سه شنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۶ شماره ۷۴۶
***
وقایع استان
پیمان ضیغمی
***
آلودگی هوای این روزها در کلانشهرهای کشور باعث موجی از نگرانی میان خانوادهها شده است. تهران، تبریز، اصفهان، اراک و چندین شهر دیگر در روزهای اخیر به شدت با آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکنند تا جایی که شاهد تعطیلی مدارس برخی از این شهرها در روزهای اخیر بودهایم. گرفتار شدن در چنگال آلودگی هوا در این زمان از سال به امری طبیعی تبدیل شده ولی بیشک شدت این آلودگی در روزهای اخیر نسبت به سال های قبل این سوال را در اذهان تداعی میکند که چرا هر ساله اوضاع بدتر شده و راهکار اساسی از سوی مسئولان کشور و استان برای آن ارائه نمیشود.
هر چند خبر آمد که هوای شهر اراک که در روزهای اخیر شرایط نامناسبی را همچون کلانشهرهای اصفهان و تهران پشت سر گذاشته بود در وضعیت سالم به سر میبرد اما اظهارات شهروندان حاکی از آن است که تنفس در این هوا برای کودکانشان به سختی جریان داشته و خواستار تعطیلی مدارس شدند. البته شاخص روز یکشنبه اراک ، ١٠٢ بود یعنی ناسالم برای گروههای حساس یا وضعیت هشدار و غلظت ذرات معلق با قطر کمتر از ۲/۵ میکرون هم فقط یک میکروگرم از مجاز بالاتر بوده است. داده ساعت ١٨یکشنبه هم برای ایستگاه استانداری ١٢٩ (ناسالم برای گروههای حساس یا هشدار) و برای ایستگاه مخابرات ١۵٩ (ناسالم برای تمام گروهها یا اضطرار سطح پایین) بود که البته ملاک تصمیمگیری برای تعطیلی، دادههای یک ایستگاه یا دو ایستگاه نیست و علاوه بر پیشبینی ۴۸ ساعته مبنی بر وضعیت بد جوی، باید شاخص ۲۴ ساعته شهر هم از عدد ۱۵۱ بالاتر باشد.
روش شاخصگیری روزانه هم به این صورت است که ابتدا میانگین غلظت هر آلاینده در هر ایستگاه در بازه زمانی ۲۴ ساعته محاسبه میشود و با مقایسه اعداد مربوط به هر آلاینده، آلاینده شاخص هر ایستگاه تعیین میشود، در مرحله بعد اعداد شاخص تمام ایستگاهها با هم مقایسه و بیشترین عدد به عنوان شاخص شهر و آلاینده مرتبط هم به عنوان آلاینده شاخص شهر معرفی میشود.
در نتیجه با اینکه در دستورالعمل جدید شرایط ویژه، شاخص تعطیلی سختگیرانهتر شده و از عدد ۲۰۱ به ۱۵۱ کاهش پیدا کرده به احتمال زیاد هوای اراک در روز یکشنبه و دوشنبه گذشته وارد مرحله اضطرار نشده که بخواهد تعطیلی مدارس وارد دستور کار شود. سعید فرخی مدیرکل بحران استان نیز درباره آلودگی روزهای اخیر شهر گفت: بر اساس گزارشهای دریافتی از سامانه پایش آلودگی هوا کیفیت هوای شهر اراک در روز یکشنبه در برخی مواقع و به صورت لحظهای در نوسان بین وضعیت سالم و وضعیت ناسالم برای گروههای حساس بوده است که بر اساس مقررات نیازی به تعطیلی مدارس و ادارات نیست. وی افزود: کیفیت هوا مداوم در حال رصد است و در صورت نیاز جلسه کمیته اضطرار تشکیل خواهد شد.
شایان ذکر است که کیفیت هوای روز گذشته اراک براساس اعلام مراجع ذیصلاح عدد ۸۳ بود که بیانگر میانگین کیفیت هوای سالم بوده است .آلاینده مسئول در طی این مدت ذرات نیز کمتر از دو و نیم میکرون بوده که این آلاینده در ساعت ۷ صبح روز گذشته ۳۲ میکرو گرم و پایین تر از استاندارد قرار گرفت.
در پایان این نکته نیز قابل تامل است که آیا کم بودن دید افقی و خس خس ریههای شهروندان به این دلیل نیست که آلایندههای صنعتی شهر توسط هیچ دستگاهی سنجش نمیشوند و طبق قانون فقط به سنجش پنج آلاینده شامل دیاکسید گوگرد، دیاکسید نیتروژن، منوکسید کربن، ازن و ذرات معلق با قطر کمتر از ۲/۵ و ۱۰ میکرون کفایت میشود؟
آیا با توجه به ترکیب آلایندههای اراک که بیشتر به سمت آلایندههای صنعتی گرایش دارد نباید دست کم آلایندههای خاص و خطرناک صنعتی نظیر فلوئور هم به صورت روزانه سنجش و رصد شوند؟