نگاهی متفاوت به شورای شهر و وظایفش به استثنای انتخاب شهردار/شورای «مردم» شهر

چهارشنبه ۱۸ مرداد ۹۶   شماره ۶۵۰

***

وقایع استان

مهرداد یاری

***

هرگاه نام شورای شهر به میان می آید ذهن آدمی می رود به سمتی که در آن عده ای منتخب مردم دور هم جمع شده اند، کارشان عزل و نصب شهردار است و گاهی نیز رسیدگی به طرح های بزرگ عمرانی شهر.
نمی شود گلایه کرد که چرا مردم از شوراها چنین تصویر محدودی دارند، این تصویر حاصل چهار دوره کار شوراها در این ۲دهه اخیر است تصویری هم اندازه تلاش شوراها. شاید عده ای سوال کنند که چرا مردم باقی زحمات و استعدادها و ظرفیت های شورا را نمی بینند؟ جواب این است، این زحمات در شوراها وجود ندارد که بخواهند ببینند وگرنه مردم ما در دیدن تبحر خاصی دارند و چیزی از چشمان تیزبین شان پوشیده نمی ماند .
با نگاه کردن به کار چهار دوره قبلی شورا به وضوح کمبودهایی را می بینیم و متوجه می شویم که گویی هر دوره از کار دوره ی قبل از خود تقلید می کند و تقریبا همه هم سطح یکدیگر کار می کنند، پیداست که مردم هم به جز در انتخاب شهردار خیلی انتظاری از اعضای این شورا ندارند و برای نیازهای خود به شهرداری و سایر ادارات مراجعه می کنند. مردم با اعضای شورا ارتباط کمی دارند و گاه تا پایان عمر شورا حتی نام یکی از اعضای آن را نمی دانند و به گفته خودشان حالا دانستن و شناختن شان به چه دردشان می خورد.
کار شورای پنجم بزودی آغاز می شود و اغلب انتظار و توصیه ها به انتخاب شهردار و رسیدگی به یک سری طرح های نیمه کاره یا بر زمین مانده ی بزرگ شهر است، این یعنی تا به این لحظه روند شورای پنجم تکرار سریال دوره های پیش است و باید منتظر تکرار مکررات بود و آخر هم برسیم به انتخابات دوره بعد و شورای بعدی.
البته نمی شود که همه تقصیر را گردن اعضای شوراها انداخت چرا که این مسئله مثل اغلب مشکلات سهم مشترک مردم و مسئولین است. اگر شورا خدماتش محدود است به علت انتظار محدود مردم از آن هاست و هر مسئولی چه خوب و چه بد از میان همین مردم انتخاب شده، صد البته مسئولین نیز باید مسئولیت پذیر باشند و خودشان را ارتقا دهند تا بتوانند در خدمت مردم باشند اما اعضای شوراها باید چگونه عمل کنند که شرایط جدید، مطلوب و کارآمدی را بسازند و در نهایت در طول دوره ی خدمت خود شهر را به جایگاه یک شهر پیشرو و توسعه یافته هدایت کنند؟
اولین کار شورا بر می گردد به قبل از انتخابات، زمانی که برای این پست نامزد شدند باید به خود و استعدادهای شان توجه می کردند، آیا یک سری ویژگی ها را دارند؟ ویژگی هایی که به واقعیت های کار شورای شهری بخورد نه ویژگی هایی که تنها باعث پیروزی آن ها شود. عضو شورای شهر باید دارای تفکر مستقل باشد، نظریه پردازی کارآمد باشد و اساسا بتواند نظریه پردازی کند و شرایط مختلف را در کنار هم قرار دهد و نتایج را بررسی کند تا بر اساس آن به جمع بندی برسد و بتواند برنامه ای دقیق بنویسد که این ویژگی دوم است. برنامه نویس بودن یک توانایی است که می بایست برای هر مسئولی عادت هم بشود، هم برنامه های کوتاه مدت و هم بلند مدت که متاسفانه در ادوار پیشین کمبود برنامه های بلند مدت بسیار مشهود بود ضربه اساسی را وارد می آورد چون برنامه های کوتاه مدت در راستای این اهداف بزرگ است .
مدیریت قوی داشتن به صرف داد و بیداد کردن و مچ این و آن را گرفتن نیست، مدیریت مناسب در اولویت بندی اجرای برنامه ها و چینش صحیح نیروی انسانی نتیجه ی مطلوب را به ارمغان می آورد که به خاطر این ثمرات به کسی لقب مدیر لایق و قوی می دهند. هرگاه در سیستم کاری حاشیه و مچ گیری کم بود و نتایج مثبت بیشتر به چشم آمد، کار آن گروه درست بوده است.
اما برخی اتفاقات به گونه ای دیگر روی دادند و باز هم اعضای منتخب شورا با شعارها وارد این نهاد شدند حال تمام تلاش اعضا معطوف به عمل کردن به شعارهایشان خواهد شد شعارهایی که بیشترشان سال ها زحمت می خواهد و آن ها را از پرداختن به باقی امور باز می دارد. توصیه ها این است که اعضا دست از پرداختن به شعارهای شان بکشند و با صبر، تلاش و پشتکار شهر را ارتقا داده و اصطلاحا آکادمیک پیش بروند.
بارها شنیده ایم که شورا یک نهاد مردمی است اما آیا این چنین بوده؟ جواب این است که شورا تماما مردمی نیست و عمده نقش مردم در انتخاب اعضای آن است و بعد از آن این تاثیر و ارتباط بسیار کاهش پیدا می کند و شورا از مشکلات جمعی و فردی مردم آگاهی کمی دارد، شهرداری هم به نسبت خودش از آمار مطلوبی برخوردار نیست. یکی از دلایلی که باعث ناشناخته ماندن اعضای شورای شهر شده همین ارتباط ضعیف آن ها با مردم اراک است و همان طور که آن ها با مردم آشنایی کمی دارند مردم هم شناختشان مختصر است. باید توجه داشت که ارتباط حضوری و دیدار تک تک مردم به هیچ وجه میسر نیست و داشتن چنین انتظاری از اعضای شورا و شهردار غیر منطقی است. شورا برای به وجود آوردن ارتباطی قوی و پایدار می بایست از نهادها و اتاق های فکر مردمی بیشترین استفاده ها را ببرد .
تشکیل اتاق های فکر و نهادهای مردمی در وظایف شورا نیست اما حمایت و استقبال از تشکیل آن ها راه حل خاک خورده ی این مشکل است که اعضای شورا در زمان تبلیغات انتخاباتی شان می توانستند این موضوع را جایگزین شعارهای مشکل ساز کنند. شورایارها در این زمینه یاری دهنده اختصاصی شورای شهر هستند که این اجازه را می دهد نهایت استفاده را از وجودشان برد چرا که این عزیزان از انگیزه بالایی برای خدمت به مردم شهر برخوردار هستند و بخشی از بار زحمات شورا را می تواند تا حدودی به دوش بکشند. اعتقاد مناسب به شورایارها و نهادها و گروه های مردمی هم ارتباط دلخواه را به وجود می آورد و هم می تواند گره گشای بعضی مشکلات مردم باشد .
یک موضوع اساسی بحث تامین هزینه ها و ایجاد منابع مالی مناسب برای شهرداری است. در توانایی های اعضای شورا باید چگونگی جذب ثروت وجود داشته باشد که طبق آن بتوان برای شهر بزرگی مثل اراک روی آن حساب باز کرد موانع پیش روی سرمایه گذاران در شهر را مرتفع کرد و از چگونگی اداره و توزیع ثروت اطلاع داشت که این مورد هم می توانست در تبلیغات انتخاباتی جایگزین شعارها شود.
دو نماینده اراک، خنداب و کمیجان در نشستی که معاون وزیر کشور با منتخبین شورای شهر و روستاهای استان داشتند اشارات دقیق و درستی به وظایف شوراها و شهرداران داشتند و از تکرار مکررات پرهیز کردند تا شاهد صحبت های تازه و کاربردی باشیم .
حال اگر به آنچه گفته شد انتخاب شهرداری کارآمد و قوی و رسیدگی به طرح های بزرگ و بر زمین مانده را به ویژگی های شورا اضافه کنیم به تصویر روشنی از وظایف شورا می رسیم که اگر اعضای محترم شورای پنجم این گونه عمل کنند بی شک به چنان محبوبیتی دست می یابند که خواهند توانست منتخبین دوره ششم نیز باشند. این روزها اصحاب رسانه در شهر اراک و هم چنین فعالین سیاسی و اجتماعی بهترین توصیه ها را به اعضای شورا کرده اند و نشان داده اند اعضای شورا را تنها نگذاشته اند و می خواهند شورای پنجم کیفیت بسیار بالایی داشته باشد و روند کند و کم اثر گذشته تکرار نشود و این را باید به فعال نیک گرفت، به امید آنکه شاهد بهبود در حوزه مدیریت شهری باشیم.