شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۰ شماره ۱۴۲۵

چاوش برای چاوش

اولین و قدیمی ترین موسسه فرهنگی و هنری اراک تعطیل می شود

آرش زرنیخی

کارگردان و پژوهشگر تئاتر

به قول اخوان ثالث: چاوش خوان این قوافل غم… امروز منم اندر این عالم.
در روزگاران گذشته هرگاه شخصی قصد داشت به زیارت برود در هنگام بدرقه و استقبال او را بر چهارپایی می نشاندند و یک نفر خوش صدا اشعاری را متناسب با مناسبت موجود به آواز می خواند و او را چاوشی خوان می گفتند. این کار نوعی احترام گذاری رسمی بود و در هر شهر و روستا بانیانی داشت. انگار آن قدیم ها با همه اشکالاتی کـه به آن وارد است نظام حرمت گذاری به آدم ها در فرهنگ اجتماعی ما نهادینه شده بود. اکنون چاوش اراک برای همیشه می رود اما چاوش خوانی نیست. به همین دلیل ابتدای یادداشت شعر اخوان را آوردم. منی که نه آوازی دارم و نه صدایم به جایی می رسد. حرمتی گمشده در این میان معمای پلیسی این یادداشت خواهد بود. بانیان فرهنگی یا کارمندان فرهنگ؟ مسئله این است. چرا هیچ کس نیست که این قافله هنر گستر و فرهنگ پرور را بدرقه کند ؟ کوچی در سکوت که بغضی خواهد شد لنگر آویز در تاریخ هنر این شهر.
نباید بی صدا بماند، طنین پاشنه های وداعش در کاسه سر هر اهل فرهنگی زنگ خواهد زد. ۲۲ سال شوخی نیست، ۲۲ سال چاوش خوان فرهنگ و هنر یک شهر بودن مقوله کم اهمیتی نیست. همیشه نخستین ها در هر موردی جایشان در موزه هاست و پاسداری می شوند اما اکنون نخستین موسسه فرهنگ و هنری اراک یعنی چاوش برای همیشه تعطیل می شود. دکان نانوایی نیست که نبودش را فردایش احساس کنیم. ضربه های مهلک فرهنگی در آینده تمــــام جان مایه های هنری و تاریخی یک سرزمین را بـه مسخ شدگی می کشانند. مظاهر آذرپی مدیرمسئول چاوش اراک یکی از چهره های آکادمیک و تحصیل کرده نقاشی در این شهر است که حسن خلق و وسعت مشرب وی زبانزد خاص و عام است. تربیت کننده چندین گروه یا شاید هم چندین نسل از نقاشان اراکی حالا نه تنها مجبور به تعطیلی موسسه اش شده بلکه کلاً می خواهد از این شهر برود. شاید اراک به دلیل نداشتن مدیران هنری متخصص و دغدغه دار، خطرات ناشی از کوچ هنرمندانش را در طول این ۴۰ سال متوجه نشده و این ماجرا کماکان ادامه دارد. حالا که کرونا نیز مشغول انفجارهای موذیانه در زیر ساخت های هنری و فرهنگی این کشور است و کاری از دست ما هنرمندان ساخته نیست جز اینکه این کوچ خاموش را پشت تریبون روزنامه بیاوریم تا به سیاست گذاران کلان فرهنگی کشور و شهر یادآور شویم که چطور با تورم افسار گسیخته قیمت مسکن و غول کرونا مراکز هنری و فرهنگی یکی پس از دیگری در شرف تعطیل شدنند و کک هیچ کس هم نمی گزد. موسسات هنری آزاد چون به لحاظ اقتصادی قائم به در آمد خود هستند طبیعی است که مجری هنرهای فرمایشی و مناسبتی دولتی ها هم نیستند و چشم امید بیشتری برای تربیت نسل جوان هنرمند به آنها دوخته شده است. چاوش نیز در اراک چنین کرده است. به گمانم بسیار شایسته خواهد بود اگر مدیران فرهنگی و هنری این کلانشهر به پاس سال ها تلاش هنرمندانه مظاهر آذرپی که به حق یکی از گنجینه های نقاشی استان مرکزی است احساس مسئولیت کرده و بخشی از آثار آذرپی را خریداری کنند تا اگر این شهر توفیق حضور او را از دست می دهد لااقل بخش قابل توجهی از آثارش را در گنیجنه داشته باشد. شایسته است که چاوش اراک با چاوش خوانی در خور توجهی از این شهر بدرقه شود.