روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
سه شنبه ۹ خرداد شماره ۱۷۱۵
گفت و گوی وقایع استان با «عزت اله آمری» مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی و «سیاوش آقاخانی» کارشناس محیط زیست
فاطمه چاپاری: بحران آب جدی است؟ بدون شک باید علامت سوال را برداشت و با گذاشتن یک نقطه قطعیت این موضوع را اعلام کرد. آمارها می گوید حدود ۶۵ درصد از مساحت کشور را اقلیم‌های فراخشک و خشک بیابانی در بر گرفته، میزان بارش کم‌تر از ۵۰ تا ۱۵۰ میلیمتر در سال است و متوسط درجه حرارت سالانه بسیار زیاد است.
مناطق نیمه خشک ایران بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیمتر بارندگی سالانه دارند. در مناطق مدیترانه‌ای که پنج درصد کل مساحت کشور را شامل می‌شود بارندگی بیشتر از مناطق نیمه‌خشک است و به حدود ۵۰۰ میلیمتر در سال نیز می‌رسد. در شرایط فعلی میانگین سالانه بارندگی ایران به حدود ۲۳۰ میلیمتر می‌رسد درحالی که متوسط بارندگی سالانه در دنیا حدود ۸۰۰ میلیمتر است.
استان مرکزی سال خشکی را پیش رو دارد
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی می گوید: با کمبود بارش‌ها در استان مرکزی سال خشکی را پیش رو خواهیم داشت.
عزت‌اله آمری در گفت‌وگو با خبرنگار وقایع استان اظهار می کند: بارش‌های سال آبی جاری در استان مرکزی نسبت به میانگین متوسط سالیانه، حدود ۲۰ درصد عقب است و تاکنون تنها ۱۸۰ میلیمتر باران در سطح استان به ثبت رسیده است.
وی می افزاید: کاهش بارندگی‌ها موجب شده است که دبی ورودی آب به مخازن سدهای استان کاهش یابد به طوری که در حال حاضر تنها ۱۷ درصد از مخزن سد الغدیر ساوه را منابع آبی فرا گرفته و این سد تنها ۵۰ میلیون مترمکعب ذخیره آبی دارد.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی با اشاره به اینکه بیشترین سرانه مصرف آبی با سهمی برابر با ۹۲ درصد آب متعلق به بخش کشاورزی است، می افزاید: اصلاح روش‌های آبیاری و تجهیز اراضی به سیستم‌های آبیاری نوین، جلوگیری از کشت محصولات پرآب‌بَر و فرهنگ‌سازی از جمله روش‌های مطلوب جهت جلوگیری از اتلاف این منابع است.
آمری با اشاره به وضعیت منابع آبی سدکمال صالح شازند نیز می گوید: در حال حاضر تنها نیمی از مخزن سد کمال صالح آب دارد که برای مصارف آب شرب شهر اراک و روستاهای مسیر شازند تا اراک اختصاص می‌یابد. از آنجاکه بارندگی‌های استان در سال آبی پیش رو سیلابی نبوده است ورودی قابل توجهی متاثر از جریان سیلابی به سدهای استان صورت نگرفته و در حال حاضر ورودی آب به سدهای استان بسیار ناچیز است.
وی تصریح می کند: کاهش بارندگی و مواجه شدن استان مرکزی با پدیده خشکسالی موجب شده است که میزان منابع آبی زیرزمینی و چاه ها نیز کاهش پیدا کند و طبیعتا سالی که پیش رو داریم سال خشکی است.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی با اشاره به مصرف منابع آبی در بخش کشاورزی، صنعتی و شرب تاکید می کند: تامین پایدار منابع آبی منوط به همکاری و مشارکت در مصرف بهینه تمامی مشترکین است تا در سالی که با کمبود آب مواجه هستیم با تنش جدی و بحران مواجه نشویم.
آمری یادآور می شود: استفاده از کنتورهای حجمی و جلوگیری از اضافه برداشت‌ها در بخش کشاورزی توسط شرکت آب منطقه‌ای به صورت مرتب مورد پایش و نظارت قرار می‌گیرد تا بتوان مانع از بروز بحران آب به دلیل برداشت‌های بی رویه شد.
وی با بیان اینکه توجه به آب مجازی، یعنی مقدار آب مورد نیاز برای تولید هرمحصول نیز موضوع بسیار مهمی است که باید در بخش مدیریت منابع آب مد نظر قرار گیرد، اشاره می کند: شرکت آب منطقه‌ای مرکزی به صورت شبانه‌روزی در تلاش برای کنترل و حفاظت از منابع آب است و عمده منابع تامین آب در استان متکی به منابع آب زیرزمینی است که متاسفانه در استان سطح سفره‌های آب زیرزمینی هر ساله حدود یک تا ۱.۵ متر کاهش دارد.
سیاست های سازگاری با کم آبی باید به عنوان اصل اول برنامه توسعه استان مد نظر قرار بگیرد
یک کارشناس محیط زیست در این باره به خبرنگار وقایع استان می گوید: ابرچالش آب یکی از مباحثی است که در سال های اخیر در گفتمان سیاسی کشور و حوزه های قانون گذاری نیز به طور مکرر مطرح شده است و از مدیریت مصرف منابع آبی تا دیپلماسی آب را دربرمی گیرد.
سیاوش آقاخانی اظهار می کند: در دیپلماسی آب ما تنها با همسایه های خارج از کشور درگیر نیستیم بلکه این مساله حتی مدیران استان های مختلف در داخل کشور را نیز درگیر کرده و استان مرکزی نیز در حوزه تالاب آق گل با استان همدان، یا در حوزه منابع آبی سد کمال صالح با استان لرستان درگیر چالش هایی است. این موضوع نشانگر این است که مساله آب به یکی از مسائل حیاتی کشور تبدیل شده که آینده سرزمین ما را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
وی با اشاره به خشکسالی های سه سال اخیر می افزاید: مهم ترین اتفاقی که در حال حاضر باید رخ بدهد سیاست گذاری برای سازگاری با کم آبی است و با توجه به سیاست های افزایش جمعیت و بالا بودن سرانه مصرف آّبی شهروندان تنها نسخه بین المللی که برای عبور از بحران های آبی دنیا مطرح شده، سیاست های سازگاری با تغییر اقلیم و کم آبی است که متاسفانه در استان مرکزی بومی نشده و هنوز وارد برنامه های توسعه استان نشده و ادبیات گفتمانی آن در بین دستگاه های مختلف تعریف نشده است.
این کارشناس محیط زیست توضیح می دهد: متاسفانه در سطح استان ما شاهد بارگذاری صنایع جدید آب بر و آلاینده همچون صنعت پتروشیمی در شازند و خمین، صنعت فولاد در محدوده شهرک صنعتی امیرکبیر هستیم که این نشان می دهد سیاست های سازگاری با کم آبی نه تنها در سطح شهروندی بلکه در سطح مدیران نیز تعریف نشده و مورد بی توجهی قرار گرفته است که این موضوع در آینده نه تنها سرمایه گذاری های اقتصادی و پایداری امنیت زیستی را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه چالش های دیگری را نیز به مجموع مشکلات استان اضافه خواهد کرد.
آقاخانی با بیان اینکه بحران کم آبی علاوه بر به خطر انداختن امنیت زیستی ما موجب پیامدهایی چون آلودگی ریزگردها خواهد شد، اضافه می کند: در حال حاضر یکی از مهم ترین منابع آلاینده هوا پدیده ریزگرد است که تحت تاثیر کاهش و از بین رفتن سطح آب های زیرزمینی و سطحی رخ داده که در نهایت باعث نابودی پوشش گیاهی و ایجاد ریزگرد می شود که می توان گفت نیمی از آلودگی هوای استان ناشی از آن است.
وی خاطرنشان می کند: متاسفانه همه مدیران ارشد استان بدون توجه به ظرفیت های استان و سیاست های سازگاری با تغییر اقلیم به دنبال توسعه صنعت و سطح زیر کشت در استان هستند و جهاد کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین دستگاه ها در این زمینه با بیشترین پرسنل هنوز نتوانسته وظیفه حداقلی خود یعنی تعریف الگوی کشت را به انجام برساند.
این کارشناس محیط زیست در پایان تاکید می کند: در حال حاضر در مرحله تدوین برنامه های هفتم توسعه کشور هستیم و مطمئنا استان هم به یک برنامه توسعه استانی مبتنی بر سیاست های ملی و برنامه کلان کشور احتیاج دارد و سیاست های سازگاری با کم آبی باید به عنوان اصل اول برنامه نویسی در حوزه های کشاورزی، صنعت و مصارف خانگی مد نظر قرار بگیرد چرا که در غیر این صورت پیامدهای جبران ناپذیری را شاهد خواهیم بود.
