نگاهی گذرا به جهان سوم/۹

شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶  شماره ۷۵۹

حسن خدادادی
دکتری مدیریت

بخش نهم
در اینجا وابستگی کشور های صنعتی به مواد اولیه وارداتی در سال ۱۹۸۰ در چند مواد اولیه به شرح ذیل می باشد ( اعداد بر حسب درصد است )

دراینجا می توان اشاره کردکه علل عدم پیشرفت کشورهای جهان سوم در پخش صنعت به دلایل زیر می باشد:
– انزوای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی
– فقدان نظامهای سیاسی مناسب برای توسعه صنعتی
– حاکمیت استعمار
بدهی کشور های جهان سوم
بدهی کشورهای جهان سوم یکی از موضوعات مهم روز است. کشورهای جهان سوم و محافل گوناگون غــرب هر کدام به شیوه خـود با این مسئله برخورد می کنند این نکته که محافل مالی سیاسی دانشگاهی غرب به ویژه به جنبه مالی قضیه علاقمند هستند شگفتی کسی را بر نمی انگیزد. نشریه های تخصصی و غیر تخصصی غرب از نوشته هایی مملو است که در آنها راه حل های مالی مسئله مورد بررسی قرار گرفته است ولیکن تا کنون به راه حلهایی مشترک بین جهان غرب و جنوب نرسیده اند زیرا هر گروه در پی اهداف خود هستند . از اوایل دهه هفتاد میلادی حجم وام های اعطایی به جهان سوم افزایش پیدا کرده است و ما می دانیم سیل وام به هر کشوری بدون درخواست آن کشور هیچگاه سرازیر نمی شود حال بانک جهانی و صندوق بین المللی پول در جهت منافع کشور های صنعتی غرب حرکت می کنند و هدف تحکیم اهداف و سیاست های آنها می باشد.
شروع کار بر می گردد به سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ اولین حرکت عدم توانایی بدیها توسط لهستان شروع و سپس به برزیل و کره جنوبی کشیده شد و حتی در کشور مکزیک که یک کشور منظم و مطمئن بود شرایط به نحوی گردید که آن هم نتوانست بدهی های خود را پرداخت نماید و همیشه روزنامه ها جهان بدهی های جهان سوم را به عنوان بمب اتمی یاد می کنند. بطور مثال بدهی های جهان سوم در سال ۱۹۸۴ حــدودا ۸۰۲ میلیارد دلار بود در حالیکه بدهی های دولت آمریکا در همان سال ۱۴۸۰ میلیارد دلار می باشد . ولیکن در سال ۱۹۸۰ به بعد بدهی های خارجی جهان سوم کاهش پیدا کرد بطوریکه بدهی خالص آن نزدیک به بدهی ناخالص آنها شده بود ولی این وضع ادامه پیدا نکرد.
تامین منابع مالی خارجی معمولا به دو صورت انجام می گیرد :
-۱ سرمایه گذاری مستقیم
-۲ استقراض خارجی
سرمایه گذاری مستقیم
زمانی که یک شرکت وابسته که در خارج مستقر است سرمایه هایی به شکل تجهیزات تکنولوژی و یا اعتباری از شرکت مادر دریافت می کند. در این روش تامین مالی میان دو کشور تنها پای یک شخصیت واحد در میان می باشد. سرمایه گذاری انجام شده در حقیقت به معنی مقروض شدن کشور دریافت کننده سرمایه نیست. چون شرکت وابسته جزء جدایی ناپذیر شرکت مادر می باشد. برای مثال شرکت وابسته رنو یا الف آکتین آفریقا و یا آمریکا لاتین را می توان نام برد.
استقراض خارجی
در حقیقت تامین مالی کشور وام گیرنده است که می تواند مشکل هزینه های مالی مبادلات بازرگانی ، سرمایه گذاری و یا استقراض وامهای سابق آن کشور را مرتفع نماید. در اینجا استقراض وام های سابق به معنی پرداخت نکردن وام ها و بدهی های سابق می باشد. هر استقراضی تعهدی مالی را برای وام گیرنده در پی دارد که طی یک برنامه زمانبندی شده باید پرداخت نماید. در مجموع مطالبات بین المللی کشورهای جهان سوم به سه روش صورت می گیرد .
الف – وام های مستقیم بین دولت ها یا پرداخت شده توسط سازمان های بین المللی که به صور مختلفی می باشد و در حقیقت کمک های کشورهای جهان اول به کشورهای جهان سوم است در قالب تجهیزات نظامی کالا و اعتبارات پولی.
ب- وامهائی که تحت عنوان خرید اوراق قرضه انتشار یافته توسط کشورهای جهان سوم در بازارهای خارجی یا بازارهای سرمایه بین المللی پیدا می شود.
ج- وام های بانکهای جهانی به یک دولت ، یک بنگاه اقتصادی دولتی یا خصوصی و یا به بانکهای کشورهای جهان سوم می باشد. که بیشتر برای تامین هزینه های مالی مبادلات بازرگانی به کار می رود، عموما کوتاه مدت (سه تا دوازده ماهه) است و حدوداً ۲۰ سال است که به این روش عمل می نمایند.