روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۹ شماره ۱۴۰۰
ک مثل کرونا،ک مثل کتاب
عادت کتابخوانی در ایام کرونا را ترک نکنیم
احمدرضا حجارزاده
یکم/ حالا دیگر یک سال بیش‌تر از میزبانی این میهمان ناخواسته‌ی نامحبوب می‌گذرد، کرونا را می‌گویم؛ کرونایی که ناگهان و بی‌خبر آمد و هراس غیرقابل پیش‌بینی و کنترلی را به سراسر دنیا فرستاد و همهی مردم را خانه‌نشین و وحشت‌زده کرد اما این ترس عمومی،که بر تمام سطوح و کیفیت زندگی بشر امروز سایه انداخته بود، دیری نپایید و خیلی زود به شرایطی تازه و عادی تبدیل شد و مردم به هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با ویروس کووید ۱۹ رسیدند. به مرگ و میرهای یکی پس از دیگری عادت کردند و از قرنطینه‌ها بیرون زدند. چاره‌یی غیر از این نداشتند. به قول سهراب سپهری: «تا شقایق هست زندگی باید کرد» و در زندگی جدیدِ ساکنان قدیمِ زمین، شقایق بود، ولی غم‌گین و پژمرده.
دوم/ آن‌ها که هنوز به مرگ‌های پی‌درپی عادت نکرده بودند و بیمِ خروج از منزل داشتند، تلاش کردند برای خود کارهای خانگی فراهم بکنند و به درآمدزایی برسند. با وجود سرعتِ پایین اینترنت در کشور ما،کارهای اینترنتی بیش از پیش شدت گرفت و رونق یافت؛ از فروشندگی اجناس مختلف گرفته تا مشاوره و درمان و انواع خدمات پزشکی و آموزش‌های مجازی زبان و دروس و بازیگری و رفع نیازهای زندگی روزمره و هرآن‌چه انسان معاصر بدان محتاج است. حتا شکل تفریح و سرگرمی‌ها عوض شد و دیگر بسیاری از مردم، وقت خود را در فضای مجازی می‌گذراندند، چون زندگی حقیقی تا حدود زیادی از بین رفته بود. آدم‌ها با بهانه‌های متعدد صبح تا شب را در مقابل صفحه‌ی کوچکِ موبایل یا نمایش‌گرِ لپ‌تاپ سپری می‌کردند. تماشای تئاتر و سریال و فیلم‌های آن‌لاین، دانلود و گوش‌کردن به موسیقی‌های روح‌نواز از هر گوشه‌ی دنیا و خواندن کتاب‌های الکترونیک یا همان یی‌بوک‌ها ـ e-book ـ شده بود تفریح و سرگرمی اغلب مردم. همه داشتند به این سبک جدید زندگی عادت می‌کردند، یا شاید هم عادت کرده‌اند و آماده‌اند آن را برای سال‌های طولانی پیشِ رو ادامه بدهند. با این وجود، علاقه‌مندان به مطالعه و هواداران کتاب‌های چاپی دست از یارِ مهربانِ دیرینه برنداشتند و به آن وفادار ماندند. کتاب‌ها هنوز میان کتاب‌خوان‌های حرفه‌یی خواهان داشت ـ و دارد ـ و گرچه فروش کتاب‌های چاپی با افت و کاهش محسوسی روبه‌رو شد اما جان نباخت و هم‌چنان در دل و روح دوست‌داران کتاب زنده ماند.
سوم/ یکی از کسب وکارهای تازه در روزگار کرونا فروش مجازی کتاب است. دیگر نیازی نیست آدم‌ها ریسک بکنند و در شرایط پرخطر و محیط آلوده به ویروس کرونا، خودشان برای خرید کتاب‌های مورد نیاز و علاقه راهی بشوند. به سادگی می‌توانند از طریق سایت‌ها و صفحه‌های مجازیِ فروش کتاب، آن‌چه را مد نظر دارند، انتخاب و خریداری بکنند و در کم‌ترین زمان ممکن تحویل بگیرند. صفحه‌های مجازی فروش کتاب با تنوع خدمات و عناوین موجود، قیمت‌های مناسب و همیشه تخفیف‌خورده و سرعت عمل برای ارسال سفارش‌ها، حتی در صفحه‌های نوپا با فالوئرهای اندک، یکی پیش از دیگری پدیدار شدند و هر کدام در رقابتی تنگاتنگ به جذب مشتریان خاص و کتاب‌خوان خود پرداختند تا علاوه بر کسب درآمد و تامین معاش،کمکی هرچند کم به امار سرانه‌ی مطالعه‌ی کشور کرده باشند و گرچه در ظاهر این اتفاق افتاد و حالا دیگر صفحه‌های اینترنتی کتاب به ثبات و معرفی درستی بین هواداران کتابخوانی رسیده‌اند، ولی به نظر می‌رسد هنوز موفق نشده‌اند تاثیر فرهنگی لازم را با این حجم از خرید و خوانش کتاب بر عموم جامعه بگذارند که البته دلیل این نقصان را باید در جای دیگری جست‌وجو کرد. وجود ویروس کرونا اگر بدی‌هایی داشت، دست‌کم خوبی‌هایی هم دارد، از جمله رونق اقتصادی بازار نشر و کتاب، به این علت که حالا مردم ـ اگر موبایل‌ها بگذارند ـ زمان بیش‌تری را در خانه می‌گذرانند و وقتِ آزادِ بیش‌تری برای مطالعه دارند. امیدواریم اگر به زودی کووید ۱۹ از سرزمینِ کهن ایران‌زمین رخت بست، این عادتِ تازه‌ی خریدن و خواندن کتاب کم‌رنگ و ناپدید نشود و به قوتِ خود باقی بماند. تا آن روز از صفحه‌های اینترنتی کتاب حمایت و دیگران را نیز به خواندن کتاب از این طریق دعوت بکنیم. با آرزوی رشد روزافزون سطح مطالعه در ایران عزیزمان.
