نگاه کهنه در مدیریت شهری

شنبه ۷ مرداد ۱۴۰۲  شماره ۱۷۳۰

بررسی علل کمبود فضای سبز شهری در گفت و گوی وقایع استان با یک کارشناس زیست محیطی و رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری اراک

فاطمه چاپاری: توسعه فضای سبز در محیط های شهری یکی از موارد مهمی است که علاوه بر بهبود منظر شهری باعث بهبود کیفیت هوا نیز خواهد شد. متاسفانه با وجود صنایع بسیار در اراک که به طور مداوم باعث آلودگی هوای این شهر می شوند فضای سبز شهری در سال های اخیر توسعه نیافته است و مدیران شهری نبود زمین را بهانه ای برای توجیه این مساله می دانند در حالی که تجربه شهرهای بزرگ دنیا نشان می دهد این معضل به طور اساسی تر در رویکرد کهنه مدیریت شهری ریشه دارد چرا که در دنیای امروز نمی توان با استفاده از روش های کهنه و سنتی مسائلی چون کمبود فضای سبز شهری راحل کرد و باید با استفاده از روش های جدیدتری چون ایجاد بام ها و دیوارهای سبز و سیاست های مشابه در جهت رفع این گونه معضلات حرکت کرد.
حمیدرضا قناتی رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری اراک در گفت‌وگو با خبرنگار وقایع استان، اظهار می کند: در حال حاضر به ازای هر شهروند اراکی ۲۶ و ۹۷ صدم متر مربع سرانه فضای سبز ایجاد شده است.
وی می افزاید: از آن جا که پراکندگی فضای سبز شهر اراک یکسان نیست سرانه فضای سبز در مناطق مختلف شهر متفاوت است منطقه یک اراک بیشترین و منطقه ۲ و ۴ شهر کمترین سرانه فضای سبز را دارد.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری اراک خاطرنشان می کند: به دلیل کمبود زمین در برخی از مناطق به ویژه در هسته مرکزی شهر سرانه فضای سبز در برخی از محدوده های شهر نسبت به دیگر مناطق پایین تر است اما با اقداماتی که در سازمان در نظر گرفته شده است درصدد هستیم طی سال های آتی این مشکل را برطرف کنیم تا فضای سبز شهری به طور عادلانه در مناطق مختلف شهری توزیع شود.
قناتی توضیح می دهد: در یک سال اخیر فضای سبز شهری توسعه نیافته بلکه نیروهای سازمان به بازپیرایی پارک های سطح شهر پرداختند تا از نظر فضای سبز، مبلمان و اقدامات عمرانی شرایط بهتری داشته باشند.
وی ادامه می دهد: تا کنون هم طرح توسعه در فضای سبز نداشته ایم البته به استثنا ۱۱ هزار متر مربع که در تقاطع میدان امام حسین در نظر گرفته شده و به کاشت گیاه در این محدوده پرداخته ایم. ما برای توسعه فضای سبز نیاز به اراضی ای داریم که در تملک شهرداری باشند و چنانچه چنین محدوده ای با کاربری فضای سبز پیش بینی شود قطعا به توسعه فضای سبز شهری در این محدوده ها خواهیم پرداخت.
سیاوش آقاخانی کارشناس محیط زیست نیز در اینباره به خبرنگار وقایع استان می گوید: در بافت شهری علاوه بر کالبد مرده با کالبد زنده یا همان فضای سبز نیز روبرو هستیم که دارای ارزش های اکولوژیکی بسیاری است. در شهری چون اراک که جزو ۸ کلانشهر آلوده کشور است توسعه فضای سبز از اهمیت بیشتری برخوردار است و در کنار مدیریت منابع تولید آلودگی توجه به این مهم به عنوان یک عامل کاهنده نقش موثری خواهد داشت.
وی ادامه می دهد: با توجه به تراکم جمعیت در شهر و حجم زیادی از آلاینده ها که روزانه به هوا وارد می شود، یک از وظایف مهم شهرداری ها توسعه فضای سبز شهری است که علی رغم اینکه در قبال آن عوارضی از شهروندان دریافت می شود ما در سال های اخیر شاهد ایجاد فضای سبز جدیدی در اراک نبوده ایم و کمبود زمین برای ایجاد فضای سبز همواره به عنوان یک مانع مهم مطرح شده است در صورتی که در حال حاضر مساحت زیادی از زمین های کمربند شمالی و جنوبی شهر بدون استفاده مانده و گونه های سازگار با اقلیم خشک منطقه مثل بادامچه، ارژن و… در آن جا کشت نمی شود.
آقاخانی خاطرنشان می کند: کوی مستوفی نیز از دیگر مناطقی است که با توجه به موقعیت آن در محدوده شهری و وسعت زیادی که دارد تاثیر بسیار زیادی در کاهش آلودگی هوای شهر و بهبود منظر شهری خواهد داشت با این وجود متاسفانه بی استفاده مانده و این امر نشان می دهد که نمی توان عدم توسعه فضای سبزی شهر اراک را با بهانه هایی چون کمبود زمین توجیه کرد.
وی اضافه می کند: از طرفی در دیگر شهرهای دنیا همچون پکن که با مشکلات مشابه روبرو هستند سیاست های دیگری به کار گرفته شده است؛ با توجه به اینکه هزینه های نگهداری فضای سبز چندین برابر هزینه های احداث فضای سبز شهری است، ایجاد پشت بام ها و دیواره های سبز در برج های بزرگ ساختمانی و حتی ایجاد تسهیلات برای اجرای همین طرح در واحد های کوچک ساختمانی با بخشودگی عوارض یکی از ین راهکارها و سیاست های به کار گرفته شده است که با ایجاد ارزش افزوده در ملک، کمک به ارتقا فضای سبز شهری و کاهش هزینه های نگهداری فضای سبز برای شهرداری ها گزینه کارآمدی به شمار می رود.
این کارشناس محیط زیست در پایان عنوان می کند: نبود تصمیمات تازه و شجاعانه در مدیریت شهری عامل اصلی عدم توسعه فضای سبز به شمار می رود و ما در این زمینه نیازمند تغییر رویکرد در مدیریت شهری در کنار استفاده از تجربیات شهرهای بزرگ دنیا هستیم.