پریسا توکلی؛ شاعر هنرمند

چهارشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۱   شماره ۱۵۸۸

دریچه: آشنایی با اهالی فرهنگ و هنر استان مرکزی

عباس لعل بار: پریسا توکلی یکی از شاعران و نویسندگان جوان شهرستان خمین استان مرکزی است. وی از همان دوران کودکی شعر می سروده و تاکنون توانسته با شرکت در رقابت های ادبی مختلفی به ویژه در مقاطع مختلف دانش آموزی موفقیت های بی شماری را در این جشنواره های ادبی کسب کند.
این شاعر جوان در سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ دو مجموعه شعر به نام های «یک سیب گاز نزده» و «پشت شیشه های دودی» را در زمینه شعر سپید تالیف و توسط انتشارات پرپروک به چاپ رسانده است.
توکلی علاوه بر نویسندگی و شاعری، در عرصه های کارگردانی و بازیگری تئاتر نیز فعالیت های شاخصی داشته و توانسته تجربه های موفقی را در این زمینه رقم بزند. کارگردانی و بازیگری نمایشی به نام «خطه عشق» که با موضوع دفاع مقدس در جشنواره تئاتر دفاع مقدس به روی صحنه رفت، از جمله کارهای هنری وی در زمینه تئاتر به شمار می رود.
این هنرمند جوان علاوه بر فعالیت در حوزه های ادبیات و نمایش، همچنین با کارگردانی و نویسندگی فیلم کوتاه «به نام عکس» به فعالیت در زمینه فیلمسازی پرداخته است.
از مهم ترین شاخصه های اشعار پریسا توکلی باید به زنانه نویسی آثار وی اشاره کرد. وی توانسته دنیای زنان را از منظر شعر و شاعری روایت کند و در آثار خود زوایای پنهان نگاه زنان به جهان اطرافشان را با زبانی زیبا به تصویر کشیده است. یکی از پدیده هایی که در سال های اخیر با آن روبرو بوده ایم حضور چشمگیر زنان در عرصه شعر است که شکل جدیدی از ادبیات به اصطلاح زنانه را ایجاد نموده است. اما زنانه نویسی در واقع بیشتر در محتوای آثار نمود پیدا می کند به این معنی که با افزایش جامعه زنان شاعر، بسیاری از تجربه های فردی تر زنان، با تمهیدات زیبا شناسی زنانه وارد گفتمان غالب ادبیات شده و ما امروز به واسطه اشعار زنان می توانیم با مسائل مربوط به زنان این عصر که بسیار متفاوت با دغدغه های یک زن در دوره های گذشته بوده است آشنا شویم، از این رو زنانه نویسی در شعر نیز همچون دیگر مقولات متاثر از دوره است و حال که ۵۰ سال از زمانی که فروغ فرخزاد برای اولین بار در اشعار خود از احساسات زنانه و مسائل و دغدغه مندی های یک زن سخن به میان آورد می گذرد، اگر یک زن شاعر دست به چنین کاری بزند نباید این موضوع را با تکرار مولفه های شعری فروغ یکسان بگیرد. چرا که اگر چه فروغ به عنوان یک روشنفکر یک قدم پیشتر از دیگر زنان دوره خود به شمار می رفت و از این رو بود که می توانست به این خوبی به مسائل زنان در اشعارش بپردازد، و اگر نه از میان این همه زن چرا تنها فروغ موفق به چنین کاری شد، اما یک شاعر معاصر باید متوجه این باشد که امروز دنیا شکل دیگری به خود گرفته و اگر فروغ نیز امروز زنده بود می دیدیم که دیگر اشعاری که در حدود ۵۰ سل پیش سروده بود را نمی سرود بلکه یک قدم از خود پیشتر می رفت و نیز به همین صورت است که ما فروغ «تولدی دیگر» را بسیار متفاوت از فروغ دیگر اشعار پیشین وی می یابیم.
حال نیز نباید از این نکته غافل بود که زن در دنیای امروز متفاوت از گذشته است و زنانه نویسی در دنیای شاعر امروز معنای متفاوتی از قبل خـواهد داشت همان طور که خود فروغ گفته نوشتن از عشق مجنون وار چنان که در آثار قدمای شعر فارسی می بینیم دیگر جایی در ادبیات و جهان امروز ندارد، پس امروز هم شاعر باید به جای نوشتن از زن چنان که روزی فروغ به آن پرداخت به نوشتن از دغدغه های زن دوره خود بپردازد که این مهم نیازمند درک عمیقی است تا یک زن شاعر را یک قدم پیش تر از هم نسلان خود ببرد.
اینک دو شعر از کتاب «پشت شیشه های دودی» از پریسا توکلی:
«شعر چاقوی تازه»
نگران چاقوی تازه ای نباش
که فروکنی در قلبم
که رگ های این زنی که در من نگران توست
آنقدر بشکافی
که مچاله شود در مشتی خاک
و یک دل سیر فاتحه ی مجانی
که فراموش کنی
بغض بوسه هایی را
که شب به شب
روی لب هات خالی شده اند
نگران چاقوی تازه ای نباش
چشم های غم زده توجغدی است
که هزاران قبرستان در من خالی می کنند
با مرده هایی ورم کرده
ودردهایی
که با هیچ مسکنی خوب نمی شوند
***
«شعر چترهای ناخواسته»
حرف های شطرنجی زیادی
در ذهن من است
تا وقتی تورا دیدم
های های بنویسم روی شانه هات
تا پیراهن تو
غمگین ترین نقطه جهان باشد
تا بفهمی
این زن های سر گردانی را
که هرشب
در من قدم می زنند
گریه می کنند
می خندند
تا بفهمی یک زن
همیشه برای باران های نیامده هم
چترهای ناخواسته زیادی نیاز دارد