روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
با توجه به شرایط متغیر و پیچیده جهانی، پیشرفت علوم و فنّاوری، برنامه‌های دشمنان برای ضربه زدن به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به دلیل از بین رفتن منافعشان، توسعه اطلاعاتی در کشور امری اجتناب ناپذیر و یکی از اهداف راهبردی تلقی گردید. توسعه اطلاعاتی، سرعت و دقت تصمیم‌گیری و قدرت عمل مسئولین را افزایش می‌دهد و منجر به امنیت ملی و ثبات سیاسی ـ اجتماعی در کشور می‌گردد.
نیروی انسانی کارآمد و توانمند عامل اصلی توسعه در نظام اطلاعاتی است. از طریق این عامل مهم می‌توان اهداف را محقق نمود. به منظور تحقق اهداف، توانمندی‌های نیروی انسانی باید متناسب با انتظارات نظام اطلاعاتی باشد.
در بین جنگ‌افزارهای نوین، سلاحها و فنآوری میکروبی بیشتر از سایرین مورد توجه تشکلهای تروریستی و تروریست دولتی ابرقدرتها قرار گرفته است.
بر اساس تعریف پلیس بین الملل بیوتروریسم عبارت است از منتشر کردن عوامل بیولوژیکی یا سمی با هدف کشتن یا آسیب رساندن به انسانها، حیوانات و گیاهان با قصد و نیت قبلی و به منظور وحشت‌آفرینی، تهدید و وادار ساختن یک دولت یا گروهی از مردم به انجام عملی یا برآورده کردن خواستهای سیاسی یا اجتماعی.
آنچه مسلم است اینکه آمادگی وپاسخ دهی به حوادث بیوتروریستی، بخشی ازآمادگیهایی است که مدیریت بهداشتی هر کشور برای شرایط اضطراری لازم است کسب نماید وتسهیلات لازم برای آن نیز درقالب مدیریت شرایط اضطراری پیش بینی گردد. در این راستا مصاحبه ای انجام داده ایم با اولین دانش آموخته ارشد رشته مدیریت مقابله با بیوتروریسم در اورژانس که در ذیل می آید.
بهروز غلامی ۳۳ ساله و مسئول واحد نظارت و کنترل کیفی اورژانس ۱۱۵ استان مرکزی است که حدود ۱۰ سال در مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان مرکزی مشغول انجام وظیفه بوده است.
آقای غلامی چگونه با این رشته آشنا شدید؟
از حدود ۲ سال پیش و با پیشنهاد یکی از دوستانم در مورد این رشته شروع به کسب اطلاعات کردم که با توجه به جدید بودن این رشته در ایران و اینکه ما سومین کشور برگزار کننده این رشته در دنیا هستیم و به جهت نوع ارتباط این رشته با مباحث مدیریت بحران و فوریت پزشکی برایم بسیار جالب بود بگونه ای که پس از قبولی در کنکور و مصاحبه نسبتا سختی که این رشته داشت در آن پذیرفته شدم و بعد از شروع تحصیلم تازه به اهمیت رشته تحصیلیم پی بردم.
راجع به مقوله بیوتروریسم و رشته تحصیلی تان کمی بیشتر صحبت بکنید؟
بیوتروریسم در تعریف ساده استفاده از عوامل بیولوژیک یا فرآورده های آنها بر علیه اهداف مورد نظر است که عوامل بیولوژیک نیز به مجموع میکروارگانیسم‌ها (اعم از باکتری، ویروس، قارچ و انگل) گیاهان، جانوران و یا فراورده‌های آنان، موجودات تراریخته و مواد صناعی که عملکرد عوامل زیستی را تقلید می‌کنند، عوامل زیستی (بیولوژیک) گفته می‌شود. با این تعریف به گستردگی قلمرو این رشته و نیاز هر کشوری به آموختن مدیریت حوادث زیستی پی خواهیم برد.
گاهی ما شاهد تهدیدات بیولوژیک هستیم که هر گونه به خطر انداختن نیروی انسانی، منابع طبیعی، زنجیره غذایی و تجهیزات، توسط عوامل بیولوژیک یا فرآورده های حاصل از آنها، تهدید بیولوژیک، محسوب می شود. که استفاده از همین عوامل بیولوژیک تهدید کننده در فرایند جنگ جنگ بیولوژیک نام دارد و اکثر کشورهای استعمارگر دنیا بصورت مقطعی در کشورهای هدف خود مواردی از تهدیدات و یا جنگ بیولوژیک را اجرا کرده اند.
راجع به ویژگیهای عوامل بیولوژیک توضیح می دهید؟
بر اساس یک قانون نانوشته خصمانه کلیه اقدامات بیوتروریستی بر مبنای استفاده از عواملی با ویژگیهای ذیل تعریف شده اند:
-عامل از اثر واگیری بسیار بالا برخوردار بوده و قادر باشد سریعاً توسعه و انتشار یابد.
-عوامل بیولوژیک مورد استفاده بتواند در حداقل تعداد (دوز کم) بیماری را ایجاد نماید.
-مدت دوره کمون آنها کوتاه و قابل پیش بینی نباشند.
-عامل باید غیر قابل تشخیص، یا غیر قابل شناسایی باشد یا اینکه تشخیص به سختی انجام شود.
-جمعیت مورد هدف بشکل طبیعی فاقد ایمنی بر علیه عامل بکار رونده باشند.
-مهاجم استفاده کننده از عوامل، بایستی برای حفظ نیروهای خود در مقابل عامل، دارای یک حفاظت کامل و سری باشد.
-عامل پس از انتشار در محیط تا رسیدن به هدف تحت هر گونه شرایطی که منتشر می شود بایستی موجودیت و حیات و زندگی خود را حفظ کند و زنده باقی بماند.
-عامل بایستی از مقاومت بالایی برخوردار باشد و در شرایط تولید، ذخیره و مهمات، شرایط جدی و در طول حمل و نقل ثابت و مقاوم باقی بماند.
– عامل از لحاظ ژنتیکی پایدار باشد.
-عامل بایستی براحتی قابل انتشار بوده و تحت فشار کمی قرار بگیرد و سریعاً منطقه را مورد حمله قرار دهد و به سرعت اثر خود را ایجاد کند، زیرا عامل صرفاً مدت کوتاهی زنده خواهد ماند.
– روش درمانی مناسبی برای عوامل بکار رفته وجود نداشته باشد (نظیر ویروسها). همچنین مسئله پیشگیری با واکسن یا دارو هم در مورد عامل بکارگیری مطرح نباشد.
که اگر تمامی این ویژگیها را در کنار هزینه بسیار کم استفاده از این سلاحها (بگونه ای که در سال ۱۹۶۹ هزینه تولید سلاحهای متعارف حدود ۲۰۰۰ دلار، سلاح اتمی ۸۰۰ دلار، سلاحهای شیمیائی ۶۰۰ دلار و سلاحهای میکروبی ۱ دلار تخمین زده شده است)، سرعت پخش، توان سرایت بالا و امکانات بسیار کم برای تولید و تکثر آنها قرار دهیم بیشتر به اهمیت و خطرات احتمالی آن پی خواهیم برد.
با وجود این مباحث برای من جالب است که تعداد زیادی از مردم و مسئولین کشور ما هنوز راجع به این مباحث اطلاعات چندانی ندارند و این در حالی است که ما در تک تک ثانیه های کار، زندگی و تفریح و خواب و خوراکمان با این دانش و نتایج این عوامل درگیر هستیم و در مباحث پزشکی که دیگر اوضاع واقعا قابل تامل است.
آیا کشور ما نیز با حوادث و تهدیدات بیولوژیک روبرو بوده است؟
پاسخ این سوال را باید از مراجع ذی صلاح گرفت ولی در کشوری مانند ایران با دشمنان قسم خورده ای مانند کشور جعلی و فاسد صهیونیستی اسرائیل حتما چنین مواردی وجود داشته و از این پس هم خواهد داشت مثلا در جنگ ایران و عراق ما شاهد گوشه ای از این گونه موارد بودیم.
به نظر شما بهترین کار برای مقابله با تهدیدات بیولوژیک چیست؟
به نظر بنده مهمترین مسئله افزایش علم و آگاهی مردم و مسئولین و برخورد منطقی و خالی از افراط و تفریط با این موضوع است مثل کاری که شروع شده است در زمینه ایجاد رشته مدیریت مقابله با بیوتروریسم، ایجاد دبیرخانه مقابله با تهدیدات بیولوژیک و یا بخش تهدیدات زیستی سازمان پدافند غیر عامل و قرارگاه پدافند زیستی شفا و نیز ایجاد بستر جهت انجام تحقیقات کاربردی در این زمینه و افزایش معلومات مردم و مسئولین و برگزاری مانورهای دقیق و علمی و تهیه ابزار و وسایل لازم در این زمینه برای کشور ما بسیار مهم و حیاتی است.
آیا خود شما نیز در این زمینه فعالیت خاصی داشته اید؟
باکمک اساتید و دوستانم سعی در تدوین اولین دستورالعمل کاربردی نحوه مواجهه مراکز فوریت پزشکی با بیماران عفونی خاص از لحظه تماس تا گندزدایی و ۱۰-۱۰ شدن مجدد کد و پرسنل جهت انجام ماموریت را داریم که تقریبا طرح در حال اتمام است و در یک مطالعه نیز به بررسی میزان آمادگی مراکز در برابر ایبولا پرداخیتم که هنوز نتایج آن چاپ نشده است.
گروه اجتماعی- وقایع استان
شماره ۳۱۰ تاریخ ۱۳۹۴/۰۷/۱۱
