چرا باید در مقابل زلزله هر روز آماده تر از دیروز باشیم؟

دوشنبه ۹ دی ۱۳۹۸  شماره ۱۲۰۵

چرا باید در مقابل زلزله هر روز آماده تر از دیروز باشیم؟

ناصرربیعی /کارشناس مسئول کاهش خطربلایای مرکزبهداشت شهرستان اراک

بنا بر تصمیم شورایعالی انقلاب فرهنگی، روز ۵ دی و سالروز زلزله بم روز ملّی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی نامیده شده است و هدف از یادآوری و بزرگداشت آن جلب نظر و توجه عمومی به مخاطرات ناشی از وقوع پدیده‌های طبیعی مانند زلزله، سیل، طوفان، خشکسالی و شناسایی عوامل پیشگیری و کاهش خسارات ناشی از آن خصوصا تلفات جانی و گسترش فرهنگ ایمنی در جامعه است. بی تردید شناخت پدیده زلزله و سایر سوانح طبیعی و ارائه الگولهای مناسب برای رفتار جمعی و فردی مردم در قبل، حین و بعد از این سوانح می تواند از اثرات مخرب آنها بکاهد. قرار گرفتن ایران در بخشی از کمربند کوهزائی آلپ هیمالیا که یکی از جوانترین نواحی کوهزائی جهان محسوب می شود باعث شده که فلات ایران از لحاظ زلزله خیزی بسیار فعال بوده و هر از چند گاهی هزاران نفر با رویداد زمین لرزه های ویرانگر به کام نیستی بروند. زمین لرزه های اخیری که در ایران رخ داده ما را بر آن وا می دارد که هر روز آماده تر از روز قبـل خـــود را در برابر حـــوادث نمـــائیم، زمین لرزه های سال ۱۳۶۹ استانهای گیلان و زنجان ، زمین لرزه سال ۱۳۷۴ استانهای اردبیل و خراسان، زمین لرزه پنجم دیماه سال ۱۳۸۲ استان کرمان( بم)، زمین لرزه سال ۱۳۸۳استان مازندران ( بلده) وزمین لرزه سال۱۳۹۶کرمانشاه.

اطلاعات عمومی از زمین لرزه ها
پیش بینی زمین لرزه ها بسیار دشوار است و کسی نمی تواند زمان وقوع زمین لرزه ها را مشخص نماید. اما داشتن اطلاعات لازم از زمین لرزه هائی که تا کنون رخ داده بر آمادگی ما در رویاروئی با این حادثه خواهد افزود . همه باید آمادگی های لازم را جهت مقابله با زمین لرزه را با کسب اطلاعات صحیح بیاموزیم.

هنگام وقوع زلزله در منزل
وحشت نکنید و خونسردی خود را کاملا حفظ نمائید.به منظور حفاظت از خودتان در مواقع اضطراری باید از قبل بیاموزید که در موقعیتهای مختلف چه عکس العملی از خود نشان دهید، این عکس العمل بسته به نوع محل قرار گرقتن شما متفاوت می باشد.هنگامیکه لرزشها ضعیف هستند سعی کنید با قرار گرفتن کنار میز و نیمکتهای مقاوم، از خود محافظت کنید در صورت بروز لرزشهای ناگهانی و شدید و در صورتی که تشخیص دهید که باقی ماندن در منزل خطرناک است، هرچه سریعترخود را به مکانی امن در خارج از منزل برسانید. در صورت بروز آتش سوزی، شعله های کوچک به راحتی خاموش میشوند، بنابراین همیشه کپسولهای آتش نشانی را مهیا و در دسترس قرار دهید.مراقب خرده شیشه های پنجره ها و ظروف باشید.اگر در آسانسور هستید در اولین طبقه آسانسور را متوقف کرده و از آن خارج شوید.در داخل خانه میتوانید در زوایای دیوارها (گوشه ها) بایستید. درکناردیوارهای مشرف به بیرون ساختمان بیستید (زیرچهارچوب درب قرارنگیرید) اگر در پله میباشید خود را از آنجا دور نمائید و در بین طبقات توقف نمائید. موقع خروج از ساختمان روی سر خود را با دست یا جسمی مانند تخته محافظت نمائید اجاق گاز و هرگونه آتش را خاموش کنید. از داد زدن و دویدن به هر طرف جداً خودداری کنید.اگر در شب زلزله روی داد برای روشنائی از کبریت و شمع استفاده نکنید (از چراغ قوه ای که قبلا آماده نموده اید استفاده کنید).
هنگام وقوع زلزله در خیابان
برای جلوگیری از ضربات ناشی از خرده شیشه های پنجره ها و تابلوهای شکسته، کیف و یا وسیله دیگری را روی سر خود قرار دهید و به سوی مکان امنی بروید. از ساختمانها و کابلهای برق فاصله بگیرید. از کوچه های تنگ و باریک حذر کنید و در طول ساختمانها ندوید.

هنگام وقوع زلزله در فروشگاهها
به دستورالعملهای فروشندگان و مسئولان توجه نمائید و به سوی درهای خروجی هجوم نبرید. چرا که این کار می تواند خطر آفرین باشد.قبل از اتمام لرزه ها سعی نکنید از آن محل خارج شوید.اگر در یک سالن اجتماعات، سینما، زمین ورزشی هستید در جای خود بمانید و با دستها از سر خود محافظت کنید.هنگام وقوع هرگز از آسانسور و پله های برقی برای خروج استفاده نکنید.

وقوع زلزله در هنگام رانندگی
از ترمز کردن ناگهانی اجتناب ورزید و در عوض، به آرامی سرعت خود را کاهش دهید و اتومبیل را درمنتهی الیه سمت راست خیابان متوقف نمائید. به اطلاعیه هایی که از رادیو اتومبیل پخش میشود توجه کنید و قوانین راهنمائی و رانندگی را مراعات کنید. اگر درکنار کوه توقف نموده اید مراقب ریزش سنگها باشید. ممکن است لرزش زمین اتومبیل شما را به یک جهت هدایت کند، به نظرتان می رسد که لاستیکهای اتومبیل صاف بوده و بر سطح جاده استوار نیستند. موتور را خاموش کنید ولی سوئیچ را از جایش بیرون نیاورید، در داخل اتومبیل مانده و به رادیو گوش دهید.

نکات مهم در هنگام وقوع زلزله
هنگام وقوع زلزله سعی نکنید از اشیاء گران قیمت و شخصی خود محافظت کنید، بیشتر به فکر نجات جان خود باشید. اگر به طرف خیابان دویدید، در صورت امکان خود را به فضای باز و دور از تمامی خطرات مثل پارک برسانید. زلزله معمولا بدون خبر روی می دهد، به محض احساس کوچکترین لرزشی سریعاً به محل امنی بروید.
به خاطر داشته باشید وقت زیادی در اختیار ندارید و عکس العمل شما نسبت به زلزله یک حرکت غیر ارادی است.به خاطر داشته باشید که خاتمه زلزله رفع کامل خطرنمی باشد، شما باید برای پس لرزه ها آماده باشید.دست پاچه نشوید، با خونسردی و اندیشه اقدامات لازم را آغاز نمائید و دیگران را نیز به آرامش دعوت نمائید.

مکانهای امن
اگر به طرف خیابان دویدید، در صورت امکان خود را به فضای باز و دور از تمامی خطرات مثل پارک برسانید. از وسایل آتش زا مانند آبگرمکن و اجاق گاز و بخاری و … فاصله بگیرید. از شیشه ها و پنجره ها فاصله بگیرید. از قرار گرفتن در محلهای که موادی همچون اسید و … وجود دارد پرهیز نمائید. شما میتوانید در چهار گوش دیوارها پناه بگیرید. در کنار میز و یا صندلی محل خوبی جهت پناه گرفتن میباشد.ازنزدیک شدن به درختان و اشیاء آونگ (آویزان) جدا بپرهیزید. در هنگام وقوع از آسانسور خارج شوید.از اتومبیل خارج شده و پس از پارک خودرو در نزدیک خودرو پناه بگیرید.از سواحل دریا فاصله بگیرید.کتاب و یا یک جسم سخت را بر روی سر خود قرار دهید.