«وقایع استان» بررسی می کند؛ نقش شهرداری ها در جذب گردشگر /مسافرین گذری

دوشنبه ۲۶ تیر ۹۶   شماره ۶۳۲

سمیه انصاری فر: هم اکنون گردشگری، جایگاه ویژه ای در اقتصاد ملل دارد؛ جایگاهی که نمی توان از آن چشم پوشی کرد. لذا گردشگری تبدیل به صنعتی شده که ارتقاء و توسعه پایدار آن، اهمیت بسیار زیادی در سرنوشت اقتصادی ملل دارد. ایران با توجه به داشتن ظرفیت های مختلف گردشگری از نظر جذب گردشگر، درآمدزایی و اشتغال، آنچنان که باید و انتطار می رود موفق نبوده و در این حوزه فاصله زیادی حتی با کشورهای کم برخوردار از نظر آثار باستانی و تاریخی دارد.
هرچند در دولت اخیر به این بخش توجه زیادی شده و چشم انداز جذب ده میلیون گردشگر در سال برای کشور ترسیم شده است که قطعا می تواند تا چند میلیون اشتغال زایی داشته باشد؛ اما همچنان تامین زیرساخت ها و امکانات یکی از مهم ترین مباحث در صنعت گردشگری است که در کشور ما با چالش ها و کمبودهای اساسی رو به رو است. قطعا فاصله زیادی مانده تا نگاه خدماتی از حوزه گردشگری برداشته و آن را یک صنعت دیده و تسهیلات و اعتبار مناسب به آن تزریق شود.
گردشگری ایران اکنون با مشکل برنامه ریزی و سرمایه گذاری روبرو و به نوعی این بخش مورد غفلت قرار گرفته است. ایران با داشتن ظرفیت های مختلف گردشگری، توانایی زیادی برای جذب گردشگران دارد؛ اما آمارها می گویند در چند سال اخیر شمار گردشگران کشورمان بین یک تا دو میلیون نفر بوده است. این شمار از گردشگران ورودی به ایران به صورت کوتاه و موقت در کشور اقامت می کنند در حالی که اگر دوره اقامت بلند مدت نباشد درآمد کافی عاید کشور نخواهد شد. برنامه ریزی مناسب در حوزه گردشگری از محورهای مهم توسعه این بخش است که باید در عمل مورد توجه قرار گیرد. برای جذب گردشگر به کشور باید فرهنگ سازی کرد درحالی که اکنون این برنامه ریزی در جامعه به شکل قابل قبولی وجود ندارد.
این مشکلات در سطح کلان و برنامه ریزی های ملی است؛ یعنی این بخش تمرکز بر گردشگر خارجی و درآمدزایی ارزی است. اما گردشگری در دو سطح داخلی و خارجی تعریف می شود. یعنی با تمام اهمیت حضور گردشگر خارجی و رفع موانع داخلی و خارجی آنچه که مهم است جذب گردشگر داخلی نیز هست که گاه مانع خروج ارز از کشور می شود. بیشتر مردم ایران چند شهر مشخص را که اتفاقا مقصد بیشتری از گردشگران خارجی نیز هست را برای سفر انتخاب می کنند در واقع شهرهایی چون اصفهان، شیراز، یزد و مشهد در تمامی سال گردشگران و مسافران خود را دارند؛ ولی عموما برخی استان ها و شهرها به دلیل نبود زیرساخت ها و عدم معرفی مناسب کمتر مورد توجه گردشگران داخلی هستند و قطعا گردشگران خارجی نیز وقعی بر آن ها نخواهند نهاد در حالیکه ممکن است دارای ظرفیت های بکری نیز در این حوزه باشند. استان مرکزی یکی از این استان های ناشناخته و مهجور است که دارای جاذبه های گردشگری تاریخی، فرهنگی، آداب و سنت و … است و ظرفیت گردشگری تاریخی، روستایی، مذهبی و طبیعی را دارد ولی هم اکنون میزان درآمدزایی و جذب گردشگر در آن خیلی مناسب نیست. بیشتر افرادی که بعنوان مسافر و گردشگر در شهر اراک و استان مرکزی حضور پیدا می کنند بخاطر موقعیت جغرافیایی و مواصلاتی آن است وگرنه به خودی خود نمی تواند مقصد نهایی باشد. شهر اراک بعنوان مرکز و معرف این استان از شاخصه های گردشگری برخوردار نیست در حالیکه می تواند با وجود زیرساخت های مناسب چون هتل ها و اقامتگاه ها گردشگران را به ماندن و حضور در شهرهای دیگر استان ترغیب کند هرچند که خود نیز بناهای درخوری نیز دارد.
البته به طور خاص نمی توان گفت که وظایف این بخش بر عهده میراث فرهنگی است بلکه اهتمام تمامی دستگاه های مرتبط را می خواهد. بی شک در کنار میراث فرهنگی، شهرداری ها، شورای شهر، راه و شهرسازی، حفاظت محیط زیست و… موثرند و البته نحوه مدیریت و تعامل از سوی سازمان متولی نیز بسیار مهم است. بهرحال آنچه از چهره شهر اراک دیده می شود انتظاری نیست که برآورده کننده گردشگران برای اقامت باشند و حتی ممکن است آن ها را از حضور در شهرستان های استان نیز پشیمان کند. در این میان جدای از نقش های دستگاه های مختلف، شهرداری بعنوان اصلی ترین ارگان در حفظ ظاهر شهر نقش موثری دارد در واقع این نقش نه تنها در جذب گردشگر از خارج از شهر موثر است بلکه می تواند گردشگری شهری را نیز رونق بخشد و در ایجاد درآمد پایدار و در نهایت توسعه پایدار شهر موثر است. ایجاد نمادسازی و ایجاد برندی خاص برای شهر و نیز توسعه مبادلات فرهنگی، زمینه حضور گردشگران و متعاقب آن درآمدزایی برای شهر و شهرداری را فراهم خواهد کرد. این موضوع در جلسه هماهنگی خدمات سفر تابستان بسیار مورد انتقاد بود. به گزارش وقایع استان به نقل از ایسنا معاون برنامه‌ریزی و امور عمرانی فرمانداری اراک در جلسه هماهنگی کمیته اجرای خدمات سفر تابستان ۹۶ اراک گفت: شهرداری باید جهت رفع معضلات مشهود اراک اقدام اساسی داشته باشد، وضعیت کنونی اراک، برازنده مرکز استان مرکزی نبوده و جهت جذب گردشگر مناسب نیست .
حسن بیغم گفت: شهرداری باید در مورد وضعیت نامناسب آسفالت ورودی شهر اراک، کاهش کندمان‌ها در سطح شهر در فصل تابستان و وضعیت نابسامان روشنایی معابر اقدامات اساسی انجام دهد تا اراک در خصوص جذب گردشگر در جایگاه مطلوب‌تری قرار بگیرد .
وی بیان کرد: معرفی جذابیت‌های استان مرکزی باید بر مبنای جذابیت اقتصادی باشد، تا از این طریق بتوانیم منبع درآمدی برای افراد تعریف کنیم و در راستای ایجاد اشتغال پایدار گام برداریم .
بیغم ادامه داد: بستر‌سازی پارک‌ها جهت بیتوته مسافران، طراحی مناسب بروشورهایی برای اطلاع‌رسانی اماکن گردشگری متناسب با سن مخاطبین، اتخاذ تمهیدات لازم قبل از برگزاری جشنواره‌ها برای گردشگران، جایگزین کردن جایگاه‌های سوخت که وضعیت مطلوبی ندارند و معرفی جایگاه مناسب اسکان موقت مسافران به جای سه‌راهی خمین از جمله اقدامات در زمینه بهبود شرایط صنعت گردشگری در این شهر است .
وی تصریح کرد: در حال حاضر بستر مناسبی در خصوص اطلاع‌رسانی درخصوص جاذبه‌های شهر اراک وجود ندارد، در دنیای امروزی اکتفا کردن به بروشور‌های تبلیغاتی به طور کامل جوابگو نیست و باید در این زمینه از روش‌های جدید تبلیغات استفاده کرد. استان مرکزی در خصوص صنعت گردشگری جایگاه مطلوبی ندارد و آنگونه که بایسته است در این خصوص پیشرفت نکرده است. اقدامات بیشتری در جهت بستر‌سازی جذب گردشگر لازم است، متاسفانه برخی دستگاه‌های متولی از بار مسئولیت در این زمینه شانه خالی می‌کنند .
بیغم خاطرنشان کرد: ایجاد سرویس‌های بهداشتی و نماز‌خانه مناسب نیاز ملموس مردم در جاده‌هاست که باید در این زمینه اقدامات بیشتری انجام شود و نظارت‌ها در این خصوص نیز بیشتر شود .
وی با بیان اینکه با ارائه تسهیلات و ایجاد جذابیت می‌توان مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری کرد، ادامه داد: شورای شهر باید جاذبه‌هایی را برای مردم ایجاد کند، ساخت هتل‌ها به صورت رایگان و ایجاد زیر‌ساخت‌های مناسب در شهر از جمله این اقدامات است. دستگاه‌ها باید زائرسراها را جهت اسکان مسافران رها کنند، در حال حاضر در اراک تنها یک هتل پنج ستاره متناسب با استانداردها وجود دارد، در روستاها نیز وضعیت مطلوبی جهت اسکان گردشگران وجود ندارد .
بیغم تصریح کرد: باید زمینه لازم جهت ارتقا فرهنگ جذب گردشگر را در روستاها ایجاد کنیم تا بتوانیم از وضعیت نامطلوب فعلی عبور کنیم. در صورت ادامه این روند، هیچگاه به جایگاه مطلوبی نمی‌رسیم و همچنان مسافران و گردشگران باید در سه‌راهی خمین مستقر شوند .
رییس اداره میراث فرهنگی اراک نیز در این جلسه گفت: بزرگترین مشکل مسافرین و گردشگران عدم وجود تابلو‌های راهنمایی خیابان‌ها، محل‌های شهری و گردشگری است که شهرداری اراک باید در این خصوص همت خاص داشته باشد. در حال حاضر نمونه کارآمدی از نقشه شهر اراک در دست نیست و در صورت همکاری شهرداری می‌توان برای نوروز ۹۷ نقشه کامل و جامعی از شهر اراک تهیه و به مسافران ارائه کرد .
فراهانی در خصوص محل اسکان گردشگران عنوان کرد: مرکز اسکان موقت سه‌راهی خمین از ایمنی لازم برخوردار نیست، در هیج‌جای کشور چنین مکان نامناسبی برای اسکان مسافران در نظر گرفته نشده، کافی است کامیونی از مسیر منحرف شده و مستقیما وارد میدان ‌شود که در آن صورت شاهد آمار بالای کشته‌ها در این مکان هستیم .
وی افزود: شرکت‌ نمایشگاه‌های بین‌المللی عامل ورود ماشین‌های سنگین به سه‌راهی خمین است که بیشترین عامل خطر در این میدان محسوب می‌شود، در صورتی که کمیته ترافیک عدم ورود کامیون به دور میدان را مصوب کند می‌توان امید داشت که بسیاری از حوادث جاده‌ای در این مکان کاهش یابد.
فصل تابستان فرصت طلایی برای جذب گردشگر و درآمدزایی است البته زمانی این فرصت قابل بهره خواهد بود که تمامی ارگان ها با هم افزایی و عدم موازی کاری بستر را برای یک اقامت خوش برای مسافران فراهم آورند.