سه شنبه ۱۰ مرداد ۹۶ شماره ۶۴۳
***
وقایع استان
سمیه انصاری فر
***
زنان چه در نقش مادر و چه در نقش همسر همیشه از اهمیت خاصی در خانواده و جامعه برخوردار بوده اند. همانطور که خانواده به عنوان واحد کوچکی از اجتماع در پیشرفت و توسعه فرهنگی جامعه نقش برجسته ای دارد، در توسعه و رشد اقتصادی جامعه نیز نقش اساسی را بر عهده دارد بنابراین توانمند سازی زنان چه در بُعد فرهنگی و اجتماعی و چه در عرصه اقتصادی می تواند تاثیرات مثبتی در جامعه داشته باشد. مساله توانمند کردن زنان و واگذاری مسئولیت های مختلف به آن ها در جوامع توسعه یافته حایز اهمیت و یکی از ارکان توسعه است بنابراین زنان به عنوان نیمی از سرمایه انسانی درجامعه، نه تنها موضوع و هدف هر برنامه توسعه ای به شمار میروند بلکه عامل تقویت کننده موثری در پیشبرد اهداف توسعه اقتصادی و اجتماعی هستند.
بی شک هریک از دو گروه مردان و زنان همواره نقش و جایگاه با اهمیت و غیرقابل انکار خود را دارند، اما زنان تا همین چند دهه قبل در نتیجه وجود فرهنگ دیرینه مردسالاری مطلق، کمتر فرصت می یافتند که توانمندی های خود را به اثبات برسانند و همین نگرش سنتی حاکم بر جوامع در مورد زن، باعث شده بود که هیچ زمینه ای برای متخصص شدن و توانمندی سازی زنان بوجود نیاید.
بی شک هرچه حضور زنان در اجتماع، فعالتر و مؤثرتر باشد، کشور پیشرفتهتر و توسعه یافتهتر خواهد بود. لیکن میزان نقش و مشارکت زنان در جامعه به ویژه در زمینههای اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی تا حدود زیادی وابسته به برخورد و نگرش آن جامعه نسبت به زن میباشد. با توجه به ضرورت حضور و مشارکت حقیقی زنان در عرصههای مختلف اجتماعی برای تحقق جامعه مدنی برای رشد و بالندگی جامعه بانوان کشور و نیز تسریع فرآیند توسعه و محقق شدن عدالت اجتماعی باید بحث توانمندی زنان و ایجاد بسترهای مناسب برای تحقق بیشتر آن اجرا شود. در راستای بحث توانمند سازی زنان در جامعه، و کاهش آسیب های وارده بر آن ها مساله اشتغال و استقلال مالی آن ها بسیار مهم است. این روزها در شعارها و صحبت ها از توانمندی زنان صحبت های بسیاری به میان می آید اما آیا این توانمندی فقط در عرصه زبانی می تواند ایجاد شود. قطعا برای توانمندی زنان باید امکانات سخت افزاری و نرم افزاری فراهم شود. نخستین اصل، منابع است که شامل متغیرهایی مانند آموزش و اشتغال میباشد و از عوامل تسریع کنندهی توانمندسازی بهشمار میرود. در این میان مساله توانمند سازی زنان روستایی نیز بعنوان یک جامعه هدف با پتانسیل بالا بسیار مورد توجه است. زنان را می توان از جمله گروه های اجتماعی تأثیرگذار در زندگی روستایی بشمار آورد. در روستا وضعیت زنان به گونه ای است که کارهای خانه داری و تولیدی را با هم انجام می دهند، زنان روستایی که در عین حال که خانه دار هستند در امور زراعی، پرورش دام و طیور، صنایع دستی و گاه در فروش محصول و خرید مایحتاج خانواده فعالیت های مختلفی انجام می دهند و اگر در راستای بهبود توانمندی های آن ها تلاش کرد قطعا این گروه می تواند افرادی اثربخش باشند که موجب تغییر و دگرگونی می شوند. بسیاری ازکشورها مسیر توسعه خود را از روستاها بعنوان پتانسیل های مهم اقتصادی آغاز کرده اند و در این راستا توانمندی زنان چه در زمینه های اقتصادی، چه بهداشتی و چه حفظ محیط زیست را در دستور کار قرار داده اند. نمونه های موفقی از این طرح ها در کشورهایی چون مالزی، بنگلادش و ترکیه اجرا شده است که در کشور ما نیز بعد از الگوبرداری بومی سازی و در حال اجرا است. در این مسیر استان مرکزی نیز برنامه هایی را آغاز کرده است.
اواخر تیرماه بود که مدیر کل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری مرکزی از آغاز اجرای طرح توانمندسازی زنان روستایی در ۲۴ روستای استان به صورت پایلوت خبر داد. زهرا فرجی گفته بود: از هر شهرستان در استان دو روستا انتخاب شده است و از این تعداد روستای انتخابی سه روستا توسط دهیار زن اداره میشود.
وی افزوده بود: ۵۱ درصد روستاییان استان را زنان تشکیل میدهند که برنامه نداشتن برای این جمعیت به معنای غافل شدن از وضعیت نیمی از جمعیت روستایی استان مرکزی است و این طرح موجب توانمندسازی زنان برای بهرهگیری از استعدادها و تواناییهایشان است.
در میان این ۲۴ استان، سه روستای امرآباد، ابراهیم آباد و مشهد الکوبه در اراک برای اجرای این طرح آماده می شوند و اقداماتی نیز در روستای ابراهیم آباد در این خصوص آغاز شده از جمله برگزاری کلاس های آموزشی مهارت ها با همکاری فنی و حرفه ای استان.
به گزارش وقایع استان به نقل از ایسنا، معاون سیاسی، اجتماعی فرمانداری اراک در جلسه طرح توانمندسازی زنان روستایی شهرستان اراک گفت: طرح توانمندسازی زنان روستایی در هر ۱۲ شهرستان استان مرکزی اجرایی میشود.
علیرضا زارعی گفت: هدف نهایی این طرح توانمندسازی جمعیت زنان روستایی است. نقش زنان در اقتصاد روستایی بیبدیل است و با توجه به پتانسیلهایی که زنان روستایی دارند، میتوان این ظرفیت را از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کرد و در جهت ساماندهی وضعیت اقتصادی خانوار روستایی نقش زنان را به مراتب پررنگتر کرد.
زارعی اظهار کرد: اجرایی شدن این طرح علاوه بر توانمندسازی زنان روستا به کاهش آسیبهایی که زنان در روستا به آن مبتلاهستند میانجامد.
وی خاطرنشان کرد: اجرای این طرح در راستای اجرای شعار سال مبنی بر اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال است و در حقیقت طرحی مشارکتی است که در آن با یک ارتباط دوسویه به افزایش درآمد خانوار و اقتصاد روستایی کمک میشود.
زارعی با بیان اینکه اشتغالزایی و درآمدزایی در روستا از مهاجرت روستائیان به شهر جلوگیری میکند، افزود: مهاجرت روستائیان مسائل و مشکلاتی را بدنبال دارد، با افزایش روند مهاجرت شاهد کاهش قشر جوان در روستاها هستیم، همچنین در حال حاضر تجرد در میان دختران روستایی افزایش یافته است و بدنبال آن اضطراب و افسردگی در زنان روستایی مشاهد میشود، براین اساس لزوم اجرایی کردن طرحهایی که به کاهش مشکلات روستاییان میانجامد بیش از پیش احساس میشود .
وی اظهار کرد: مشخص کردن افرادی که در این طرح شرکت میکنند بر عهده دهیاری است، اما بهتر است برای انجام این طرح با زنان باانگیزه و فعال همکاری شود .
زارعی عنوان کرد: طرح توانمندسازی زنان روستایی طرحی مشارکتی است و تامین مکان برای انجام فعالیتها بر عهده دهیاری هاست، فرمانداری برای اجرای این طرح هیچ اعتباری ندارد، اما کمک دیگر دستگاهها به انجام این طرح منع قانونی ندارد .
وی اظهار کرد: برای تامین اعتبار این طرح صندوق کارآفرینی امید قول مساعدت داده است در صورتی که حتی این اعتبار تامین نشد، از بودجه دهیاریها برای تحقق این مهم هزینه شود .
زارعی با انتقاد از عملکرد روستاییان نسبت به گذشته، عنوان کرد: در گذشته روستائیان هیچ نیازی به شهر نداشتند و اقتصاد در این مناطق کاملا پویا بود اما در حال حاضر روستائیان نسبت به انجام پروژههای عمرانی همکاری لازم را انجام نمیدهند و منتظرند که دولت برای آنها کاری انجام دهد، با الگوبرداری مناسب میتوان به رونق روستاها کمک کرد.
مسئول امور بانوان فرمانداری اراک نیز در این جلسه گفت: جمعیت فعال زنان در روستا نسبت به جمعیت فعال شهری بیشتر است، هدف از اجرای این طرح توانمندسازی مهارتی و شغلی جهت رفع موانع کسب و کار و ایجاد اشتغالهای خرد و خانگی است .
معصومه رضایی بیان کرد: در طرح توانمندسازی زنان روستایی گروه هدف ۵۰ نفر از زنان ۱۵ تا ۶۰ ساله هستند. برگزاری این جلسه در جهت توجیه دهیاران، اعضای شورای اسلامی و دستگاههای اجرایی است و پس از تشکیل کمیته اجرایی این طرح، موانع موجود جهت اجرای آن مورد بررسی قرار میگیرد .
وی اظهار کرد: از دهیاران به علت اینکه به روستاها اشراف کامل دارند انتظار داریم که در جهت شناسایی زنان روستایی برای شرکت در این طرح سهم بسزایی داشته باشند. در این طرح خدمات مشاورهای، بهداشتی، ورزشی و آموزشهای فنیحرفهای برای زنان روستا در نظر گرفته شده است .
دبیر اجرایی طرح توانمندسازی زنان روستایی نیز در این جلسه گفت: اجرا و همکاری دستگاههای ذیربط در این طرح از طرف استانداری ابلاغ شده است و همه دستگاهها ملزم به همکاری در این زمینه هستند .
مریم فتحعلی بیان کرد: طبق تحقیقات انجام شده مهاجرت مردان روستایی و تمایل آنها برای اختیار همسر شهری، بیشترین آسیب را به زنان روستایی وارد کرده است. اولین هدف از اجرای این طرح ایجاد کسب و کار برای زنان روستایی و توانمند کردن آنهاست .
وی خاطرنشان کرد: در اجرای این طرح صندوق اعتبارات خرد زنان روستای ایجاد میشود، با انعقاد توافقنامه بین اداره کشاورزی و صندوق کارآفرینی امید قرار بر اینست که مبلغ ۱۵ تا ۳۰ میلون تومان اعتبار به صورت سرمایه اولیه به این صندوق واریز شود و زنان روستایی نیز پسانداز خود را در این صندوق واریز کنند. عملکرد این صندوق مانند صندوقهای خانوادگی است و برای اخذ وام نیاز به ضامن نیست و اعضا به صورت زنجیرهای و گروهی ضامن هم میشوند، سود آن نیز چهار درصد است .
فتحعلی تصریح کرد: در حال حاضر نمایشگاه دائمی در مرکز رشد و ترویج زنان کارآفرین در کوچه ملت واقع در دروازه شهرجرد اراک، محصولات زنان روستایی را به فروش میرساند، غالب این زنان تحت آموزش قرار گرفتهاند و میتوانند این آموزشها را به دیگران ارائه دهند.