص در کشور ما از ناشناخته بودن این بیماری ناشی می شود. ناشناخته بودن، همه گیر بودن، شدت شیوع، نداشتن درمان و داروی قطعی از عواملی هستند که این ویروس را وحشتناک‌تر کرده است.
ضعف یا کارکرد نامناسب سیستم ایمنی بدن جدای از کمبود ویتامین و مواد مغذی موجود در آن، به بهداشت روانی انسان نیز وابستگی شدیدی دارد به طوری که استرس بیش از حد یکی از عومل مهمی است که باعث تضعیف شدید سیستم ایمنی بدن می‌شود و به تبع آن فرد در معرض خطر را به بیمار کرونایی تبدیل می‌کند. بنابر آمار موجود بین ۶۰ تا ۹۰ درصد بیماری‌ها مستقیما بر اثر استرس ایجاد یا تشدید می‌شوند که خود گویای نقش غیر قابل انکار «استرس» در سلامت یا بیماری افراد جامعه است.
باید بدانیم که انسان به طور طبیعی از خطرات جدید، به علت ناشناخته بودن، ترس بیشتری دارد و در خصوص بیماری کرونا هم دقیقا همین وضع و حالت بر جامعه‌ی ما مستولی گردیده است. به همه‌ی این ها، آمار ضد و نقیض مبتلایان و تلفات جانی، بمباران خبری رسانه‌های داخلی و خارجی و شهر آشوب فضای مجازی را نیز باید اضافه کرد که هر کدام از این موارد نقش به سزایی در افزایش تنش و استرس در بطن جامعه دارند.
همانطور که پیش‌تر گفته شد استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود و ما را آسیب پذیرتر می‌کند؛ بنابر این ما باید ترس، اضطراب و نگرانی خود را بهتر درک کنیم و در صدد مقابله با آن باشیم چراکه احساس ترس و اضطراب برآیند طبیعی مواجه با کرونا ویروس به عنوان یک عامل طبیعیِ ناشناخته است.
طبق مفاهیم روانشناسی، ترس احساسی معمولاً ناخوشایند اما طبیعی است که در واکنش به خطراتِ واقعی مانند همین بیماری کرونا ایجاد می‌شود. این احساس از سازوکارهای بقا است و معمولاً در پاسخ به یک محرک منفی خاص روی می‌دهد؛ اما استرس همان احساس ناخوشایندی است که در نتیجه کنترل نداشتن بر شرایط در ما ایجاد می‌شود و اگر مدیریت نشود می‌تواند مشکلاتی جدی برای سلامتی و شغل ما به همراه داشته باشد.
حال باید چه کرد؟
یکی از مفید ترین کارهایی که در این اوضاع می‌توان انجام داد اتکا به منابع، دستور العمل‌های بهداشتی و آمار رسانه‌های رسمی و سازمان بهداشت جهانی است چراکه این امر جامعه را از شـایعات، غرض ورزی‌ها و تجویزهای غیر متخصصانه افراد فرصت طلب و همچنین بازی‌های رسانه‌ای در امان خواهد داشت.
همه‌ی ما باید ضمن حفظ آرامش خود، با رعایت دستورالعمل های بهداشتی و همچنین اقدامات حفاظتی و احتیاطی نقش خود را برای جلوگیری از گسترش این ویروس انجام دهیم و تا حد امکان از زیاده روی در پیگیری مسائل منفی و استرس‌زا و نشر اخبار مایوس کننده خودداری کرده و بدانیم که نشر شایعات به پیش‌گیری از همه گیر شدن کرونا کمکی نمی کند بلکه فضا را ملتهب کرده و چرخه ی استرس و نگرانی را با شدت بیش‌تری به حرکت در می‌آورد.
این در حالی است که محققان بسیاری در کشورهای مختلف در حال تحقیق روی این ویروس هستند تا راه درمان آن را بیایند؛ بهتر است به کار و تلاش آن ها اعتماد کنیم.
علم روانشناسی نکات زیادی را در خصوص مقابله با استرس مطرح می‌کند که با یک جست و جوی ساده در گوگل می توانید به آن ها دست پیدا کنید. در کنار همه‌‌ی آن نکاتی که علم روانشناسی می‌گوید، شما می‌توانید از مهارت‌های مقابله با استرس منحصر به فرد خودتان استفاده کنید. هر کس در جهان درونی خودش راهی برای آرام کردن خود دارد، شاید گفتگوی درونی، شاید تکنیک‌های ریلکسیشن، شاید استمداد و توکل و شاید ورزش و یا هر چیز دیگری که می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد و منحصر به فرد تا «من» هایمان را آرام کند.
دوستان، به این نکته توجه داشته باشید که در طول تاریخ، هراز چند گاهی، بیماری یا بلایی مانند طاعون، ابولا و بیماری هایی از این دست در جهان شایع شده‌اند و کرونا هم یکی از آن‌هاست. من اطمینان دارم که ما با یافتن راه‌هایی برای مهار این ویروس، همانطور که قبلا با چنین چالش هایی پنجه در پنجه شده‌ایم، پیروز خواهیم شد؛ فقط کافی است نقش خودمان را در آرام بودن، امید داشتن، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و ملتهب‌تر نکردن فضای جامعه به خوبی ایفا کنیم و به یاد داشته باشیم که کرونا ویروس شاید یک یادآوری است که آن چیزی که یکی از ما را تهدید کند، تهدیدی برای همه است. چو عضوی به در آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار.