«وقایع استان» بررسی می کند؛ برگزاری پویش رسانه ای « پیشگیری از مصرف گل» در استان مرکزی/انحرافِ شاه دانه ای

دوشنبه ۱۲ تیر ۹۶ شماره ۶۲۰
***مخدر گل که از مشتقات گیاه شاه دانه است به مراتب اعتیادآورتر و توهم زاتر از ماری جوانا است
***
وقایع استان
سحر یاری
***
پرخاشگر شده بود، از اتاقش بیرون نمی آمد، گاهی صدای قهقه اش بلند می شد… یکبار گفت: «مامان چرا میوه های این درخت ها رو نمی چینی»منظورش گلدان های گوشه بالکن بود. دختر خوبی بود آرام مشغول درس فقط بعد از جدایی من وپدرش کمی گوشه گیر شده بود. بعدها دوستان جدیدی در دانشگاه پیدا کرد شادتر شده و اشتهاش زیاد شده بود. ولی کم کم بی قرار شد چشم هاش قرمز می شد مثل کاسه خون، گاهی حرف هایی می زد و حتی ترسناک که عجیب بود، یک جور فراموشی هم داشت و استرس زیاد. شاید همان روزهای اول که سیگار را در اتاقش پیدا کردم باید متوجه می شدم که قضیه وخیم تر از مصرف سیگار است. شنیده بودم مواد مخدر جدید آمده؛ ولی باورم نمی شد یک شب که قرار بود برود مهمانی در اتاقش را قفل کردم. خودش را به در و و دیوار می کوبید و داد می زد. بعد از یک ساعت فریاد مداوم صدایش قطع شد ترسیدم گفتم شاید بلایی سر خودش آورده.. توی اتاق افتاده و نفسش به شماره افتاده بود… نزدیک به یک سال است که مشغول درمانیم ولی می گویند هیچ درمانی برای ترک گل نیست هیچ درمانی. به دخترم گفته بودند ماری جواناست و اعتیاد ندارد.
این روزها مساله اعتیاد در جوامع مختلف به یک معضل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. نیروهای انسانی که در نتیجه مصرف مواد مخدر تحلیل می روند و عوارض ناشی از آن صدماتی را به بافت ها و عرصه های مختلف جامعه وارد می کند؛ با وجود تمام گفته ها در مورد مواد مخدر باز هم در میان مردم و خصوصا جوان ها تصوراتی از مواد مخدر و درصد آسیبش وجود دارد. مثلا اینکه مواد مخدر سنتی بهتر از مواد مخدر صنعتی است و یا اینکه برخی مواد خاصیت درمانی دارند و حتی بعضی اصلا اعتیادآور نیستند تمام این ها باعث می شود که گرایش به برخی مواد در میان جوان ترها افزایش پیدا کند. ماده مخدر«گل» یکی از این هاست. گیاهی دو جنسه از خانواده شاهدانه در واقع این گیاه همان ماری جوآناست که از لحاظ ژنتیکی تغییراتی داشته است و همین جهش ژنتیکی باعث اثرات متفاوت تری در آن نسبت به حشیش، گراس و ماری جوانا دیگر مشتقات مخدر شاهدانه شده است. گل با نام های دیگر چون شهرزاد است. اولین بار گل برای خاصیت درمانی اش در کشورهای خارجی با نام مدیکال ماری جوآنا مورد استعمال قرار گرفت؛ ولی مصرف آن در کشور ما فقط بعنوان یک مخدر است. شاید تا کنون در جامعه ما به درستی در مورد مصرف این ماده مخدر خطرناک خیلی آگاهی بخشی نشده برای همین است که گل هم اکنون این همه طرفدار دارد.
مخدر گل اگرچه در دنیا به چشم دارو نگاه می شود اما یک دهه است که وارد ایران شده و حتی کشت نیز می شود. گل که در باور عمومی حتی کم خطرتر از حشیش و ماری جوانا و علف معرفی شده است، می تواند آنقدر خطرناک باشد که با یک بار مصرف، برای همیشه باعث اعتیاد شود. چون به طور مستقیم بخش های مسئول آرامش بخشی را در مغز فلج کرده و خودش جایگزین آن می شود. بنابراین با مصرف نکردن گل، فرد دچار اضطراب شدید، بیقراری، وحشت زدگی، تپش قلب شدید و… می شود.
گل همانطور که گفته شد تفاوت های عمده ای با ماری جوانای سنتی دارد زیرا در ترکیب آن تغییراتی ایجاد شده این گیاه جدید بر خلاف ماری جوانای طبیعی بسیار پر گل است و هفت برابر آن ماده مخدر دارد. با توجه به شیوع مصرف این ماده در کشور و به تبع آن در استان کارزار و کمپین جدیدی به نام «پیشگیری از مصرف گل» با همکاری بهزیستی و شورای هماهنگی مباره با مواد مخدر استان راه اندازی شده است. به گزارش وقایع استان به نقل از فارس مدیرکل بهزیستی استان مرکزی با اعلام این خبر گفت: کارزار یا کمپین‌ها معمولاً ابزاری هستند برای حساس سازی جامعه نسبت به یک موضوع که در وضعیت هشدار است در دنیا از پتانسیل کارزارها برای آگاه‌سازی نسبت به آسیب‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.
بهروز رفیعی افزود: طی دو سال گذشته اتاق فکر اعتیاد بهزیستی استان در حال رصد وضعیت ماده محفلی و توهم‌زای گل بود که پس از چند پژوهش میدانی، مقطعی و رصد کل استان متوجه شیوع ماده گل که از خانواده گیاه شاهدانه و شبیه حشیش، گراس، ماری‌جوانا می‌باشد، شد.
مدیرکل بهزیستی استان مرکزی ادامه داد: با توجه به تجربه موفق کارزار شیشه تصمیم به برگزاری کارزار گل کردیم که با استفاده از پتانسیل‌های سمن‌های بخش خصوصی در کنار کارشناسان در کل استان به مناسبت هفته جهانی مبارزه با مواد مخدر از ۱۰ تا ۱۴ تیر برگزار می‌شود.
رفیعی اظهار داشت: در این کارزار که به‌صورت یکپارچه در ۱۲ شهرستان با اولویت شهرستان‌های اراک، دلیجان، ساوه برگزار می‌شود برنامه‌هایی چون مسابقات ورزشی، نقاشی، نمایشگاه عکس، کارگاه‌های آموزشی اجرا می‌شود.
اما فرماندار اراک نیز چندی پیش در جلسه کمیسیون امنیت اشتغال در مورد اهمیت برگزاری چنین کارزاری و مبارزه با کاشت و مصرف « گل» گفته بود، روش سوءاستفاده قاچاقچیان در امر کشت سال گذشته، کشت ماده مخدر گل بود که کاشت آن برای قاچاقچیان شاه‌دانه قدیم مقرون به‌صرفه است زیرا از تمام قسمت‌های آن استفاده می‌شود که سود این درخت ۲۰۰ میلیون ریال است.
حسین بختیاری تصریح کرد: این روزها در بعضی منازل این درخت را به آسانی کشت می‌کنند که یک نمونه از این منازل در شهرک گردو یافت شده یا در باغستان برخی روستاها که در لابه‌لای درختان به صورت مخفی کشت می‌شود.
وی با اشاره به خسارت‌های این ماده مخدر گفت: خسارت‌هایی که شاه دانه تغییر ماهیت داده شده نسبت به دیگر موادمخدر مصرفی می‌رساند بسیار بیشتر بوده و بعد از یک‌بار مصرف دیگر نمی‌توان آن را کنار گذاشت همچنین در امر کشت دقت و توجه بیشتری لازم است زیرا تا زمان خشک شدن شاه‌دانه قابل تشخیص نیست و این تا زمانی که نیت فرد برای استفاده مشخص نشده قاضی نمی‌تواند حکم صادر کند و تنها می‌تواند حکم معدوم کردن آن را بدهد.
وی اضافه کرد: ۱۰ تا ۱۴ تیرماه کارزار رسانه‌ای گل با کمک بخش خصوصی در سراسر استان به‌ویژه اراک، ساوه، دلیجان ایجاد شده که افراد ۱۵ تا ۳۰ سال را مورد بررسی قرار داده تا اثرگذاری آن را مشاهده و میزان مفید بودن را بسنجیم.
فرماندار اراک بیان کرد: باید مسئولان به دنبال تامین نیازهای کشاورزان باشند اما متاسفانه سود بالای این کار و زحمت کم آن سبب شده کشاورزان به‌دنبال قاچاق بروند و ما نباید اجازه دهیم این اتفاق بیافتد.
اما چرا گل این همه خطرناک است و باید مراقب آن بود؟
به گفته کارشناس پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان مرکزی و دبیر اجرایی کارزار «پیشگیری از مصرف گل»، این ماده مخدر دروازه ورود به اعتیاد است. میلاد مشایخی به ایرنا گفته است: ماده مخدر گل خطرناک ترین نوع از مواد توهم زاست که مصرف آن اعتیاد روانی بالایی را به همراه دارد و فرد را به سمت اعتیادهای سنگین پیش می برد.
وی افزود: ماده توهم زای گل از خانواده مواد گیاهی و طبیعی به شمار می رود اثرگذاری آن را در گذشته می توان به مواد گراس و حشیش دانست.
مشایخی اظهار کرد: گل از مشتقات و صمغ گیاه شاه دانه گرفته می شود که دیگر مشتقاتی مختلفی همچون گراس، ماری جوآنا و حشیش را می توان از این گیاه تهیه کرد.
وی بیان کرد: چرخه قاچاق هیچ گاه منفعل نشده بلکه با گذر زمان تحولاتی را در مواد مخدر ایجاد کرده است.
کارشناس پیشگیری از اعتیاد استان در ادامه افزود: در ایران ماده گراس و حشیش وجود داشته است که وجه اشتراک همه آنها تتراهیدروکانابینول‌ها (THC) به عنوان یک توهم زای طبیعی است.
مشایخی تصریح کرد: در همه مشتقات گیاه شاهدانه حالت توهم زایی و اعتیاد روانی بالایی وجود دارد که یکی از عوامل گول زننده است چرا که خماری جسمانی برای فرد به همراه ندارد و مصرف کننده خود را معتاد قلمداد نمی کند اما THC از سه تا ۳۰ واحد در کلیه مشتقات گیاه شاهدانه وجود دارد که بیشترین اثر را در ماده گل دارد.
این کارشناس اعتیاد اظهار کرد: سه سال از عمر ماده مخدر گل در کشور می گذرد و ترک آن به شدت مشکل است چرا که با ایجاد تاثیرات مخرب بر روی مناطقی از مغز فرد را به سمت اعتیادهای سنگین تر همچون شیشه و آمفتامین سوق می دهد.
وی افزود: مصرف ماده مخدر گل عوارض شدید کوتاه مدت و بلند مدت در پی دارد که در کوتاه مدت پرخونی در مغز، چشم های قرمز، توهمات آنی شدید، استرس و بی خوابی را به دنبال دارد و به دلیل اینکه به صورت سیگاری استفاده می شود استرس همیشگی و سندورم بی انگیزگی را در مصرف کننده ایجاد می کند. وی عنوان کرد: یکی از پیامدهای مصرف این ماده مخدر تلاش در جهت از بین بردن قبح اجتماعی آن است به طوری که افراد از مصادیق این ماده همچون برگ این گیاه را در بر روی ماشین، زیور آلات و حتی خالکوبی استفاده می کنند. مشایخی افزود: اکثر مواقع پویش ها در زمان بروز خطر فعالیت خود را آغاز می کنند و با توجه به شرایط موجود بهزیستی استان مرکزی و معاونت پیشگیری از اعتیاد تصمیم گرفت در هفته جهانی مبارزه با مواد مخدر با محوریت این ماده مخدر در اراک، ساوه و دلیجان به عنوان شهرهای خطرپذیر در امر اعتیاد فعالیت های پژوهشی خود را دنبال کند. دبیر اجرایی پویش پیشگیری از مصرف ماده مخدر گل در استان مرکزی بیان کرد: براساس این پویش و کارزار دو هزار نوجوان به عنوان جامعه هدف با همکاری بخش خصوصی و تشکل های مردم نهاد و فضای مجازی مورد ارزیابی، آموزش قرار می گیرند.
مشایخی تاکید کرد: تاکنون فعالیت پژوهشی در زمینه ماده مخدر گل در استان مرکزی انجام نشده است و اجرای این پویش در کشور برای نخستین تجربه می شود که می تواند ارزیابی و پژوهشی قابل تاملی را در حوزه میزان گرایش و مصرف گل در بین نوجوانان رقم بزند.
شاید برگزاری این پویش ها فرصتی باشد برای حساس سازی جامعه ولی قطعا در مورد مبارزه با مواد مخدر و اجتماعی کردن آن نیاز به برنامه های دراز مدت و گسترده ای است.