روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
پنجشنبه ۱۹ مرداد ۹۶ شماره ۶۵۱
***
وقایع استان
فرشته غلامی
***
«یک قاشق سر خالی زنجبیل را در آب جوش بریزید و پس از یک ربع آن را صاف کنید اگر همراه با آن دارچین هم استفاده کنید شاهد لاغری بیشتری هستید»، این را گفت و دو تا پاکت کوچک را درون کیسه ای گذاشت و به دست مشتری داد و پولش را گرفت.
چه بخواهیم و چه نخواهیم این روزها تب استفاده از داروهای گیاهی و دمنوش ها در جامعه بالاگرفته و به دنبال آن عطاری ها که غالب آنها از کمترین اطلاعاتی هم برخوردار نیستند، وقتی که بازار خود را گرم دیدند رشد قارچ گونه ای در سطح شهر پیدا کردند و با تبلیغات وسوسه انگیز و گاها دروغین مشتری های ثابت و پر و پا قرصی برای خود فراهم کرده اند. اکنون دمنوش های گیاهی و میوه ای مورد استقبال بسیاری از خانواده ها قرار گرفته، تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه آن را جایگزین چای کرده‌اند و بعضی هم به خاطر آن که به اطرافیان ثابت کنند آدم شیک و باکلاسی هستند، جعبه آن را روی میز کارشان می‌گذارند یا برای پذیرایی استفاده می‌کنند.
گویی در سال های اخیر فرهنگ استفاده از دمنوش های گیاهی در میان ایرانیان رشد کرده و حالا دیگر می توان انواع مختلفی از این دمنوش ها را نه تنها در عطاری ها که در خانه و کافی شاپ ها به عنوان یک گزینه محبوب پیدا کرد.
در ایران و بسیاری از کشورها مردم تمایل بسیار زیادی به استفاده از دمنوش‌ها با رنگ‌ها و طعم‌های مختلف دارند. احساس آرامش و لذت پس از نوشیدن این دمنوش‌ها از موارد تمایل مردم به استفاده از آن‌هاست، اما به‌جز چای معمولی چای‌های گیاهی دیگری هم هستند که جنبه دارویی دارند و خواص آنها درمان بیماری‌های متعددی را موجب می‌شوند. دلایل زیادی وجود دارد که افراد از یک فنجان چای داغ لذت می برند. در دست گرفتن یک لیوان چای داغ آرامش‌بخش است و مزه مزه کردن چای یک راه عالی برای رسیدن به آرامش است و مهم‌تر اینکه پس از گذراندن یک روز پراسترس بهترین معجون برای رفع خستگی و تجدیدقوای جسمی است.
اما این روزها که بسیاری از افراد از چاقی رنج می برند و تمایل دارند تا اندام خود را به تناسب برسانند یکی از مشتریان و طرفداران پر و پاقرص این دمنوش ها هستند، بگذریم از اینکه بسیاری با انواع تبلیغات رنگارنگ و برندهای گوناگون سعی در فریب افراد دارند و دمنوش هایی را برای لاغری روانه بازار می کنند و وعده صد در صدی می دهند افرادی هم که راه های بسیاری را برای کاهش وزن امتحان کرده اند گاه تصمیم می گیرند یکی از این دو راه را انتخاب کنند: یا به صورت جدی ورزش کنند یا اینکه رژیم بگیرند یا شاید هم هر دو را باهم انجام دهند. ما همیشه در مورد ورزش کردن یک عقیده‌ی ثابت داشته‌ایم این که هر چه بیشتر ورزش کنیم می‌توانیم بیشتر بخوریم و در عین حال لاغر هم می‌شویم! این عقیده‌ای است که در طول عمرمان توسط مربیان تناسب اندام، افراد مشهور، تولیدکنندگان غذا و نوشیدنی و حتی پزشکان در ذهن ما تلقین شده است. عضویت باشگاه‌ها، لوازم تناسب اندام، نوشیدنی‌های ورزشی و ویدیوهای آموزشی بی‌شماری برای افزایش فروش، همین قول را به مردم می‌دهند. در مورد این عقیده یک مشکل بزرگ وجود دارداین فکر نه تنها کاملا اشتباه است، بلکه تمام تلاش ما برای مبارزه با چاقی را به بیراهه می‌برد.
این در حالی است که از سال ۱۹۸۰ تاکنون، میزان شیوع چاقی در جهان دو برابر شده است و بر اساس گزارش سازمان سلامت جهانی، ۱۳ درصد از کل جمعیت جهان چاق محسوب می‌شوند. آمار چاقی در ایران نیز بسیار بالاست طبق رده‌بندی مجله‌ی فوربس ایران در زمینه چاقی رتبه هفتاد و هفتم را در جهان دارد و حدود ۵۳ درصد از مردم ایران از اضافه وزن رنج می‌برند. همین آمار کافی است تا نشان دهد هنگامی که بیش از نیمی از جمعیت ایران به سمت چاقی رفته اند، روش های عجیب و غریبی هم برای رهایی از آن پیدا کنند. یکی از راه ها استفاده از این دمنوش های لاغری است که چندین سالی در کشور بسیار باب شده است.
دمنوش های لاغری در بدن چگونه عمل می کنند؟
انواع نوشیدنی‌های حاوی کافئین و پلی‌فنول‌ها مانند چای سبز، سیاه یا قهوه، جزو نوشیدنی‌های مدرنی محسوب می‌شوند که دفع آب از بدن را افزایش می‌دهند. زمانی که آب بدن بیش از اندازه دفع می‌شود، املاحی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم هم از بدن دفع خواهند شد و تعادل آب و الکترولیت بدن به هم می‌خورد. ضمن اینکه ترکیب‌های کافئین‌دار می‌توانند باعث کندی حرکات دستگاه گوارش شوند و ابتلا به یبوست را در پی داشته باشند. به‌همین دلیل از ترکیب‌های ملین در تولید چای‌های لاغری استفاده می‌کنند.
معمولا چای‌هایی که برای لاغری تولید و روانه بازار می‌شوند، دارای ترکیب‌هایی مانند چای سبز و مواد ملین هستند. ترکیبات دمنوش‌های لاغری معمولا از گل‌های مختلف گیاهانی مثل زیره، گل ختمی و… است که این‌ها را به حالت دم‌کرده تبدیل می‌کنند و توصیه می‌شود فرد قبل از غذا مصرف کند که معمولا موجب کاهش مختصری در اشتها می‌شوند. مصرف مداوم چای لاغری باعث ایجاد اختلال در جذب موادمغذی می‌شود. این چای‌ها که در واقع دمنوش هستند، شامل ترکیبات گیاهی هستند که در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تنها اشتها را کم می‌کند. کاهش وزن تنها با کاهش اشتها میسر نمی‌شود. چراکه با کاهش اشتها در یک فرد چاق، نمی‌توان به سوخت و ساز و آب شدن چربی‌های بدن وی کمک کرد و افراد چاق معمولا دچار اختلال در متابولیسم سلولی هستند. بنابراین اگر فردی رژیم غذایی اصولی و سالمی نداشته باشد یا در طول روز به‌اندازه کافی فعالیت بدنی انجام ندهد، نمی‌تواند فقط با مصرف چای یا هر محصول لاغری دیگری، امیدی به کاهش وزن داشته باشد. کاهش وزن در اثر برهم زدن موازنه بین دریافت و سوزاندن کالری در بدن اتفاق می‌افتد که این اتفاق هم فقط با نوشیدن یک نوع چای خاص، نخواهد افتاد. بنابراین این نوشیدنی‌ها هیچ‌گونه خاصیت لاغرکنندگی بدان معنی اصلی آن که کم شدن چربی بدن است، ندارند.
مصرف مداوم دمنوش های لاغری عوارض دارند؟
مصرف مداوم ترکیب‌های ملینی باعث ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی می‌شود. یعنی زمانی که یک ماده غذایی را مصرف می‌کنیم و بعد از آن چای لاغری می‌نوشیم، مانع جذب ویتامین‌ها و املاح یا حتی پروتئین و چربی موجود در آن ماده غذایی در بدن می‌شویم. این مسئله می‌تواند در طولانی‌مدت، هم بدن را با کمبودهای تغذیه‌ای مواجه کند و هم اختلال‌های گوارشی شدیدی به وجود بیاورد. افرادی که این نوشیدنی‌ها را مصرف می‌کنند ممکن است نتایج به ظاهر مطلوبی در کوتاه‌مدت بگیرند اما عوارض و آسیب‌هایی که بدن آنها را در اثر این روش‌های نادرست در آینده درگیر خواهد کرد، آزاردهنده خواهد بود. حتی روش‌های کوتاه‌مدت، غیراصولی و ناگهانی کاهش وزن می‌توانند آسیب‌های بعضا جبران‌ناپذیری بر اندام‌های حیاتی بدن مانند کبد و کلیه‌ها بگذارند و باعث از دست رفتن این ارگان‌های حیاتی شوند. همچنین مصرف مداوم این ملین ها باعث ایجاد اختلال در جذب موادمغذی می‌شود. یعنی زمانی که یک ماده غذایی را مصرف می‌کنیم و بعد از آن چای لاغری می‌نوشیم، مانع جذب ویتامین‌ها و املاح یا حتی پروتئین و چربی موجود در آن ماده غذایی در بدن می‌شویم. این مسئله می‌تواند در طولانی‌مدت، هم بدن را با کمبودهای تغذیه‌ای مواجه کند و هم اختلال‌های گوارشی شدیدی به‌وجود بیاورد.
تمام متخصصان تغذیه هم بر این عقیده هستند که امکان ندارد تنها با مصرف دمنوش های گیاهی یا گرفتن رژیم های عجیب و غریب غذایی، وزن کم کرد. کارشناسان می گویند.کاهش وزن ۱۰ تا ۱۲ کیلویی آن هم در مدت چهار ماه و تنها با مصرف یک چای عملی نیست. حداکثر یک کیلو کاهش وزن در هفته، ایده آل بوده و بیش از این، سلامت جسمی و روحی افراد را به خطر انداخته و آسیب های متعدد جسمی همچون ضعیف شدن چشم ها، خشک شدن پوست و ریزش مو و مشکلات اعصاب و روان به همراه دارد.
این در حالی است که تصور بسیاری از مردم این است که «داروهای گیاهی اگر فایده نداشته باشند، حداقل ضرر هم ندارند» اما باید به مصرف کننده ایرانی که این روزها اشتیاق زیادی به داروهای گیاهی نشان می دهد، خبر داد که داروهای گیاهی هم مانند داروهای شیمیایی عوارضی دارند و از قضا این عوارض می توانند خطرناک تر هم باشند و در مواردی حتی منجر به مرگ مردم هم بشوند. کاهش وزن تنها براساس اصول علمی به انجام می رسد که با تغییر در سبک زندگی عادات غذایی و تحرک در برنامه روزانه میسر می شود.
