پروتکل پیشگیری از خودکشی در استان مرکزی تدوین می شود/منصرفم کنید

چهارشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۶ شماره ۷۹۵
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
خودکشی شاید غم انگیزترین آسیب اجتماعی باشد زیرا با اراده فرد و البته تحت تاثیر عواملی که شاید خود هیچ اختیاری در آن نداشته است رخ می دهد. برای همه ما پیش آمده که گاه درگیر احساسات شده و یا در شرایطی بوده ایم که ناامید شده و حتی آرزوی مرگ کرده ایم؛ اما این به معنای آن نبوده که بخواهیم حتما زندگی مان تمام شود و یا چنین تصمیمی داشته باشیم؛ خودکشی یک مشکل پیچیده است که علل یا دلایل متعددی دارد و در نتیجه تعامل عوامل متعدد زیست شناختی، ژنتیک، روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، و محیطی بوجود می‌آید.
توضیح این موضوع که چرا برخی افراد تصمیم به خودکشی می‌گیرند در حالی که برخی دیگر در شرایط یکسان یا حتی بدتر از آن چنین کاری نمی‌کنند مشکل است. با این حال بیشتر خودکشی‌ها قابل پیشگیری هستند.
بدون شک نخستین اصل درپیشگیری جدی گرفتن هرنوع ایده، فکر، حرکت، قصد یا تهدید به خودکشی است زیرا بسیاری از افرادی که از خودکشی دم می زنند و می خواهند به زندگی خود پایان دهند در واقع هدفشان از اعلام و نمایش آن درخواست فریادرسی و کمک است. برای همین اگر به این نکته توجه نشود ممکن است فرد واقعا به خود آسیب برساند و برای هیمشه از بین برود.
نرخ خودکشی در کشورهای مختلف و حتی شیوه آن متفاوت است؛ ولی مسئله این است چه باید کرد تا بتوان از اقدام به خودکشی پیشگیری کرد. سال هاست خودکشی بعنوان یک آسیب اجتماعی عنوان و طرح های پیشگیرانه و مداخله جویانه در خصوص آن تصویب و اجرا می شود.
در سال‌های اخیر با توجه به افزایش اقدام به خودکشی و مشکلات اجتماعی دیگر ناشی از آن، موجب گردید تا ضرورت توجه به برنامه ریزی پیشگیری از خودکشی بیش از پیش احساس شود. گاه در اخبارها از برنامه های ملی و استانی برای کاهش و پیشگیری از خودکشی می شنویم؛ ولی مسئله این است که این طرح ها چقدر مطالعاتی هستند و اجرای آن چقدر موثر خواهد بود، آیا زیرساخت ها برای اجرای آن ها وجود دارد و یا فقط بر روی کاغذ نتیجه دارد. مسئولین استان مرکزی گاه گاهی هشدارهایی در مورد آمار تامل برانگیز خودکشی در استان می دهند. هرچند طرح های ملی در زمینه کاهش خودکشی در کشور تدوین شده است؛ ولی به تازگی بهزیستی استان مرکزی از تدوین پروتکلی تحت عنوان پیشگیری از خودکشی خبر داده است.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی گفت: بهزیستی استان مرکزی درحال تهیه و تدوین پروتکل خودکشی است که هیات‌های دانشگاهی در آن مشارکت دارند و سال آینده اجرایی می‌شود.
به گزارش وقایع استان، به نقل از تسنیم عبدالکریم یادگاری در جلسه اخیر امور اجتماعی، فرهنگی پیرامون خودکشی اظهار داشت: تناقض در آمارهای موجود در زمینه خودکشی زیاد است و تنها منبع و آمار متقن در سطح کشور برای خودکشی، پزشکی قانونی است.
وی افزود: افرادی که موفق به خودکشی شده‌اند در نهایت به پزشکی قانونی ارجاع شده و عوامل آن مشخص می‌شود، بهزیستی و علوم پزشکی در این زمینه بیشتر جنبه پیشگیرانه را ایفا می‌کنند و به نوعی مداخله روانی و اجتماعی را برای منصرف کردن شخص دارند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تصریح کرد: بهزیستی برای عملکرد سریع‌تر و بهتر به شهروندان تلفن گویایی ۱۲۳ را تبیین کرده که در زمان بحران با آن تماس بگیرند، پس از تماس تیم سیار ۱۲۳ بلافاصله در محل حاضر شده و مداخلات به هنگام و اورژانسی را انجام داده تا درنهایت فردی که درصدد خودکشی بوده را از ادامه عمل منصرف کنند.
یادگاری بیان کرد: نقش اورژانس اجتماعی بسیار اثربخش بوده و شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر به این شماره دسترسی دارند، درحال حاضر از ۱۲ شهر استان مرکزی ۸ شهرستان اورژانس اجتماعی دارند که تنها مرکز استان ۲۴ ساعت بوده و باقی شهرستان‌ها به شکل دایورت هستند و درزمان تماس خارج از وقت اداری تماس آنان به مرکز استان وصل شده و نیروهای آنکال شهرستان به محل اعزام می‌شوند.
وی ادامه داد: در سال گذشته ۲۶ تماس با موضوع خودکشی با تلفن ۱۲۳ استان مرکزی گرفته شده که از این آمار با مداخله تیم سیار اورژانس اجتماعی ۱۹ مورد آن از خودکشی منصرف شده‌اند، همچنین در سال ۹۶ تاکنون ۲۸ مورد تماس تلفنی اعلام خودکشی به اورژانس اجتماعی وجود داشته که از این رقم ۱۴ نفر به کمک تیم روانشناسان اورژانس اجتماعی از ادامه باز داشته شده‌اند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی خاطرنشان کرد: تیم اورژانس اجتماعی در ابتدا آرام‌سازی در افراد و فرد مذکور را انجام داده سپس گزارشی مبنی بر علل و عوامل خودکشی شخص برای بررسی تدوین می‌کند، این گزارش با گرفتن پیشینه و انگیزه خودکشی از اطرافیان و یا خود شخص تهیه می‌شود، تیم اورژانس که متشکل از روانشناسان بوده اگر موفق به آرام سازی شخص در محل نشوند فرد را به خودرو سیار انتقال داده و تمهیدات لازم را انجام می‌دهند.
یادگاری با اشاره به ادامه روند کار از سوی بهزیستی گفت: اگر فردی که تلاش به خودکشی داشته آرام نشود و همچنان دچار بحران روحی و روانی باشد به خانه‌های امن بهزیستی ارجاع شده و باقی درمان روحی و روانی در آنجا ادامه پیدا می‌کند که اکثر این افراد را زنان و دخترانی که در معرض خشونت جامعه و یا خانواده قرار دارند تشکیل می‌دهند.
وی اضافه کرد: خشونت انواع و اقسام دارد که شامل خشونت جنسی، روانی، عاطفی و اقتصادی است و در خانه‌های امن خشونت علت‌یابی شده و در رفع بحران روحی فرد درمان انجام می‌شود، پس از آن اگر خانواده فرد همچنان شرایط ایجاد امنیت روانی و جسمانی را برای او نداشته باشند بهزیستی بر طبق پروتکل موجود به مدت ۸ ماه از شخص حمایت و نگهداری در راستای توانمندسازی به عمل می‌آورد تا جایی که بستر مناسب بازگشت به جامعه برای فرد مهیا شود.
معاون امور اجتماعی بهزیستی عنوان کرد: بهزیستی ۲ سال است درحال تهیه و تدوین پروتکل خودکشی بوده که هیات‌های دانشگاهی در آن مشارکت دارند و اقدامات لازم براساس چارچوب تعیین شده در سال آینده اجرایی می‌شود که مهارت‌های ۱۰ گانه برای کنترل خشم و مهارت‌های زندگی که به خودکشی ختم می‌شود یکی از رویکردهای آن است.
یادگاری بیان کرد: براساس آمار موجود بهزیستی، در این زمینه بیشترین آمار خودکشی مربوط به زنان بوده و همچنین خودکشی در رده سنی زیر ۳۵ سال رو به افزایش است، البته در موارد دیگر مانند طلاق، اعتیاد و همه آسیب‌های اجتماعی همین روند را دارد که این آمار یک تهدید محسوب می‌شود و همچنان برای پیشگیری از آن باید با تعامل و تدبیر برنامه‌ریزی شود.
فرماندار اراک نیز در این جلسه گفت: کمیته‌ای ویژه با حضور فرمانداری، دانشگاه علوم پزشکی، پزشکی قانونی، نیروی انتظامی و بهزیستی با هدف بررسی عوامل خودکشی و اقدام برای کاهش آن در اراک تشکیل می‌شود.
حسین بختیاری ‌اظهار داشت: امسال کارگروه امور فرهنگی اجتماعی بر طبق آیین‌نامه‌های دفتر امور اجتماعی استانداری که به فرمانداری ابلاغ کرده بود موظف به برگزاری جلسات بود که هر دوماه یکبار این جلسات تشکیل شد.
وی افزود: دستگاه‌های مختلفی مانند دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی، مرکز بهداشت، پزشکی قانونی و دادستانی متولی بررسی درموضوع خودکشی هستند.
فرماندار شهرستان اراک تصریح کرد: خودکشی یک ناهنجاری محسوب می‌شود که تمامی دستگاه‌ها در مورد نحوه آمارگیری و اعلام آمار خودکشی مشکل دارند زیرا بیشتر مواقع خودکشی دلایل مشخصی مانند فقر، خشونت، اعتیاد و فساد در خانواده و جامعه دارد که به همین سبب خانواده‌ها حاضر به مطرح کردن و اعلام خودکشی افراد خانواده نیستند.
بختیاری عنوان کرد: دستگاه‌ها از دادن آمار اجتناب دارند زیرا اعلام موضوع خودکشی در جامعه علاوه برایجاد نگرانی و تشویش اذهان عمومی، بازتاب تقلید و تشویقی هم برای جامعه به‌ویژه برای جوانان و نوجوانان را دارد.
وی ادامه داد: از سویی برای بررسی، آسیب‌شناسی و همچنین پیدا کردن راهکارهای کارشناسی و علمی پیشگیری در روبه رویی با موضوع خودکشی نیاز به دانستن علل و نحوه آن است که دستگاه‌ها باید در این راستا تعامل داشته باشند تا در نهایت به آماری نزدیک به حقیقت برسیم.
فرماندار اراک بیان کرد: از جمله عواملی که منجر به خودکشی در زنان می‌شود عمدتا خشونت همسران و اعتیاد در خانواده را می‌توان نام برد که نیروی انتظامی و بهزیستی با ایجاد مراکز فوریت‌های اورژانس اجتماعی و مراکز مشاوره امنیت اجتماعی در این زمینه همکاری لازم را دارند.
بختیاری خاطرنشان کرد: بسیاری از خودکشی‌هایی که در جامعه مردان رخ می‌دهد صرفا با هدف خودکشی نبوده و در حین مصرف مواد مخدر دچار مرگ ناگهانی می‌شوند که در آمار خودکشی قرار می‌گیرد، همچنین برخی از خودکشی‌ها به پزشک قانونی ارجاع داده نمی‌شود زیرا خانواده از درگیر شدن مراجع قضایی با این موضوع حذر کرده و خودکشی را مرگ طبیعی جلوه می‌دهند، ولی گاهی مراجع قضایی و دادستانی پیگیر موضوع می‌شوند.